Opis czasopisma

Miesięcznik „Palestra” Pismo Adwokatury Polskiej (Palestra. Journal of the Polish Bar) – ISSN: 0031-0344, jest najstarszym, ukazującym się z krótkimi przerwami od ponad 100 lat, periodykiem prawniczym. Wydawcą „Palestry” jest Naczelna Rada Adwokacka w Warszawie.

Artykuły naukowe ukazujące się w miesięczniku „Palestra” są publikowane z zachowaniem wszystkich zasad charakterystycznych dla tego rodzaju publikacji. Za artykuł naukowy uznaje się artykuł prezentujący wyniki oryginalnych badań o charakterze empirycznym, teoretycznym, technicznym lub analitycznym zawierający tytuł publikacji, nazwiska i imiona autorów wraz z ich afiliacją i przedstawiający obecny stan wiedzy, metodykę badań, przebieg procesu badawczego, jego wyniki oraz wnioski, z przytoczeniem cytowanej literatury (bibliografię).

Redakcja respektuje zasady etyki publikacyjnej wypracowane przez Komitet Etyki Wydawniczej (Comittee on Publication Ethics – COPE).

Periodyk znajduje się w ministerialnym wykazie czasopism punktowanych (40 pkt).

 

Wydawca czasopisma

Wydawcą miesięcznika „Palestra” jest Naczelna Rada Adwokacka w Warszawie – zob. http://www.nra.pl/

 

Zakres tematyczny czasopisma

Periodyk jest poświęcony zagadnieniom związanym z różnymi dziedzinami prawa. Autorami i czytelnikami są przede wszystkim prawnicy, którzy z poruszanymi problemami prawnymi omawianymi na łamach „Palestry” mają do czynienia na co dzień – zarówno, jako praktycy (adwokaci, radcowie prawni, sędziowie, aplikanci adwokaccy), jak również jako teoretycy prawa (wykładowcy akademiccy – profesorowie, doktorzy, doktoranci). Czasopismo nie unika również tematów ważnych dla fundamentów środowiska adwokackiego z zakresu historii adwokatury, historii prawa – zarówno tego nowożytnego, jak i antycznego.

Oprócz artykułów, glos, komentarzy i przeglądów orzecznictwa publikowane są również felietony, artykuły dyskusyjne oraz wspomnienia o adwokatach i ich wkładzie w dorobek adwokatury.

 

Specyfika periodyku

„Palestra” jest miesięcznikiem prawniczym docierającym do czytelników zarówno w wersji papierowej, jak i elektronicznej (wersją pierwotną czasopisma jest wersja papierowa). Na stronie www.paletsra.pl znajdują się pełne wersje artykułów opublikowanychw czasopiśmie. Po zalogowaniu i zweryfikowaniu tożsamości kektura artykułów daje adwokatom możliwość otrzymywania punktów doskonalenia zawodowego za lekturę artykułów naukowych oraz oglądanie szkoleń dedykowanych dla tej grupy adresatów.

 

Punktacja

Czasopismo „Palestra” znajduje się w wykazie czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych Ministerstwa Edukacji i Nauki – czasopismo uzyskało 40 punktów.

 

Indeksowanie w bazach danych i wyszukiwarkach

Czasopismo "Palestra" jest indeksowane w następujących bazach i wyszukiwarkach:

• European Reference Index for the Humanities and the Social Sciences (ERIH PLUS),
• CrossRef – an official digital object identifier (DOI) Registration Agency of the International DOI Foundation, 
• Index Copernicus.

 

Języki publikacji

Czasopismo „Palestra” publikuje teksty w językach: polskim oraz angielskim (zob. informacje dla autorów w zakładce Wskazówki dla autorów „Palestry” i „e-Palestry”).

 

Poziom naukowy

W przypadku publikacji naukowych – artykułów, glos oraz przeglądów orzecznictwa – sporządzane są co najmniej dwie recenzje – wewnętrzna i zewnętrzna.

