Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

Kształtowanie się instytucji wyroku łącznego w perspektywie historycznej

Maciej Andrzejewski — Wed, 14 Dec 2022 00:00:00 +0100

Założeniem niniejszego opracowania jest ukazanie jak kształtowała się problematyka wyroku łącznego w polskich kodyfikacjach karnych, począwszy od pierwszego Kodeksu postępowania karnego z 1928 r., poprzez nową kodyfikację ustawy karnoprocesowej z 1969 r. na kodyfikacji Kodeksu postępowania karnego z 1997 r. oraz kolejnych jej nowelizacjach skończywszy. Celem prowadzonej analizy nie jest odtworzenie treści norm prawnych obowiązujących we wskazanych kodyfikacjach w kontekście przepisów regulujących postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego, ale ukazanie ewolucji poglądów doktryny i judykatury na pojawiające się problemy interpretacyjne o wymiarze nie tylko teoretycznym, ale przede wszystkim praktycznym. Prezentacja zmian jakie dokonywały się na przestrzeni dziesięcioleci pozwoli lepiej zrozumieć genezę przepisów obecnie istniejącej instytucji wyroku łącznego w kontekście jej prawie stuletniego istnienia w polskich kodyfikacjach karnych.

Ulgi w spłacie niepodatkowych należności budżetowych udzielane przez jednostki samorządu terytorialnego

Sylwester Bogacki — Wed, 14 Dec 2022 00:00:00 +0100

Od 28 kwietnia 2017 r. obowiązują zmienione przepisy ustawy o finansach publicznych, dotyczące udzielania ulg w spłacie należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny, przypadających organom administracji rządowej, państwowym jednostkom budżetowym i państwowym funduszom celowym (np. opłaty z tytułu najmu lub dzierżawy nieruchomości, koszty postępowań sądowych), oraz niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym (np. grzywny nakładane w drodze mandatu karnego, kary pieniężne, opłaty administracyjne). Zmienione przepisy ustawy o finansach publicznych: w zakresie należności o charakterze cywilnoprawnym wyraźnie określają, kiedy należności mogą być umarzane z urzędu, a kiedy na wniosek dłużnika (art. 57), oraz ujednolicają dla przesłanki udzielania preferencji w spłacie należności, stanowiące klauzule generalne: „ważny interes dłużnika” oraz „interes publiczny”. Ustawa przewiduje możliwość umorzenia należności w części, odroczenia terminów spłaty całości albo części należności lub rozłożenia na raty płatności całości albo części należności – gdy jest to uzasadnione względami społecznymi lub gospodarczymi, w szczególności możliwościami płatniczymi dłużnika. Ze względu na fakt, że zastosowanie tych ulg będzie wywoływać łagodniejsze skutki dla Skarbu Państwa, organ udzielający ulgi będzie mógł kierować się innymi niż przy całkowitym umorzeniu należności przesłankami, takimi jak względy społeczne lub gospodarcze, np. ograniczone możliwości płatnicze dłużnika.

Geneza hegemoni – implikacja terminu na podstawie Machiavellego oraz analiza hegemoni wybranych państw na przestrzeni wieków

Karolina Brysiak, Leszek Elak, Karol Zygo — Wed, 14 Dec 2022 00:00:00 +0100

Analiza dzieła Niccolò Machiavellego Książe pozwoliła Autorom na wysnucie wniosków odnoszących się do hegemoni i jej głównych czynników, jakimi są ziemie, wojsko oraz władca, które pod wpływem czasu i zmieniających się warunków na arenie międzynarodowej przeistoczyły się we władzę, rozwój militarny, ekonomiczny, technologiczny i informacyjny oraz układy i sojusze na arenie międzynarodowej. Ocena panowania Starożytnego Rzymu, Sparty, Imperium Osmańskiego, Hiszpanii, Francji oraz Wielkiej Brytanii w czasach, w których państwa te posiadały silną pozycję, pozwala na oparcie przykładami czynników hegemonicznych przeanalizowanych przez Autorów. Wnioskując Autorzy również pokazują, w jaki sposób intensywność omawianych czynników geopolitycznych wpływa na czas trwania hegemonii przez te państwa. Czerpanie wiedzy z doświadczeń poprzednich hegemonów daje możliwość wykluczenia błędów, które doprowadzają do osłabienia pozycji kraju. Sprawowanie władzy nad całym światem wymaga od hegemona nieustannej roztropności i czujności na występujące sytuacje kryzysowe wewnątrz, jak i za granicami państwa, aby zapewnić poczucie bezpieczeństwa obywatelom.

