https://ojs.academicon.pl/bsa/issue/feedBiuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego2023-12-01T11:04:33+01:00Ks. dr Paweł Lewandowskikkpp@kul.plOpen Journal Systems<p>„Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” jest półrocznikiem wydawanym przez Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, poświęconym studiom z zakresu dyscyplin: nauki prawne i prawo kanoniczne dotyczących zarówno aktualnych zjawisk prawnych i społeczno-gospodarczych, jak też ich analizy historyczno-prawnej. Periodyk znajduje się w ministerialnym wykazie czasopism punktowanych (70 pkt). Tylko artykuły oryginalne i spełniające kryterium wysokiego poziomu naukowego mogą być opublikowane w czasopiśmie. Redakcja respektuje zasady etyki publikacyjnej wypracowane przez Komitet Etyki Wydawniczej (Comittee on Publication Ethics – COPE).</p>https://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/6981Zakresy prawne wolności i państwa w świetle utylitaryzmu Johna Stuarta Milla2023-10-04T18:39:18+02:00Luka Baramidzebaramidze.l@yahoo.com<p>We współczesnych demokracjach wolność jednostki jest zapewniana i chroniona przez państwo lub rząd. Jednak powszechnie wiadomo, że ograniczenia wolności są zinstytucjonalizowane i jednostka jest odpowiedzialna za ich przestrzeganie. Wolność jednostki i jej ochrona jest zapewniona poprzez ograniczenia. Z drugiej strony system prawny i rząd to instytucje zagrażające wolności jednostki. Teza Milla o wolności indywidualnej implikuje jej prymat i określa warunki społeczne, w których możliwa będzie realizacja i ochrona wolności indywidualnej. Głównym tematem jego traktatu <em>O wolności</em> jest natura i granice wolności jednostki oraz zakres uzasadnionej ingerencji w wolność jednostki. Innymi słowy, zasada ta stwarza wystarczającą podstawę dla uzasadnionej ochrony wolności jednostki, czyli to, co jest ograniczeniem prawa, jest jednocześnie jego ochroną. Jednostka musi być wolna od wszelkich form przemocy, jeśli jej działania nie szkodzą innym. Celem dzieła <em>O wolności</em> jest przedstawienie jednej bardzo prostej zasady. Najważniejsze jest to, że metodą relacji społeczeństw z jednostką nie powinien być przymus i kontrola. Nie ma znaczenia, czy jest to przemoc fizyczna jako forma kary czy forma przymusu moralnego ze strony społeczeństwa. Władza nad członkiem cywilizowanej społeczności może być sprawowana wyłącznie w celu zapobiegania krzywdzie innych. Zatem zasada wolności ustanawia warunek konieczny uzasadnionej przemocy wobec jakiejkolwiek osoby: jej wolność działania musi być ograniczona przez prawo lub opinię, jeśli istnieje uzasadnione oczekiwanie, że zaszkodzi to innym.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/8078„Chrońmy dzieci. Wspierajmy rodziców”. Konstytucyjne prawo rodziców do wychowania dzieci2023-11-14T22:52:17+01:00Przemysław Czarnekprzemyslaw.czarnek@kul.pl<p>Mając na względzie konstytucyjne prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie ze swoimi przekonaniami, ale także konstytucyjny obowiązek ochrony dzieci przed demoralizacją, najpierw Rada Ministrów, a następnie grupa posłów na Sejm RP, a w końcu obywatele w liczbie ponad 250 tys. zdecydowali się na inicjatywy ustawodawcze zmierzające do nowelizacji prawa oświatowego w taki sposób, aby zajęcia pozalekcyjne w szkołach były całkowicie transparentne, a przez to decyzje rodziców o udziale ich dzieci w takich zajęciach były całkowicie świadome i odpowiedzialne. Proces legislacyjny obywatelskiego projektu „Chrońmy dzieci. Wspierajmy rodziców” nie został jednak nadal zakończony. Senat w dniu 7 września 2023 r. ustawę tę odrzucił w całości. Z uwagi na to, że obywatelskie projekty ustaw nie podlegają dyskontynuacji prac, toteż uchwałą senacką zajmie się Sejm RP kolejnej kadencji, która rozpoczęła się 13 listopada 2023 r.