Recenzje przygotowują znawcy danej problematyki. Autor opracowania i recenzenci nie znają swoich tożsamości (double-blind review process). Dane recenzentów nie są udostępniane autorowi, który otrzymuje jedynie treści recenzji lub jej najistotniejsze fragmenty. Recenzenci przygotowują recenzję na formularzu przesłanym z redakcji, odpowiadając m.in. na następujące pytania: czy opracowanie ma charakter merytoryczny zgodny z profilem „e-Palestry” oraz charakter naukowy zgodny z profilem „Palestry” i czy ma wartość praktyczną oraz porządkującą analizowane zagadnienia prawne. Dodatkowo w uzasadnieniu oceny Recenzenci wskazują m.in., czy tytuł opracowania odpowiada jego treści; czy opracowanie prezentuje aktualny stan badań; czy literatura cytowana jest prawidłowo; czy ma charakter nowatorski i dotyka problemów istotnych dla czytelników, czy metody badawcze i wnioski są poprawnie zastosowane i logicznie wyprowadzone; czy układ opracowania jest prawidłowy i czytelny; czy język i styl oraz używana terminologia są poprawne; czy wykładania przepisów i wnioski są poprawne; czy artykuł posiada charakter oryginalny i zawiera nowe propozycje rozwiązań; czy streszczenia w języku polskim i angielskim są poprawne? W konkluzji Recenzenci zaznaczają jedną z trzech rekomendacji dla Redaktora Naczelnego i Kolegium Redakcyjnego – opracowanie nadaje się do druku, wymaga poprawy, nie nadaje się do druku na łamach „Palestry”. Swoje decyzje Recenzenci uzasadniają w formularzu, a szczegółowe uwagi przedstawiają w załączniku do formularza lub w artykule. Recenzje wpływają w zasadniczym stopniu na decyzję o skierowaniu tekstu do druku lub jego zwrocie autorowi.

Redakcja przestrzega zasad etycznych wypracowanych przez Komitet Etyki Wydawniczej (Comittee on Publication Ethics – COPE). Więcej informacji na w zakładce Procedura recenzyjna.

 

Zespół redakcyjny

Czasopismem kieruje zespół Redakcja, której przewodniczy Ewa Stawicka – Redaktor Naczelna. Ciałem doradczym i kontrolnym jest międzynarodowe Kolegium Redakcyjne – zob. więcej informacji.

 

Periodyzacja

„Palestra” jest miesięcznikiem. W ciągu roku ukazuje się 10 zeszytów (w tym dwa numery podwójne o zwiększonej objętości – numery 1–2 oraz 7–8). Pierwszy numer w roku ukazuje się w lutym, ostatni w grudniu (zob. archiwum numerów).

 

Wersja pierwotna

Wersją pierwotną czasopisma „Palestra” jest wersja drukowana. Drukowaną wersję periodyku można zamawiać bezpośrednio w wydawnictwie (zob. tutaj) lub za pośrednictwem kolporterów.

 

Identyfikatory

p-ISSN: ISSN: 0031-0344 (wersja drukowana).

Teksty zamieszczane w „Palestra” są opatrzone indywidualnymi, niepowtarzalnymi identyfikatorami DOI: 10.54383/0031-0344.

 

Polityka open access i wolne licencje

„Palestra” publikuje artykuły na podstawie umów zawieranych z autorami, na mocy których utwory podlegają ochronie prawnoautorskiej, ale mogą być publikowane zarówno w formie papierowej, jak i w wersji elektronicznej dostępnej na stronie www.palestra.pl.

Dla czytelnika oznacza to, że zawartość czasopisma w wersji elektronicznej jest dostępna bez opłat. Użytkownicy mogą czytać, pobierać, kopiować, drukować, przeszukiwać, cytować fragmenty z podaniem źródła, jak również używać ich w każdym prawem dozwolonym celu bez konieczności ubiegania się o zgodę wydawcy bądź autora. Publikacja całych artykułów, ich przedruk oraz publiczne udostępnianie w innych miejscach i na innych stronach internetowych – zarówno w celach niekomercyjnych, jak i komercyjnych – wymaga każdorazowo zgody wydawcy „Palestry”.