O rzeczywistych potrzebach zmian w zakresie kognicji sądu i kompetencji notariatu

Paweł Bucoń — Wed, 14 Dec 2022 00:00:00 +0100

Artykuł wpisuje się w trwającą od wielu lat dyskusję dotyczącą konieczności zmian w zakresie kognicji sądów powszechnych, w szczególności w celu ich „odciążenia” wobec nadmiaru rozpoznawanych spraw. Wydaje się, że w zasięgu ręki polskiego ustawodawcy pozostają rozwiązania, które mogą za pośrednictwem bardzo prostych zmian ustawowych doprowadzić do rzeczywistego zmniejszenia liczby spraw trafiających do polskich sądów. Poszerzenie kompetencji notariuszy we wskazanych obszarach z pewnością odciążyłoby sądy jednocześnie nie powodując obciążenia dla budżetu państwa. Zarysowane możliwości rozszerzenia kognicji notariatu i odciążenia sądów wydają się zbieżne z pracami władz państwowych oraz powszechnie oczekiwanym przyspieszeniem postępowań sądowych.

Przestrzeganie zasady ograniczonego zaufania jako gwarancja zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego

Emilia Gulińska — Wed, 14 Dec 2022 00:00:00 +0100

Celem pracy jest analiza zasady ograniczonego zaufania jako gwarancji zapewnienia bezpieczeństwa drogowego w świetle obowiązujących rozwiązań prawnych. Analizowana zasada stanowi regułę odpowiedniego zachowania się kierującego pojazdem w sytuacjach związanych z ruchem pieszych oraz stanowi normatywną podstawę do działania w zaufaniu do innych uczestników ruchu. Podkreślić należy, że jej przestrzeganie gwarantuje bezpieczeństwo pieszym, zaś jej naruszenie stanowi poważne dla nich zagrożenie. Warto także zaznaczyć, iż kierowca pojazdu nie ma obowiązku przewidywania wszelkich nietypowych oraz niebezpiecznych zachowań w stosunku do pozostałych uczestników ruchu, gdyż skutkowałoby to nieustannym tamowaniem i paraliżowaniem ruchu drogowego.

Ekolodzy a ekologiści. Aspekty filozoficzne

Tadeusz Guz — Wed, 14 Dec 2022 00:00:00 +0100

W tej rozprawie chodzi o ukazanie istotnej różnicy pomiędzy ekologami jako miłośnikami i stróżami przyrody a ekologistami względnie ekoterrorystami jako ideologami niszczącymi przyrodę. Ekolodzy szukają, poznają i miłują Boga jako Stwórcę kosmosu, natomiast ekologiści, względnie ekoterroryści, ulegają złudzeniom różnorakich bóstw i ostatecznie głupocie antyboskości, co odcina ich namysł nad człowiekiem i przyrodą od najważniejszej transcendentnej racji, którą jest Osobowy Stwórca wszechświata. Tenże Bóg jako Kreator odwdzięcza się prawemu, dobremu i pobożnemu człowiekowi za jego wierność i służbę względem Niego i Jego Boskich dzieł w postaci widzialnego stworzenia a nieprawego, złego czy niesprawiedliwego człowieka karze za jego błędne i zakłamane podejście do Jego Boskich dzieł. Ekolodzy szanują, wspierają i rozwijają człowieka jako widzialnego władcę świata, któremu Bóg odwieczny zawierzył wszechświat i przekazał nad nim władzę, zaś ekologiści i ekoterroryści kasują człowieka jako kogoś wyższego od zwierząt, roślin i pozostałych stworzeń. W tym kontekście zmagań ideowych koniecznym jest powrót do realistycznej, chrześcijańskiej koncepcji człowieka jako osoby i wszechświata jako niezwykłego ładu ontycznego oraz do metafizyczno-chrześcijańskiej etyki, będącej dobrym antidotum na współczesny kryzys ekologiczny, który na pewnych grupach wyciska nawet piętno ekorewolucjonistów. Ekolodzy troszczą się o małżeństwo i rodzinę jako podstawy „ekologii” w nauczaniu społecznym katolickiego Kościoła Chrystusowego a w przeciwieństwie do nich ekologiści i ekorewolucjoniści dokonują zamachu na człowieka jako jednostkę oraz niszczą małżeństwa i rodziny jako fundamenty „ekologii” prawdziwie „ludzkiej” (Jan Paweł II).