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/5645Oświadczyny jako oferta2023-07-05T22:45:50+02:00Katarzyna Czopkczop@ur.edu.pl<p>W artykule omówiono instytucje oświadczyn z perspektywy prawa cywilnego. Ukazano cechy oświadczyn przemawiające za uznaniem ich za ofertę w rozumieniu <em>Kodeksu cywilnego</em> oraz postarano się przeanalizować orzecznictwo i poglądy przedstawicieli nauki odnoszące się do tej problematyki. Celem publikacji jest przybliżenie zagadnienia związanego z charakterem oświadczyn na kanwie prawa cywilnego.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/5476Prawnokanoniczne aspekty wychowania do celibatu w wyższych seminariach duchownych w Polsce2023-05-25T11:53:53+02:00Adam Jaszczadjaszcz@kul.pl<p>W tradycji Kościoła łacińskiego przyjęto praktykę łączenia powołania do kapłaństwa z dyscypliną celibatu, który z czasem stał się również normą prawną. Wychowanie do celibatu odbywa się na różnych poziomach formacyjnych, obejmując wymiar duchowy, intelektualny, pastoralny oraz ludzki. Nie można też zapominać o tym, że jeśli celibat rozumiany jest jako norma prawna, której przestrzeganie poprzedzone jest publicznym zobowiązaniem do zachowania celibatu, to wychowanie do wyboru takiego stylu życia musi mieć wymiar prawnokanoniczny, co uwzględniono w nowych zasadach formacji kapłańskiej w Polsce. Podejście prawne do tego zagadnienia może sugerować postrzeganie celibatu w sposób negatywny, jako wyrzeczenie się małżeństwa i rodzicielstwa na skutek zakazu wynikającego z normy prawnej. Takie ujęcie jest fragmentaryczne, a dostrzeżenie prawnokanonicznych aspektów wychowania do celibatu pozwala na przeżywanie tego zobowiązania jako drogi do doświadczenia pełniejszej, większej miłości w sensie chrystologicznym, eklezjologicznym i eschatologicznym.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/5693Uwarunkowania prawne i zakres działalności formacji mundurowych administracji bezpieczeństwa polskich lotnisk komunikacyjnych2023-07-05T17:21:10+02:00Bogdan Jaworskibjaworski@ur.edu.pl<p>W czasach otwartych granic, gdy Polska jest członkiem Unii Europejskiej i Strefy Schengen przemieszczanie się ludności nie tylko wewnątrz kraju, ale głównie pomiędzy państwami stało się czymś naturalnym, a wręcz niezbędnym do normalnego funkcjonowania. Znaczna część ruchu osobowego, ale także towarowego odbywa się drogą powietrzną, przy wykorzystaniu licznie funkcjonujących w Polsce lotnisk komunikacyjnych.</p> <p>Masowy przepływ osób skutkuje występowaniem wielu zagrożeń i koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa w różnym stopniu i wymiarze. Przystępując do badań należy postawić tezę, że za bezpieczeństwo, spokój i porządek publiczny na lotniskach komunikacyjnych odpowiadają w głównej mierze formacje mundurowe. Przedmiotem rozważań w niniejszym opracowaniu są podstawy prawne oraz działalność takich formacji jak: Straż Graniczna, Policja, Służba Celno-Skarbowa, służba ochrony lotniska oraz lotniskowa służba ratowniczo-gaśnicza. Mają one za cel czuwanie nad bezpieczeństwem, spokojem i porządkiem publicznym na terenie lotnisk oraz obszarze przyległym.</p> <p>Artykuł ma charakter przeglądowy, a zawarte w nim rozważania oparte zostały w głównej mierze na materiale normatywnym. Zdaniem Autora brak jest kompleksowych opracowań dotyczących roli, jaką spełniają formacje mundurowe w kształtowaniu bezpieczeństwa na lotniskach dlatego warto zwrócić uwagę na najważniejsze aspekty z tym związane.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/7973Nakłanianie penitenta do grzechu przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu. Normy materialne i ich aplikacja2023-10-27T14:30:26+02:00Rafał Kamińskirafal.kaminski@uksw.edu.pl<p>W artykule Autor dokonuje analizy norm dotyczących nakłaniania penitenta do grzechu przeciw szóstemu przykazaniu Dekalogu (<em>sollicitatio ad turpia</em>). Czyn ten, którego może dopuścić się spowiednik w sakramencie spowiedzi, z jej okazji lub pod jej pretekstem, jest przestępstwem kanonicznym.