Dla autorów polityka wydawnicza wydawcy „Palestry” oznacza, że – zgłaszając tekst do publikacji w czasopiśmie – zgadza się na wyżej określoną politykę.

 

Historia czasopisma

Miesięcznik „Palestra” (ISSN: 0031-0344) jest najstarszym, ukazującym się z krótkimi przerwami od ponad 100 lat, periodykiem prawniczym wydawanym przez środowisko adwokackie. Aktualnie jest wydawany przez Naczelną Radę Adwokacką w Warszawie jako Pismo Adwokatury Polskiej. Historia pisma jest jednak o wiele bardziej złożona i sięga okresu poprzedzającego odzyskanie przez Polskę niepodległości.

Tytuł „Palestra” po raz pierwszy ukazał się drukiem w 1910 r. we Lwowie. Czasopismo redagował wówczas adwokat dr Anzelm Lutwak. W założeniu pismo miało być głosem środowiska adwokackiego w najistotniejszych kwestiach dotyczących stanowienia i stosowania prawa. Od początku „Palestra” była zaprogramowana jako pismo otwarte na wszystkie środowiska i grupy zawodowe prawników, prezentujące szerokie, wielopłaszczyznowe i różnorodne spojrzenie na system prawny. Z różnorakich powodów po wydaniu siedmiu zeszytów w cyklu miesięcznym pismo upadło. Czternaście lat później, już w niepodległej Polsce w marcu 1924 r. tytuł „Palestra" ukazał się ponownie jako organ adwokatury stołecznej. Bardzo szybko pismo zdobyło rangę i znaczenie ogólnokrajowe. Z krótkimi przerwami ukazywało się do 1939 r. To z warszawską „Palestrą” wydawaną od 1924 r. zasadniczo łączy się trwającą do dzisiaj historię miesięcznika. Spoglądając na genezę adwokackiego czasopisma poświęconego problemom stanowienia i stosowania prawa warto pamiętać o kilku innych środowiskowych inicjatywach wydawniczych, stanowiących element szeroko rozumianej historii pisma. W szczególności zaś sięgnąć pamięcią do 1873 r., kiedy rozpoczęto wydawanie „Gazety Sądowej Warszawskiej" traktowanej w pewnym sensie jako pismo adwokackie, albowiem przez kilkadziesiąt lat, do wybuchu II wojny światowej, pismo redagowali i stale z nim współpracowali znani adwokaci. Dość powiedzieć, że znakomity przedstawiciel adwokackiego stanu Henryk Konic kierował „Gazetą" przez 37 lat. Właśnie ta redakcja za czasów carskich była ukrytą organizacją adwokacką, gdyż na niej wspierała się Kasa Pomocy Adwokatów.

Piśmiennictwu adwokackiemu dobrze zasłużyło się także środowisko lwowskie. W 1910 r. powstało wspomniane już czasopismo „Palestra". W 1913 r. ukazał się pierwszy numer „Czasopisma Adwokatów Polskich", choć wydawano je nieregularnie, przetrwało do 1939 r., tworząc też poznańską edycję z podtytułem „Dział województw zachodnich". Także we Lwowie wydawano w latach 1924-1939 „Głos Prawa" - redagowany przez twórcę "Palestry" adw. dr. Anzelma Lutwaka, a od 1933 r. „Nową Palestrę". W Krakowie zaś w 1913 r. pojawił się „Przegląd Adwokatów" oraz „Głos Obrońców".