Ekolodzy troszczą się o przyrodę, ponieważ reprezentują etos Bożego ładu a ekologiści i ekoterroryści wyzyskują i niszczą ją na różne inne sposoby, ponieważ odrzucili Boga i tym samym pogardzili człowiekiem, któremu ta przyroda ma być pomocną na drodze do doskonałości moralnej. Ekolodzy rozumieją, że zwierzęta też uczestniczą w ofierze przebłagalnej, ponieważ zmierzają gatunkowo lub indywidualnie także ku Królestwu Niebieskiemu, czyli ku odkupieniu, natomiast ekologiści i ekoterroryści odrzucają zbawczy wymiar naszego kosmicznego bytowania, skoro uprzednio odrzucili dar Bożego zbawienia. Ekolodzy wprawdzie poważnie traktują zwierzęta i rośliny, ale nie przyjmują ich za partnerów, w przeciwieństwie do ekologistów i ekoterrorystów, którym zwierzęta zastępują drugiego człowieka jako bliźniego. Ekolodzy bronią siebie i innych ludzi przed negatywnym wpływem zwierząt na gruncie prawa naturalnego, tzn. łowiąc czy usuwając niebezpieczne zwierzęta a ekologiści i ekoterroryści nazywają myśliwych „mordercami” tylko dlatego, że pełnią przecież tak ważną misję bezpieczeństwa w świecie przyrody. Człowiek ma realne i prawne możliwości podporządkowywania sobie świata zwierząt i roślin, aby jemu dobrze służyły, ale tę prawdę kwestionują ekoterroryści, którzy detronizują osobę ludzką w ich ateistycznej i neomaterialistycznej ideologii ekologizmu albo ekoterroyzmu z bycia widzialnym królem świata do bytu-przedmiotu podległego temuż obiektywnie przedmiotowemu światu. Ekolodzy słusznie domagają się ingerencji państwa w sprawę ochrony szeroko pojętego środowiska człowieka i przyrody, natomiast ekologiści i ekoterroryści negują suwerenną podmiotowość państwa w tym względzie i dokonują różnych nieprawości np. donoszą na Państwo Polskie do Unii Europejskiej. Ekolodzy są za Królestwem Bożym i wiecznym szczęściem zbawionych a ekologiści i ekoterroryści pracują dla królestwa szatana i ostatecznego potępienia upadłej w tragiczną bezbożność i nieprawość ludzkości względem Boga i świata jako dzieła stworzenia Boskiego.

Konkurencja podatkowa a harmonizacja podatku dochodowego od osób fizycznych w kontekście funkcjonowania rynku pracy i systemu ubezpieczeń. Wybrane zagadnienia

Olena Ivashko — Wed, 14 Dec 2022 00:00:00 +0100

Konkurencja podatkowa to stosowanie takiej polityki podatkowej, która pozwoli na utrzymanie lub zwiększenie atrakcyjności danego systemu podatkowego zarówno w obszarze funcjonowania osób fizycznych, jak i prywanych obszaru dla lokalizacji inwestycji. Konkurencja podatkowa jest zjawiskiem bezpośrednio związanym z procesami globalizacji, a zwłaszcza ze wzrostem międzynarodowej mobilności pracowników i kapitału. Liberalizacja przepływu czynników pracy i kapitału oraz spadek kosztów transakcyjnych powodują, że zarówno osoby fizyczne, jak i kapitał poszukują atrakcyjnych jurysdykcji dla swoich lokat (inwestycji) nie tylko w kraju, ale i za granicą. Teoretycznie obniżenie stóp podatkowych nie musi skutkować zmniejszeniem dochodów budżetowych, gdyż dzięki przepływowi czynników pracy i kapitału wzrośnie baza podatkowa. Jeśli jednak (teoretycznie) wszystkie kraje UE zdecydują się na obniżenie stawek podatku od osób fizycznych, to względna atrakcyjność krajów dla podatników PIT (którzy mogą być traktowani jako inwestorzy) pozostanie niezmieniona, natomiast dochody budżetowe tych krajów spadną. Spadek dochodów podatkowych spowodowany obniżeniem stawek przy niezmienionej podstawie opodatkowania odpowiada sytuacji, w której państwo może przeznaczyć mniej pieniędzy na realizację swoich zadań związanych z dostarczaniem dóbr publicznych. Mobilne czynniki produkcji (praca i kapitał) mogą być łatwo lokowane w krajach o niskich stawkach podatkowych, co ogranicza możliwość zwiększenia ich opodatkowania. Istota konkurencji podatkowej często sprowadza się do przekonania, że małe obciążenia podatkowe są głównym czynnikiem decydującym o rozwoju danego terytorium i postrzeganiu go jako atrakcyjnego miejsca ostatecznego rozliczenia podatkowego.