</p> <p>Jest to działanie zagrożone suspensą, zakazami lub pozbawieniami, a w poważniejszych przypadkach wydaleniem ze stanu duchownego. Jego osądzanie, kiedy nakłanianie ma na celu grzech z samym spowiednikiem, jest również zarezerwowane Dykasterii Nauki Wiary.</p> <p>W opracowaniu dokonano omówienia norm materialnych pod kątem podmiotu kontekstu, materii, typu, formy i celu przestępstwa. Ukazane zostały także konkretne przypadki praktycznej aplikacji przepisów prawa kanonicznego dotyczących deliktu solicytacji.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/5819Natura prawna aktu celebracji Mszy Świętej2023-08-05T23:11:39+02:00Paweł Kasperowicznedved47@gmail.com<p>Praca ma na celu pokazanie relacji, jaka zachodzi pomiędzy władzą kościelną a celebrowaniem Eucharystii. Warto podkreślić, że takie pojęcia jak <em>potestas</em>, <em>auctoritas</em> czy <em>iurisdictio</em> są wciąż we wczesnym stadium rozwoju badań, a nieodłącznie wiążą się z misją głoszenia Ewangelii i sprawowania sakramentów oraz stanowią specyficzne dziedzictwo doktryny prawnej Kościoła, od którego trudno się odcinać chcąc opisywać na sposób kanoniczny zagadnienie celebracji sakramentu Eucharystii. Ponadto kanoniczne pojęcia takie jak przywiej, uprawnienie, upoważnienie czy obowiązek umożliwiają lepsze zrozumienie natury władzy niezbędnej do sprawowania Mszy św.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/7413Przyznanie się do popełnienia czynu zabronionego przez oskarżonego a instytucja dobrowolnego poddania się odpowiedzialności karnej na gruncie art. 387 Kodeksu postępowania karnego2023-10-16T12:29:39+02:00Radosław Kostrubiecradoslaw.kostrubiec@gmail.com<p>W artykule omówiono problematykę korzystania z dobrowolnego poddania się odpowiedzialności karnej przez oskarżonego. W ramach dokonanej analizy podjęto próbę rozwiązania problemu konieczności bezpośredniego przyznania się do winy oskarżonego przy zastosowaniu instytucji określonej w art. 387 <em>Kodeksu postępowania karnego</em>. Zauważono, że w prowadzonym dotychczas dyskursie prawniczym pojawiały się poglądy wysuwające błędne wnioski w zakresie tez prezentowanych przez sądy powszechne i Sąd Najwyższy, które były powielane w ramach dalszego orzecznictwa i publikacji. Autor stara się wykazać, że brak jest przesłanki warunkującej skorzystanie przez oskarżonego z tego trybu konsensualnego od wyartykułowania przez niego „przyznania się do winy”, bowiem już samo złożenie przedmiotowego wniosku stanowi o dorozumianym oświadczeniu o popełnieniu przypisywanego mu czynu zabronionego.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/5786Wolność religijna w Republice Słowackiej i jej ograniczenia w czasie pandemii COVID-192023-07-25T00:23:59+02:00Justyna Krzywkowskajustyna.krzywkowska@uwm.edu.pl<p>Słowacja znajduje się w kręgu tych państw, których przepisy prawne stanowią gwarancję realizacji prawa do wolności sumienia i religii. W katalogu źródeł słowackiego prawa wyznaniowego znajdują się m.in. następujące akty prawne: Konstytucja z 1992 r., umowa zasadnicza, zwana konkordatem, między Stolicą Apostolską a Republiką Słowacką z 2000 r., umowa parcjalna ze Stolicą Apostolską z 2002 r. dotycząca duszpasterstwa wiernych katolickich w siłach zbrojnych i służbach porządkowych, umowa parcjalna ze Stolicą Apostolską z 2004 r. dotycząca katolickiego wychowania i edukacji, ustawa z 1991 r. o wolności wyznania, statusie kościołów i związków wyznaniowych czy ustawa z 2019 r. o finansowym wsparciu działalności Kościołów i związków wyznaniowych. Republika Słowacka uznaje osobowość prawną 18 zarejestrowanych kościołów i wspólnot religijnych. Ponad 60% słowackiej społeczności to katolicy. Główne źródło finansowania uznanych przez państwo związków wyznaniowych stanowią środki finansowe otrzymywane z budżetu państwa, które od 1 stycznia 2020 r. są przyznawane w zależności od liczby