Świat adwokackich czasopism prawniczych okresu międzywojennego był nad wyraz bogaty i zróżnicowany. Jednak zdecydowany prym wiodła warszawska „Palestra”. To do tradycji tego pisma nawiązywano po II Wojnie Światowej, gdy w 1956 r. władze komunistyczne zezwoliły na ponowne rozpoczęcie wydawania miesięcznika. Od tamtej pory ukazuje się nieprzerwanie, najpierw jako „Biuletyn Naczelnej Rady Adwokackiej”, następnie zaś od 1957 r. Jako miesięcznik pod historycznym tytułem „Palestra”. Współczesna „Palestra” nawiązuje do tradycji wszystkich wymienionych wyżej czasopism prawniczych wydawanych przez środowisko adwokackie. „Palestra” była i jest pismem polskiej adwokatury poświęconym wszystkim problemom związanymi ze stosowaniem i stanowieniem prawa. Niezależnie od zmieniających się okoliczności i warunków „Palestra” zachowuje swój charakter i misję. Zmieniając się na przestrzeni lat, stopniowo przekształcała się z pisma środowiskowego, zorientowanego w zasadniczej części na prezentację problemów związanych z wykonywaniem zawodu adwokata, w ogólnopolskie pismo prawnicze, podejmujące wszystkie zagadnienia prawoznawstwa, w tym w szczególności kwestie dotyczące stosowania prawa. Nabrała z biegiem lat statusu czasopisma naukowego, ukształtowanego co do struktury wewnętrznej, profilu oraz zasad publikowania tekstów w sposób przyjmowany w świecie profesjonalnych, prestiżowych tytułów, liczących się wśród prawników, mających wpływ na wszystko co łączy się z filozoficzną, teoretyczną, dogmatyczną i praktyczną refleksją o prawie. „Palestra” nie stroni od podejmowania zagadnień ustrojowych, reagując na wyzwania współczesności. Zachowuje zarazem we właściwej proporcji i zakresie charakter pisma adwokatury polskiej, a także współcześnie adwokatury europejskiej i światowej. Jest tytułem unikatowym ze względu na genezę i historyczne uwarunkowania, wydawcę, grono autorów, sposób podejścia do prawa. Wyjątkowym gdy chodzi o zasadniczy krąg czytelników, adwokatów i aplikantów adwokackich tworzących współczesną polską adwokaturę. Docierającym także w szerokim zakresie do środowiska akademickiego, sędziowskiego, prokuratorskiego, radcowskiego. Interesującym i znaczącym z punktu widzenia polskich debat o prawie i praworządności. Łączącym tradycję i ukształtowaną przed laty misję z wymogami współczesności. Aspirującym do roli ogólnoprawniczego pisma wpływającego na sposób myślenia o prawie, współkształtującego koncepcje decydujące o kształcie systemu prawa, wpływającego na sposób jego wykładni i stosowania, reagującego na wszelkie wyzwania, z którymi mierzy się świat prawniczy. Łączącego środowisko adwokackie ze światem nauki prawa, sądownictwem oraz innymi organami szeroko rozumianego wymiaru sprawiedliwości. Charakter pisma określa składające się w wybitnych przedstawicieli świata akademickiego, adwokatów, sędziów a także przedstawicieli innych zawodów prawniczych Kolegium Redakcyjne, wspierane przez członków zagranicznych, reprezentujących cenione i prestiżowe szkoły prawnicze.