Wystąpienie państwa członkowskiego z organizacji międzynarodowej pomimo braku podstawy prawnej

Sabina Kubas — Wed, 14 Dec 2022 00:00:00 +0100

Możliwość wystąpienia państwa z organizacji międzynarodowej to prawo do zerwania więzi członkowskiej. Odbywa się to na podstawie przepisów zawartych w akcie założycielskim. Z reguły regulacje te przewidziane są w rozdziale o członkostwie i zawierają określone etapy, których przejście staje się konieczne w celu skutecznego wycofania się. Nie są to jednak unormowania jednolite, gdyż wśród wielu statutów organizacji międzynarodowych są też takie, które w swoich postanowieniach nie zawierają regulacji, które w jakikolwiek sposób odnosiłyby się do możliwego wystąpienia. Powstaje wtedy pytanie, w jaki sposób państwo, które chce opuścić organizację, powinno to zrobić i jakie efekty przyniosą jego działania.

Stosowanie zasady dobra dziecka a praktyka Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w czasie wojny rosyjskiej w Ukrainie

Marija Mendzhul — Wed, 14 Dec 2022 00:00:00 +0100

Artykuł analizuje utrwalenie normatywne zasady dobra dziecka w aktach międzynarodowych i ustawodawstwie Ukrainy. W artykule położono nacisk na stosowanie zasady najlepiej pojętego interesu człowieka w praktyce ETPC. Wyjaśniono, w jaki sposób jego orzecznictwo wpłynęło na orzecznictwo ukraińskich sądów. Podkreślono kategorie spraw, w których ETPC stosuje zasadę dobra dziecka. Zbadano specyfikę stosowania zasady dobra dziecka w czasie wojny rosyjsko-ukraińskiej. Udowodniono, że stan wojenny nie jest powodem do ograniczania zasady dobra dziecka.

Prawno-polityczne aspekty wyboru przewodniczącego Komisji Europejskiej w latach 2004-2019

Mirosław Piotrowski — Wed, 14 Dec 2022 00:00:00 +0100

Stanowisko przewodniczącego Komisji Europejskiej było i pozostaje jednym z najważniejszych w strukturze obsadzanych funkcji w całej Unii Europejskiej. Z formalno-prawnego punktu widzenia szef KE plasuje się po przewodniczącym Rady Europejskiej. Jednakże z uwagi na praktyczne prerogatywy przyznawane mu w traktatach, często traktowany bywa jako osoba pierwsza, czyli najważniejsza. Stąd wyborom przewodniczącego Komisji z reguły towarzyszyły emocje polityczne. W latach 2004-2019 doszło do największego rozszerzenia Wspólnot Europejskich, ale także do odrzucenia oraz przyjęcia nowych, podstawowych aktów prawnych. Jakkolwiek umieszczone w nich przepisy określające tryb wyboru przewodniczącego KE, którego kompetencje poszerzano, w zasadzie nie ulegały większym modyfikacjom, to zdecydowanie zmieniała się ich prawna interpretacja. Główną osią sporu było przejmowanie przez Parlament Europejski prerogatywy, desygnowania kandydata na szefa KE, dotychczas przynależnej Radzie Europejskiej.