wiernych deklarujących swoją przynależność do danej wspólnoty religijnej podczas powszechnego spisu ludności. Z powodu wysokiej inflacji spowodowanej pandemią wirusa SARS-CoV-2 część słowackiego duchowieństwa żyje poniżej pensji minimalnej. Apel słowackich biskupów o zwiększenie nakładów finansowych skierowany w 2022 r. do Ministra Kultury, który jest organem rejestracyjnym dla wspólnot religijnych, nie spotkał się z pozytywnym odzewem. Rygorystyczne rozwiązania słowackiego rządu w czasie pandemii COVID-19 mocno ograniczyły możliwość zarobkowania duchownych. Brak możliwości odprawiania Mszy św., ze względu na zamknięcie kościołów i innych miejsc kultu, spowodował obniżenie dochodów księży. Słowacja była pierwszym państwem europejskim, który dwukrotnie wprowadził zakaz publicznego kultu religijnego. Wierni we Mszach św. mogli uczestniczyć jedynie w formie zdalnej, a przecież Eucharystia stanowi centrum chrześcijańskiego życia. Niestety apele duchownych kierowane do władz państwowych o zmianę restrykcyjnych przepisów sanitarnych nie zostały uwzględnione.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/5363 Zawieszenie, wystąpienie i wykluczenie państwa członkowskiego z Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego w nawiązaniu do regulacji prawnych Konstytucji RP2023-08-01T11:23:42+02:00Sabina Kubassabinakubas@interia.pl<p>Nabycie członkostwa państw w organizacjach międzynarodowych uzależnione jest jedynie od ich indywidualnej i niezależnej woli. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 90 wskazuje na taką możliwość, nie odnosi się jednak do procedury wystąpienia państwa członkowskiego z organizacji międzynarodowej, jego wykluczenia lub też zawieszenia uprawnień. Więź członkowska może jednak ulec ograniczeniu poprzez skuteczną procedurę zawieszenia uprawnień członkowskich. Nie jest to jednakże jedyna forma sankcjonowania zachowań państw należących do organizacji międzynarodowych, w tym także do Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego. Z inicjatywy ICAO państwo członkowskie może zostać wykluczone z tej organizacji, z kolei z inicjatywy państwa członkowskiego może ono wystąpić z tej organizacji. ICAO przewiduje w swoich przepisach statutowych każdą ze wskazanych procedur, prezentując jednocześnie konkretne przyczyny wszczynania postępowań w tym przedmiocie.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/5600Dopuszczalność zawarcia umowy darowizny na wypadek śmierci w świetle orzecznictwa i poglądów doktryny2023-06-17T00:09:41+02:00Olga Nowak-Dziwinao.nowakdziwina@gmail.com<p>Umowa darowizny na wypadek śmierci nie jest wprost uregulowana w polskich aktach prawnych. Od wielu lat w literaturze prawniczej toczy się dyskusja na temat dopuszczalności jej zawarcia. Odpowiedź na pytanie czy w polskim porządku prawnym możliwe jest zawarcie jej w sposób waży i skuteczny zależy przede wszystkim od znalezienia odpowiedzi na pytanie czy należy klasyfikować ją jako czynność prawną <em>inter vivos </em>czy <em>mortis causa</em>. Zagadnienie to może mieć istotne znaczenie praktyczne. Sąd Najwyższy w 2013 r. podjął uchwałę, w której uznał, że dopuszczalne jest zawarcie umowy darowizny na wypadek śmierci, jeżeli jej przedmiotem są konkretne rzeczy lub prawa, a umowa nie jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Pogląd ten znalazł wśród przedstawicieli doktryny zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/8079Modus operandi Penitencjarii Apostolskiej w udzielaniu zwolnien z cenzur, dyspens, zamian, sanacji, umorzeń i innych łask2023-11-16T08:24:24+01:00Krzysztof Nykielkristofnyk@gmail.com<p>W niniejszym opracowaniu Autor przedstawia <em>modus operandi</em> Penitencjarii Apostolskiej, Trybunału Kurii Rzymskiej, mającego kompetencje we wszystkim tym, co dotyczy forum wewnętrznego i udzielania odpustów, jako wyrazu miłosierdzia Bożego. W tym celu, po krótkim scharakteryzowaniu