W „Palestrze” publikowane są artykuły naukowe, prawnicze artykuły praktyczne, glosy, przeglądy orzecznictwa, recenzje dotyczące szeroko ujętego prawa sądowego, czyli materialnego i procesowego prawa cywilnego (w tym prawa handlowego, prawa własności intelektualnej oraz prawa pracy) oraz materialnego i procesowego prawa karnego. Podejmowane są również zagadnienia z zakresu prawa administracyjnego, konstytucyjnego oraz międzynarodowego, a także publikacje historycznoprawne, dotyczące szeroko ujętej adwokatury. Najważniejszy jest jednak sposób doboru tematu oraz jego tematyka. Zależy nam, żeby autorzy tworzyli publikacje naukowe atrakcyjne z punktu widzenia praktyki czytelników, którymi są praktycy i teoretycy prawa, w szczególności adwokaci i aplikanci adwokaccy oraz przedstawiciele innych zawodów prawniczych. W „Palestrze" publikowali i publikują wybitni przedstawiciele nauki i praktyki stosowania prawa, prominentni autorzy, znaczące osobowości, jak m.in.: Stanisław Batawia, Andrzej Bąkowski, Krystyna Daszkiewicz, Zbigniew Doda, Ludwik Domański, Tomasz Dybowski, Henryk Ettinger, Lech Falandysz, Marian Filar, Lech Gardocki, Leszek Garlicki, Józef Gierowski, Juliusz Wiktor Gomulicki, ks. kard. Zenon Grocholewski, Tomasz Grzegorczyk, Jan Gwiazdomorski, Jerzy Ignatowicz, Czesław Jaworski, Alfred Kaftal, Janusz Kochanowski, ks. abp Józef Kowalczyk, Zdzisław Krzemiński, Juliusz Leszczyński, Zbigniew Lew-Starowicz, Roman Łyczywek, Andrzej Marcinkowski, Edmund Mazur, Stanisław Milewski, Olgierd Missuna, Andrzej Murzynowski, Jerzy Naumann, Marian Niedzielski, Włodzimierz Odojewski, Lech K. Paprzycki, Stanisław Patek, Leon Petrażycki, Krzysztof Piesiewicz, Krzysztof Pietrzykowski, Stanisław Rappaport, Genowefa Rejman, Stanisław Rymar, Marek Safjan, Stanisław Salmonowicz, Mieczysław Siewierski, Leszek Sługocki, Mark Sołtysik, Ewa Stawicka, Adam Strzembosz, Adolf Suligowski, Mieczysław Szerer, Adam Szpunar, Stanisław Śniechórski, Władysław Terlecki, Andrzej Tomaszek, Stanisław Waltoś, Eugeniusz Waśkowski, Andrzej Wąsek, Jan Widacki, Witold Wołodkiewicz, Małgorzata Wrzołek-Romańczuk, Stanisław Zabłocki, Andrzej Zoll i wielu innych. Nie sposób wymienić wszystkich, którzy wnieśli i wnoszą wkład w utrzymanie wysokiego poziomu „Palestry" i jej rozwój, ale należy im się nasza wdzięczność. Jest czymś zastanawiającym przy lekturze „Palestry", tej sprzed lat, jak wiele refleksji i zawołań zachowało walor aktualności. Nie jest to wcale myśl krzepiąca, gdyż skłania do postawienia pytań, czy rzeczywiście aż w tak wielu sprawach nie odeszliśmy od punktu wyjścia? I czy mimo wysiłków wcześniejszych adwokackich pokoleń nie udało się osiągnąć celów, do których zmierzali, o których marzyli nasi poprzednicy?

Coraz częściej na łamach miesięcznika goszczą autorzy zagraniczni. Stopniowo obok publikacji w języku polskim w „Palestrze” pojawiają się teksty w języku angielskim, otwierające pismo na czytelników działających poza granicami Rzeczypospolitej.

W historii polskiej myśli prawniczej, w tym także nauki prawa „Palestra” odgrywała i odgrywa rolę szczególną. Jako czasopismo adwokackie miało i ma charakter otwarty, jedynym kryterium decydującym o publikacji tekstów w miesięczniku jest ich merytoryczna zawartość i znaczenie. Nad jakością publikowanych tekstów czuwa zespół znamienitych recenzentów. Warto podkreślić, że wielokrotnie w historii „Palestra” była jedynym miejscem umożliwiającym publikacje tekstów opartych na rzetelnej metodzie naukowej, niepokornych z punktu widzenia oczekiwań władzy. W okresach intensywnej kontroli czasopism prawniczych w „Palestrze” zamieszczali w niej swoje opracowania luminarze polskiej nauki prawa.

Szczególną cechą „Palestry” jest także elastyczność w reagowaniu na wyzwania związane z zmianami w systemie prawa. Znakiem rozpoznawczym pisma są wydawane cyklicznie, w miarę potrzeby numery monograficzne. Warto przypomnieć, że „Palestra” była jedynym polskim pismem prawniczym, które zdecydowało się na zmianę harmonogramu wydawniczego i publikację w lipcu 2015 r. monograficznego numeru poświęconego w całości zagadnieniom tzw. wielkiej reformy prawa karnego, wprowadzającej do polskiego systemu prawa rozwiązania oparte na koncepcji ograniczonej (limitowanej) kontradyktoryjności procesu karnego. Opublikowane wówczas teksty znamienitych autorów wyznaczały przez cały okres obowiązywania tej regulacji sposób wykładni i stosowania prawa.

Realizacji idei prezentacji dla środowiska prawniczego informacji o zmianach w systemie prawa, propozycji wykładni, uwzględniającej powszechnie przyjmowany paradygmat, wsparcia w chwilach transformacji systemu, kiedy potrzeba spojrzenia opartego na szerokiej wiedzy, obrazującego w jaki sposób należy interpretować i stosować nowe przepisy jest szczególna służą kolejne numery tematyczne, w tym m.in. poświęcony problematyce nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego. „Palestra” dostarcza także wiedzy i informacji o szczególnych zagadnieniach mających znaczenie dla praktyki stosowania prawa, a zwłaszcza ochrony praw i wolności jednostki. Realizując ten element misji pisma opublikowano numer poświęcony instytucji tajemnicy adwokackiej.

Na łamach „Palestry” podejmowane są również zagadnienia związane z kwestiami fundamentalnymi dla współczesnych demokracji konstytucyjnych. Ujmowane w sposób obrazujący związki określonych problemów z codziennym stosowaniem prawa w „Palestrze” publikowane są artykuły poświęcone zagadnieniom związanym z wykładnią prokonstytucyjną, koncepcją rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa, znaczeniem prawa Unii Europejskiej w procesie stosowania prawa przed polskimi sądami i wieloma innymi kwestiami o podstawowym znaczeniu dla prawników. „Palestra” nie stroni także od publikacji z zakresu filozofii i teorii prawa, zwłaszcza jeśli mają one znaczenie z punktu widzenia wykładni i stosowania prawa.

Kreśląc uwagi o historii pisma, a także jego misji, nie sposób pominąć tych, którzy nadawali mu kształt na przestrzeni lat. Pierwszym redaktorem naczelnym i wydawcą warszawskiej „Palestry" był Stanisław Car (1924-1925). Kolejnymi redaktorami byli: Zygmunt Sokołowski (1926-1930), Adam Chełmoński (1932-1936), Stefan Urbanowicz (1937), a ostatnim naczelnym redaktorem przed wrześniem 1939 r. był Leon Nowodworski (1938-1939). Po wojnie dopiero od 1956 r. redaktorami naczelnymi pisma byli: Stanisław Janczewski (1957-1964), Paweł Asłanowicz (1965-1971), Zdzisław Krzemiński (1972), Władysław Pociej (1973-1974), Zygmunt Skoczek (1975-1986), Edward Mazur (1987-1989), Czesław Jaworski (1989-1992), Stanisław Mikke (1993-2010) i ponownie Czesław Jaworski (od maja 2010 r. do 1.09.2018 r.).

Czym była „Palestra" przez minione dziesięciolecia? Na pewno spełniała funkcje edukacyjne, informacyjne, a także w różnych okresach, w różnym stopniu odgrywała rolę integrującą środowisko. Broniła w czasach zagrożeń, także w ostatnich kilkunastu latach, naszej tożsamości opartej zarówno na tradycji jak i na wspólnictwie w zadaniach. Myśląc o historii „Palestry” często wracamy do okresu międzywojennego. To, co w tamtej „Palestrze", przewijało się - jakby powiedzieli ówcześni - złotą nicią, było poczucie odpowiedzialności, tak za los korporacji i całego wymiaru sprawiedliwości, jak i za dobro ojczyzny.