Idea prawa rodzinnego ideą osobowego człowieka. Wyzwania i zagrożenia (Część II)

Stanisław Stadniczeńko — Wed, 14 Dec 2022 00:00:00 +0100

Autor wskazuje na konieczność nowego spojrzenia na prawo rodzinne w aspekcie aksjologicznym, stosowania prawa, urzeczywistniania praw rodziny i praw w rodzinie w zmieniającej się rzeczywistości. Zwraca uwagę na zmieniające się podejście na przestrzeni czasu do osobowego prawa rodzinnego oraz że świat pełen postępu i zagrożeń, upadków autorytetów przekłada się na rozumienie człowieka i rodziny. Jednocześnie wskazuje, iż czas, jaki upłynął od kodyfikacji prawa rodzinnego (w innym systemie prawnym) i liczne jego nowelizacje obligują do podjęcia tej problematyki i potrzeby wyodrębnienie prawa rodzinnego, którego zadaniem byłaby funkcja ochronna (na co wskazuje konstytucyjna ochrona rodziny). Podnosi potrzebę sięgnięcia do ujęcia prawa na tle koncepcji osoby i jako powinnościowych relacji międzyosobowych uznając, że taka filozoficzna perspektywa poszerza zbyt wąski paradygmat pozytywistycznego pojmowania prawa stanowionego i na skutek tego brak jest narzędzi do ujęcia istoty prawa i ich wyjaśniania. Podkreśla, że system wartości zdeterminował zawarty w projekcie Kodeksu rodzinnego wybór celów i sposobów ich osiągnięcia, proponuje system pojęć i idei z wykorzystaniem wiedzy potocznej oraz naukowej, a w konsekwencji przyjęcie osobowego charakteru człowieka.

Prawne aspekty wdrażania polityki surowcowej polski w system zrównoważonego rozwoju regionalnego

Marcin Szewczak — Wed, 14 Dec 2022 00:00:00 +0100

Artykuł poświęcony został prawnym aspektom wdrażania polityki surowcowej Polski w system zrównoważonego rozwoju regionalnego. Autor, uwzględniając dorobek prawa administracyjnego i prawa Unii Europejskiej, wskazuje na nowe zagadnienie prawne znajdujące się na etapie wdrażania w system zrównoważonego rozwoju regionalnego. Realizując cel badawczy Autor dokonuje analizy prawnych aspektów wdrażania polityki surowcowej Polski w system zrównoważonego rozwoju regionalnego. W wyniku przeprowadzonej analizy Autor doszedł do wniosku, że prawne podstawy polityki surowcowej państwa, związane z jej wdrażaniem i realizacją, powinny mieć swoją podstawę prawną w prawie geologicznym i górniczym a także w ustrojowych ustawach samorządowych.

Lokalna strategia podatkowa i jej składowe a kształtowanie konkurencyjności inwestycyjnej gminy

Tomasz Wołowiec, Volodymyr Martyniuk — Wed, 14 Dec 2022 00:00:00 +0100

Można przyjąć, iż głównym celem polityki podatkowej – zarówno z perspektywy makro-, jak i mikroekonomicznej – jest realizacja funkcji fiskalnej podatków, polegającej na gromadzeniu dochodów podatkowych, umożliwiających wypełnianie zadań i funkcji należnych podmiotom sektora finansów publicznych. Dochody podatkowe są wykorzystywane do finansowania transferów budżetowych, m.in. dla sektora publicznego, oddziałując jednocześnie na procesy alokacyjne między podatnikami a sektorem finansów publicznych. Podatki i system podatkowy spełniają także pozafiskalne funkcje opodatkowania, wpływając – m.in. poprzez ulgi i zwolnienia podatkowe – na realizację różnorodnych celów stymulacyjnych, gospodarczych i społecznych (często nadmiernie rozbudowanych i wzajemnie sprzecznych). Przykładem pozafiskalnych celów opodatkowania jest m.in. wykorzystywanie instrumentów podatkowych do wpływania na zmiany struktury ekonomicznej czy społecznej na poziomie gminy. Na wysokość dochodów uzyskiwanych przez gminy z podatków i opłat samorządowych w Polsce wpływała realizowana przez gminy polityka podatkowa i wynikające z niej między innymi obniżki maksymalnych stawek podatków i opłat, będące narzędziami wspierania systemowego rozwoju lokalnego.

Status prawny radnego powiatu

Angelika Wydra — Wed, 14 Dec 2022 00:00:00 +0100

Artykuł ma na celu prawno-administracyjną analizę pozycji radnego. W pracy przedstawiony został sposób wyboru oraz nabycia mandatu przez radnego, a także przypadki, w których mandat ulega zawieszeniu lub wygaśnięciu. W artykule dokonana została analiza obowiązków oraz uprawnień, które posiada radny. Omówione zostały zakazy i ograniczenia dotyczące radnego w związku z wykonywaną przez niego funkcją.