pojęcia forum wewnętrznego, tzn. ukrytego obszaru osobistych, duchowych relacji między Miłosiernym Bogiem a wiernym, penitentem, przedstawione zostały kompetencje Penitencjarii Apostolskiej w świetle opublikowanej w ostatnim czasie konstytucji apostolskiej <em>Praedicate Evangelium</em> papieża Franciszka, i następnie koncentruje się szczególnie na sześciu przestępstwach zarezerwowanych Stolicy Apostolskiej oraz na tym, jak powinien się zachować spowiednik wobec penitenta, który zaciągnął karę ekskomuniki <em>latae sententiae</em>. Po omówieniu sposobu postępowania Penitencjarii Apostolskiej w zakresie zwalniania z kar kościelnych, stosowna uwaga została poświęcona udzielaniu dyspens od nieprawidłowości i innych łask, odsyłając, w razie potrzeby pogłębienia wiedzy na ten temat, do publikacji podanych w załączonej do tekstu bibliografii.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/7776Prawo czy obowiązek nauczania religii w szkołach katolickich w Polsce2023-10-23T13:19:58+02:00Ryszard Pankiewiczryszard.pankiewicz@akademiazamojska.edu.pl<p>Szkoły podstawowe i ponadpodstawowe oraz przedszkola katolickie są placówkami oświatowymi o szczególnym charakterze. Niniejsze opracowanie dotyczy analizy obowiązujących polskich przepisów prawa oświatowego w zakresie nauczania religii w tychże placówkach i proponowanych zmian w prawie obowiązującym. Obecnie rodzice dla swoich dzieci mogą dokonać wyboru albo nauki religii, albo etyki. Mogą także nie dokonać żadnego wyboru. W praktyce dochodzi do sytuacji, w których rodzice wybierają szkołę katolicką i jednocześnie nie chcą, aby dziecko uczestniczyło w lekcjach religii. Często w takim przypadku dochodzi do sporów w relacji pomiędzy rodzicami i ich dziećmi a dyrektorami szkół katolickich. W niniejszym artykule postulowane są zmiany w polskim prawie, aby wyeliminować tego typu problematyczne sytuacje, poprzez zagwarantowanie w prawie oświatowym nauczania religii w katolickiej placówce oświatowej. Rodzice dokonując wyboru dla swojego dziecka szkoły katolickiej jednocześnie byliby związani swoim wyborem. W sytuacji zmiany swoich przekonań, realizując swoje konstytucyjne prawo do wolności sumienia i religii w życiu prywatnym i publicznym, a w szczególności prawa rodziców do swobodnego wychowania religijnego i moralnego dzieci zgodnie ze swoimi przekonaniami, zobowiązani byliby do przeniesienia dziecka do innej szkoły wypełniającej ich oczekiwania.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/5462Rosyjska aneksja ukraińskich terytoriów okupowanych w świetle prawa międzynarodowego2023-05-08T13:33:00+02:00Marek Podrazampodraza@ur.edu.pl<p>Federacja Rosyjska, począwszy od 2014 r., trwale narusza integralność terytorialną Ukrainy, łamiąc jednocześnie podstawowe zasady prawa międzynarodowego i normy <em>ius cogens</em> takie jak: zakaz ingerencji w sprawy wewnętrzne innego państwa czy zakaz groźby i użycia siły zbrojnej. Jak pokazały ostatnie lata, aneksja Krymu w 2014 r. była tylko wstępem do realizacji planu pełnego podporządkowania Ukrainy. Od 24 lutego 2022 r. społeczność międzynarodowa jest świadkiem pełnoskalowej agresji Federacji Rosyjskiej, która pomimo jej rozmiarów i zaangażowania ogromnej ilości wojska nie przynosi pożądanych efektów. Z racji tego Kreml, również na potrzeby własne, stara się udowodnić, że interwencja zbrojna przebiega pomyślnie. Jednym z przykładów tego działania było referendum przeprowadzone w dniach 23-27 września 2022 r. w Donieckiej Republice Ludowej (DRL), Ługańskiej Republice Ludowej (ŁRL) oraz obwodach chersońskim i zaporoskim, stanowiących łącznie blisko 1/5 powierzchni Ukrainy, które zakończyło się ich aneksją do Federacji Rosyjskiej. Zostało ono przeprowadzone z naruszeniem podstawowych zasad prawa międzynarodowego, a efektem tego było jego potępienie przez większość społeczności międzynarodowej.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/5619Odpowiedzialność za zanieczyszczenie przestrzeni kosmicznej2023-07-05T17:25:59+02:00Małgorzata Polkowskampolkowska@wp.plMarzena Toumimarzenatoumi@gmail.com<p>Dziedzictwo ponad 50 lat lotów kosmicznych przyniosło nie tylko rozwój techniczny i naukowy oraz osiągnięcia, ale doprowadziło również do rosnącej populacji śmieci kosmicznych. Źródeł kosmicznych zanieczyszczeń jest wiele: porzucony sprzęt, taki jak górne stopnie rakiet nośnych lub satelity, które zostały porzucone pod koniec ich eksploatacji, przedmioty ze statków kosmicznych uwalniane w trakcie operacji misyjnych (zazwyczaj te elementy obejmują owiewki pojazdu startowego, śruby rozdzielające, opaski zaciskowe, osłony i pokrywy obiektywu). Różne kształty i rozmiary gruzu powstają również w wyniku degradacji sprzętu, działania gazów, promieniowania słonecznego, a także działania silników rakietowych na paliwo stałe. Przykładami takich produktów są płatki farby, cząstki tlenku glinu ze spalin i stałe pozostałości pokrycia silnika. Społeczność międzynarodowa podejmuje starania, aby zmniejszyć niebezpieczeństwo płynące z rozpowszechnienia się szczątków kosmicznych spowodowanych przez podmioty państwowe i prywatne zajmujące się eksploatacją Kosmosu.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/5602Charakter prawny umowy kredytu bankowego. Uwagi na tle artykułu 487 § 2 Kodeksu cywilnego2023-06-17T15:47:06+02:00Szymon Skowerskiszymonskowerski@gmail.com<p>Wraz ze wzrostem pozytywnie rozpatrywanych przez sądy powództw konsumentów-kredytobiorców o stwierdzenie nieważności umów tzw. „kredytów frankowych”, banki (kredytodawcy) poszukują sposobów na wstrzymanie się ze swoim świadczeniem powstałym po „upadku” umowy. Jeden z prawnych instrumentów umożliwiających dłużnikowi-wierzycielowi wstrzymanie się ze swoim świadczeniem do czasu uzyskania kontr świadczenia stanowi ustawowe prawo zatrzymania (<em>ius retentionis</em>) z art. 496 <em>Kodeksu cywilnego</em>. Problem pojawia się jednak z zakwalifikowaniem umowy kredytu bankowego jako umowy wzajemnej. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie czy umowę o kredyt bankowy można zakwalifikować jako umowę wzajemną oraz wskazanie pomiędzy którymi ze świadczeń z niej wynikających istnieje więź synallagmatyczna, zaś w konsekwencji czy można w przypadku wzajemnych rozliczeń stron stosować art. 496 <em>Kodeksu cywilnego</em>?</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/6335Karta Praw Rodziny z 1983 roku a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku2023-09-12T20:29:00+02:00Stanisław Stadniczeńkosl.stadniczenko@o2.pl<p>Autor podejmuje refleksję na temat ujęcia pozycji rodziny w tych aktach jako fundamentalnych dla społeczeństwa, państwa, wspólnoty i instytucji. <em>Karta Praw Rodziny</em> jako jedyny tego rodzaju dokument prezentuje uniwersalny model, prototypową konstrukcję, wzór, który należy uwzględnić przy podejmowaniu pracy nad prorodzinnym ustawodawstwem i nad opartą na jego fundamencie polityką rodzinną. Podkreślić należy aksjologiczny i etyczny charakter <em>Karty</em>, która odwołuje się do świadomości prawdy o człowieku w kontekście występowania jej w <em>Karcie</em>; przedstawione w <em>Karcie</em> prawa są wyrażone ze świadomością kim jest człowiek. Zarówno w znaczeniu prawnym, jak i moralnym prawa rodziny przedstawiono w <em>Karcie</em> w taki sposób, że w konsekwencji wydobyto z nich i zaakcentowano ich naturalny i uniwersalny charakter.</p> <p>Rodzina w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. nie uzyskała podmiotowości prawnej, lecz jest podmiotem ochrony prawnej, a art. 71 nader ostrożnie gwarantuje, iż państwo w polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny, które nie zostało precyzyjnie dookreślone. <em>Karta</em> akcentując podmiotowość rodziny, jej rangę i wysokie miejsce w hierarchii wartości, jej ważne funkcje społeczne – wyznacza społeczeństwu i państwu stosunek do rodziny odpowiadający wartości rodziny i jej znaczeniu.</p> <p>W Konstytucji RP nie ma żadnego odniesienia ani do jakiejś głębszej prawdy o człowieku, ani o rodzinie. Zaprezentowane w niej podejście do człowieka jest ogólnikowe. Występuje on tu jako człowiek, obywatel, obywatel polski. Używa się zwrotów: każdy, wszyscy, nikt. Nierzadko co prawda pojawia się w Konstytucji RP termin osoba, ale wyłącznie jako synonim terminów jednostka, osobnik. Próżno by szukać definicji rodziny w pozytywnym prawie polskim, tak na poziomie ustawodawstwa zwykłego, jak i na poziomie Konstytucji RP. Można oczywiście znaleźć w Konstytucji RP ślady wpływu <em>Karty</em> w zakresie ujęcia niektórych praw rodziny. W Konstytucji RP stwierdza się, że „przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela”, a obok wolności i praw występują tu również obowiązki, to mają one odniesienia z zasady wyłącznie pragmatyczne. W konsekwencji wolność i obowiązki w Konstytucji RP nie występują w znaczeniu, jakie łączymy z filozoficznym pojmowaniem powiązań między wolnością i odpowiedzialnością na gruncie myślenia personalistycznego.</p> <p>Człowiek dysponuje różnymi formami poznania: zmysłowego, intelektualnego, dyskursywnego i intuicyjnego. Działania każdego człowieka, jeśli są w pełni świadome i wolne, angażują całość jego osoby. Dotyczy to życia zarówno umysłowego, jak i życia związanego z płaszczyzną bio-psycho-społeczną i duchową. Wydaje się, że poznanie umysłowo-intelektualne oderwane od fundamentu jako podmiotu zawieszone jest w próżni.</p> <p>W odróżnieniu od <em>Karty</em> Konstytucja RP nie określa ani wartości, ani miejsca i znaczenia, ani roli rodziny w życiu społeczeństwa. Mam świadomość, że Konstytucja RP jest zawsze dziełem kompromisu.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/6348Informatyzacja czynności podejmowanych w ramach i w związku z procedurą paszportową2023-09-13T19:14:49+02:00Katarzyna Tomaszewskakatarzyna.tomaszewska@uwr.edu.pl<p>Informatyzacja jest procesem dotykającym rozmaitych dziedzin życia jednostki. Współcześnie wchodzi na dalsze poziomy swojego rozwoju, o czym świadczy m.in. udostępniana przez ministra właściwego ds. informatyzacji usługa elektroniczna, jak i wykorzystanie sztucznej inteligencji w rozmaitych procedurach. Jest wszechobecny w działach administracji publicznej podlegających regulacjom osobowego prawa administracyjnego. Do grupy tych uregulowań należy zaliczyć również ustawę z dnia 27 stycznia 2022 r. <em>o dokumentach paszportowych</em>. Punkt ciężkości prowadzonej analizy w opracowaniu został położony na zobrazowanie tych elementów, które przesądzają o istnieniu procesu informatyzacji w procedurze paszportowej oraz w zakresie innych czynności, które tej procedurze towarzyszą lub pozostają z nią w ścisłym związku. Pozwoli to na ogólną ocenę procesu informatyzacji, w szczególności zaś na uwypuklenie korzyści będących następstwem czynności zinformatyzowanych i zautomatyzowanych.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegohttps://ojs.academicon.pl/bsa/article/view/5466Polubowne załatwienie sprawy w postępowaniu administracyjnym2023-06-01T21:07:49+02:00Paulina Uraurapaulina@op.pl<p>Organy administracji publicznej w sprawach, których charakter na to pozwala, dążą do polubownego rozstrzygnięcia kwestii spornych oraz ustalenia praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie problematyki związanej z polubownym załatwieniem spraw w postępowaniu administracyjnym z uwzględnieniem roli organu w dążeniu do polubownego rozstrzygania kwestii spornych oraz do polubownego ustalania praw i obowiązków stron postępowania będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Zasadę polubownego załatwiania spraw konkretyzują w szczególności dwie instytucje procesowe – ugoda administracyjna i mediacja.</p>2023-12-01T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego