Iwona Gryz https://orcid.org/0000-0002-9464-9091

Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu

Międzynarodowa innowacja pedagogiczna

„Let’s chat via Snail Mail” przykładem rozwijania umiejętności produktywnej pisania na zajęciach języka angielskiego II etapu edukacyjnego w szkole podstawowej

Streszczenie

We wstępie artykułu autorka przybliża definicję innowacji pedagogicznej w odniesieniu do płaszczyzny szkolnej. Następnie omawia główne zadania szkoły (w nawiązaniu do nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego w szkołach podstawowych z 14 lutego 2017 r.) oraz wybrane elementy z podstawy programowej języka obcego nowożytnego II etapu edukacyjnego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na rozwijanie umiejętności produktywnej pisania oraz kompetencji społecznych. Na koniec opisuje przykład pedagogicznej innowacji językowej o zasięgu międzynarodowym „Let’s chat via Snail Mail”, wdrażanej w szkole podstawowej z województwa mazowieckiego w klasach IV–VII w roku szkolnym 2017/2018.

Słowa kluczowe: innowacja pedagogiczna, podstawa programowa, II etap edukacyjny szkoły podstawowej (klasy IV–VIII), sprawność produktywna: pisanie, egzamin z języka obcego nowożytnego po klasie VIII szkoły podstawowej

W dzisiejszych czasach język angielski jest językiem powszechnie używanym niemalże w każdym zakątku świata. Ludność komunikuje się zarówno drogą ustaną, jak i poprzez pismo. Podkreślić należy, iż obecnie kultura tradycyjnego słowa pisanego systematycznie

zanika i wypierana jest przez SMS-y, zdawkowe e-maile itp. Jednakże zauważa się, że podczas załatwiania codziennych spraw urzędowych coraz częściej wymagane jest od nas złożenie dokumentów w formie pisemnej w biurach czy urzędach w sposób formalny. Dlatego też umiejętność pisania jest kluczową sprawnością, którą wykorzystujemy każdego dnia w rozmaitych sytuacjach życiowych. Ważne jest, aby uczniowie od najmłodszych lat rozwijali swoje umiejętności pisemne zarówno w języku polskim, jak i angielskim.

1. Innowacje na płaszczyźnie szkolnej

   Podejmując próbę odpowiedzi na pytanie o definicję innowacyjnych działań wdraża- nych w szkołach, można się odnieść do wypowiedzi Dariusza Stacheckiego, który jest zdania, iż „«innowacyjna szkoła» […] zakłada aktywność szkoły na wielu płaszczyznach, podejmowanie działań mających na celu optymalizację i poprawę jakości pracy” (Stachec- ki 2016: 75). Dodaje także, iż w dobie tak dalece rozwiniętych technologii informacyjno-

   -komunikacyjnych:

   Szkoła powinna być otwarta na technologie, które przenikają naszą rzeczywistość i bez których trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie w codziennym życiu. To także otwar- tość na nowe kanały komunikacyjne, bo przecież takich używa nasza młodzież. Aby szkoła mogła być w swym działaniu autentyczna, musi je wykorzystywać, bo inaczej postrzegana będzie jak skansen technologiczny, jako oderwany od rzeczywistości i ży- cia (Stachecki 2016: 75).

   Według T. Borkowskiego (i. in.) innowacyjność jest cechą postawy twórczej, która odno- sząc się do kompetencji człowieka, oznacza jego zdolność do kreowania nowych wartości, pomysłów, projektów działania, wskazujących możliwość odmiennego niż dotychczas rozwiązania określonego zadania; podstawą tak pojmowanej innowacyjności jest myślenie i działania oryginalne, giętkie, nieschematyczne (Borkowski-Marcinkowski 2004).

   Definicję innowacji pedagogicznej w odniesieniu do płaszczyzny szkolnej odnaleźć możemy również w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eks- perymentalnej przez publiczne szkoły i placówki: „Innowacja pedagogiczna to każde nowatorskie rozwiązanie programowe, organizacyjne lub metodyczne, mające na celu poprawę jakości pracy szkoły”.

   W ujęciu pedagogicznym przez innowację rozumie się zmianę struktury systemu szkol- nego (wychowawczego i dydaktycznego) jako całości lub struktury ważnych jej skład- ników. Jej celem jest wprowadzenie ulepszeń dotyczących pracy nauczycieli i uczniów, programów, warunków materialnych (Okoń 1979: 322, 350). Innowacje wdrażane są przez jednostki, grupy bądź organizacje. W zależności od charakteru i zakresu zmian wyróżnia się nowatorstwo (działalność nauczycieli i wychowawców, mającą na celu ulepszenie wzorców pracy dydaktycznej i wychowawczej) i twórczość pedagogiczną (proces lub wytwór działania, którego celem jest tworzenie nowych wzorców w teorii i praktyce). Innowacje są to określone przekształcenia w zasobie pedagogicznego doświadczenia, które dostarczają nowych rozwiązań dla aktualnych lub potencjalnych problemów edu-

   kacyjnych. Aby zmiana mogła stać się innowacją, musi być wprowadzona na określoną skalę, np. co najmniej na szczeblu jednej szkoły, co wiąże się z akceptacją odpowiednich władz i wprowadzeniem zmiany w życie.

   Innowacje w oświacie mogą dotyczyć różnych dziedzin i mieć różny charakter. Ze względu na treść Wincenty Okoń dzieli innowacje oświatowe na (Okoń 1979: 322, 350): – programowe – dotyczą zmian lub modyfikacji programów kształcenia (np.: posze- rzenie programów o nowe treści bez naruszania podstawy programowej, integrowa- nie nauczania wokół bloków edukacyjnych, wprowadzenie wewnątrzszkolnych zasad oceniania uczniów, realizacja własnych, autorskich programów nauczania) i wiążą się często ze zmianami systemu szkolnego wprowadzanymi przez władze oświatowe; mogą obejmować cały ustrój szkolny, poziom, kierunek kształcenia, jeden przedmiot

   w skali lokalnej, regionalnej lub krajowej;

   • metodyczne – dotyczą doskonalenia lub wprowadzania całkowicie nowych metod i form nauczania-uczenia się, wychowania oraz technologii nauczania (np.: sposoby prezentacji nowego materiału, formy pracy w dziedzinie wprowadzania, utrwalania lub sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów, stosowanie technik przyspie- szonego uczenia się, sposobu prowadzenia ewaluacji efektywności nauczania, kon- troli osiągnięć uczniów); związane są bezpośrednio z warsztatem pracy nauczyciela; zakres zastosowania tych innowacji jest szeroki i może dotyczyć wszystkich przed- miotów, poszczególnych działów i przedmiotów, poszczególnych zajęć dydaktyczno-

     -wychowawczych czy poszczególnych tematów w ramach jednego przedmiotu; mają charakter eksperymentalny;

   • organizacyjne – dotyczą strony organizacyjnej procesu dydaktyczno-wychowawczego, organizacji życia szkoły i współpracy ze środowiskiem oraz organizacji zarządzania w oświacie (zmiana liczby uczniów w klasie, wprowadzenie zmiany czasu trwania lekcji, tworzenie zespołów problemowych w klasie, prowadzenie zajęć we współpra- cy z innym specjalistą, współpracy szkoły z zewnętrznymi instytucjami dydaktyczno-

     -wychowawczymi w zakresie wspierania rozwoju uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych; łączą się często z innowacjami metodycznymi.

     Najczęściej występujące innowacje oświatowe przybliża także Ewa Łoś z Medycznego Studium Zawodowego im. Stanisława Liebharta w Lublinie (Łoś b.r.):

   • kształceniowe (dydaktyczne) – dotyczą wszelkich metodycznych, programowych i organizacyjnych zmian w zakresie sposobów nauczania,

   • wychowawcze – obejmują swoim zasięgiem wszelkie zmiany dokonywane w zakre- sie celów, metod, treści i zasad oraz osiągnięć związanych z działaniami określanymi mianem pedagogicznych oddziaływań wychowawczych kształtujących postawy oso- bowe indywidualne i społeczne,

   • opiekuńcze – dotyczą wszelkiego rodzaju zmian podejmowanych w zakresie celów, metod, treści i zasad, jak również zmian technologicznych i organizacyjnych w ra- mach istniejących funkcji opiekuńczych w systemie edukacji,

   • terapeutyczno-zdrowotne – obejmują te działania o charakterze zmian wprowadza- nych w ramach kształcenia, wychowania i opieki, które dotyczą szeroko pojmowanej problematyki kondycji zdrowotnej indywidualnej i społecznej,

   • przedmiotowe – obejmują określony typ działań zmieniających charakter dotychcza- sowego programu nauczania przedmiotu o nowe cele edukacyjne oraz treści i wyma- gane osiągnięcia w ramach przedmiotów realizowanych w szkole,

   • eksperyment pedagogiczny – działania służące podnoszeniu skuteczności kształce- nia w szkole, w ramach których są modyfikowane warunki, organizacja zajęć edu- kacyjnych lub zakres treści nauczania, prowadzone pod opieką jednostki naukowej,

   • reforma oświatowa – systemowa zmiana formalno-prawna oraz organizacyjna w za- kresie szeroko zakrojonych działań pedagogicznych w obszarze edukacji narodowej. Według kryterium źródła innowacje można podzielić na (Doczekalska b.r.):

   • powstałe z osobistego doświadczenia zawodowego – źródłem innowacji jest to wszystko, co stanowi wynik własnych doświadczeń pedagogicznych, przetworzo- nych w nowe jakości działań pedagogicznych do użytku szkolnego,

   • adoptowane – innowacje, których źródło stanowią wszelkie doświadczenia pedago- giczne osób drugich, mogące być wdrażane i przystosowywane do własnej praktyki pracy, których autorskie źródło możemy ujawnić i wskazać,

   • adaptowane – innowacje, które nie stanowią już prostego przyswojenia nowej wie- dzy czyjegoś autorstwa, lecz stanowią określony typ – nową praktykę pedagogiczną, która uzupełniana jest o pewien zespół modyfikacji wprowadzonych na podstawie osobistych, autorskich doświadczeń.

   Interesujące przykłady najbardziej innowacyjnych szkół na świecie, które wypracowały unikatowe, jedyne w swoim rodzaju cechy, podaje profesor Jan Fazlagić z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu (Fazlagić 2016: 9). Przytacza m.in. Makoko Floating School, czyli pływającą szkołę w Lagos w Nigerii, która „została zbudowana na lagunie, na trój- kątnej ramie, która może się oprzeć naporowi morza. Posiada trzy kondygnacje i stanowi wzorcowe rozwiązanie dla szkół znajdujących się na wybrzeżach Afryki”.

   
   

   Rysunek 1. Pływająca szkoła w Nigerii

   Źródło: https://www.google.com/search?q=Makoko+Floating+School&client=firefox=-b-ab&tbm- isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ved=0ahUKEwiKjO75vfjbAhWC6CwKHbDQBRcQsAQIJ- g&biw=1280&bih=866#imgrc=2xpzycDkd-0e2M [dostęp: 12.02.2018].

   W swoim artykule wspomina również Gimnazjum Ørestad w Kopenhadze w Danii: szkoła „ma kształt kostki, która tworzy jedną ogromną klasę. Klasa jest otoczona prze- strzeniami, w których uczniowie mogą formować mniejsze grupy”.

   
   

   Rysunek 2. Szkoła w Danii w kształcie kostki

   Źródło: www.google.com/search?client=firefox-b-ab&tbm=isch&q=Gimnazjum+%C3%98restad+w+Ko- penhadze+w+Danii&chips=q:gimnazjum+%C3%B8restad+w+kopenhadze+w+danii,online_chip- s:%C3%B6restad+gymnasium&sa=X&ved=0ahUKEwjuuPat4PjbAhUBCZoKHbjtBv0Q4lYIJi- gA&biw=1280&bih=866&dpr=1#imgdii=ER6Z6-GuK1dDDM:&imgrc=bhFP5nCUXroO2M

   [dostęp: 12.02.2018].

   
   

   Ponadto jako przykład innowacyjnej alternatywy dla uczniów podaje szkołę Big Picture Learning w Stanach Zjednoczonych, w Providence, w stanie Rhode Island. W szkole tej praca z uczniem jest maksymalnie zindywidualizowana, każdy uczeń pracuje z nauczy- cielem jeden na jeden i rozwija swoje umiejętności, wykorzystując własne możliwości i zdolności.

   
   

   Rysunek 3. Szkoła Big Picture Learning

   Źródło: www.bigpicture.org/ [dostęp: 19.04.2018].

   Ostatni międzynarodowy przykład nowatorskich rozwiązań na płaszczyźnie edukacji to AltSchool w San Francisco w Silicon Valley w USA. Jest to szkoła, w której ucznio- wie skupiają się na zamienianiu przedmiotów z życia codziennego w modele 3D w taki sposób, by mogły się w nich bawić.

   
   

   Rysunek 4. Szkoła AltSchool w San Francisco, USA

   Źródło: www.altschool.com/ [dostęp: 30.06.2018].

   
   

   „Działania innowacyjne wprowadzane na zajęciach z języka obcego bardzo korzystnie wpływają na pracę nauczycieli, co pozwala w ciekawy i atrakcyjny sposób zaprezentować uczniom nowy materiał lub utrwalać wiedzę już zdobytą” (Gryz 2015: 114).

   
   

2. Zadania szkoły

   Głównymi zadaniami szkoły podstawowej wymienianymi jako kluczowe przez współ- autorów nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego (z dnia 14 lutego 2017 r.), tj. przez dr. Marcina Smolika, dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, oraz dr. Pawła Poszytka, dyrektora Generalnego Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji (Reforma edukacji 2017) (por. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w spra- wie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej) są:

   • kształtowanie komunikowania się w języku polskim na każdym przedmiocie,

   • kształtowanie porozumiewania się w językach obcych nowożytnych,

   • rozwijanie kompetencji czytelniczych,

   • zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia,

   • edukacja zdrowotna,

   • rozwijanie postaw obywatelskich, patriotycznych i społecznych,

   • przygotowanie uczniów do wyboru kierunku kształcenia i zawodu,

   • stosowanie metody projektu edukacyjnego.

     Bazowa lista utrwalanych w trakcie tworzenia wypowiedzi pisemnych struktur grama- tycznych oraz leksyki ujęta jest w podstawie programowej języka obcego nowożytnego dla klas IV–VI oraz klasy VII szkoły podstawowej. Jest także zaprezentowana w Infor- matorze CKE przybliżającym charakter wspomnianego egzaminu (CKE b.r.). Zgodnie z nową podstawą programową języków obcych nowożytnych dla szkoły podstawowej uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, grama- tycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r.):

     1. człowiek (np. dane personalne, okresy życia, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania),

     2. miejsce zamieszkania (np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie domu, prace domowe),

     3. edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się, przy- bory szkolne, oceny szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne),

     4. praca (np. popularne zawody i związane z nimi czynności, miejsce i warunki pracy, praca dorywcza, wybór zawodu),

     5. życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy),

     6. żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywie- niowe, lokale gastronomiczne),

     7. zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowa- nie, środki płatnicze, wymiana i zwrot towaru, promocje, korzystanie z usług),

     8. podróżowanie i turystyka (np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, baza noclegowa, wycieczki, zwiedzanie),

     9. kultura (np. dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, trady- cje i zwyczaje, media),

     10. sport (np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, obiekty sportowe, imprezy sportowe, uprawianie sportu),

     11. zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy, leczenie i zapobieganie),

     12. nauka i technika (np. odkrycia naukowe, wynalazki, korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych i technologii informacyjno-komunikacyjnych),

     13. świat przyrody (np. pogoda, pory roku, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenie i ochrona środowiska naturalnego),

     14. życie społeczne (np. wydarzenia i zjawiska społeczne).

         Po utrwaleniu materiału leksykalno-gramatycznego w zakresie wypowiedzi pisem- nych uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, pocztówkę, e-mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):

         1. opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i zjawiska,

         2. opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniej- szości,

         3. przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości,

         4. przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość,

         5. opisuje upodobania,

         6. wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób,

         7. wyraża uczucia i emocje,

         8. stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji (Rozpo- rządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r.).

         
         

3. Językowa innowacja pedagogiczna „Let’s chat via Snail Mail”

Innowacja „Let’s chat via Snail Mail” została zainicjowana i wdrożona przez na- uczycielki języka angielskiego (Iwonę Gryz – twórczynię autorskiego programu, i Ingę Maczkowską), dbające o jej poprawny przebieg pod względem merytorycznym, wraz z nauczycielką matematyki i informatyki (Izabelą Mróz), która była osobą odpowiedzialną za promocję projektu (upowszechnianie aktualnych informacji na stronie internetowej szkoły, portalu społecznościowym szkoły Facebook, w lokalnych mediach), jak również pozyskiwanie sponsorów na opłaty pocztowe oraz wysyłanie i odbieranie kartek poczto- wych i listów. Miejscem wdrażania innowacji była Szkoła Podstawowa im. Kazimierza Mroza przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Jastrzębi w województwie mazowieckim. Program innowacji realizowany był w klasach IV–VII. Do udziału w innowacji zaproszeni zostali nauczyciele i uczniowie z następujących krajów: Słowacji, Republiki Czeskiej, Stanów Zjednoczonych (New Jersey) oraz Wielkiej Brytanii (Walia, Anglia), razem około 100 osób. Innowacja realizowana była podczas obowiązkowych, jak również dodatkowych zajęć dydaktyczno-wychowawczych, zarówno w szkole, jak i poza placówką, na terenie Gminy Jastrzębia. Innowacja była zgodna z podstawą programową języka obcego nowo- żytnego dla klas IV–VII szkół podstawowych (z 2008 r. oraz z 2017 r.), która rozszerzona została o praktyczne zastosowanie rozwijania umiejętności produktywnej pisania oraz zindywidualizowaną pracę nad umiejętnością pisania z uczniami o specjalnych potrze- bach edukacyjnych. Honorowy patronat nad innowacją objęło Centrum Egzaminacyjne Cambridge English City College PL 124 dla Radomia i powiatów: radomskiego, bia- łobrzeskiego, przysuskiego, zwoleńskiego, szydłowieckiego, lipskiego, kozienickiego.

Innowacja pedagogiczna wiązała się bezpośrednio z wymianą pocztówek i listów nie-

formalnych pisanych w języku angielskim z uczniami z krajów partnerskich. Praca nad rozwijaniem umiejętności pisania łączyła się z prezentacją i samodzielnym tworzeniem przez uczniów klas IV–VII krótkich i długich form użytkowych. Projekt ten to nowator- skie działanie, które pozwoliło nauczycielkom języka angielskiego w sposób pośredni przygotować wychowanków do zaplanowanego na rok szkolny 2018/2019 egzaminu z języka obcego nowożytnego po klasie ósmej szkoły podstawowej zgodnie z Rozporzą- dzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty.

Głównym celem innowacji było zaplanowanie i podjęcie działań zmierzających do opanowania, rozwoju oraz poszerzenia wiedzy oraz umiejętności językowych uczniów

klas IV–VII z zakresu produktywnej sprawności pisania w języku angielskim. Cele szcze- gółowe to utrwalenie zasad tworzenia dłuższych i krótszych form użytkowych pisemnych w języku angielskim (pocztówka, list nieformalny), zapoznanie uczniów z różnorodnymi formami wypowiedzi pisemnej, utrwalenie zagadnień leksykalno-gramatycznych w od- niesieniu do egzaminu z języka obcego nowożytnego po klasie ósmej szkoły podsta- wowej, utrwalenie zasad interpunkcji obowiązujących w języku angielskim, rozwijanie i wzmacnianie aktywnego udziału uczniów w życiu społeczności szkolnej, rozwijanie u wychowanków ekspresji artystycznej, budzenie zainteresowania kulturą i wartościami innych krajów anglojęzycznych, rozwijanie u beneficjentów projektu uczuć patriotycznych oraz wrażliwości na problemy rówieśników ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, kształtowanie postawy szacunku wobec osób niepełnosprawnych, kształtowanie umie- jętności pracy w grupie, integracja ze środowiskiem szkolnym oraz międzynarodowym, uatrakcyjnienie zajęć edukacyjnych i budowanie pozytywnego wizerunku szkoły, pod- niesienie jakości pracy szkoły (por. „Języki Obce w Szkole”).

W roku szkolnym 2017/2018 w projekt zostało zaangażowanych ponad 120 uczniów ze szkół partnerskich i prawie wszyscy chętni uczniowie klas IV–VII z polskiej szkoły, tj. około 100 wychowanków (w tym uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz niepełnosprawnościami). Każdemu uczniowi został przydzielony przyjaciel korespon- dencyjny (pen-friend) ze szkoły partnerskiej, z którym dokonywał wymiany pocztówek i listów zgodnie z następującym harmonogramem:

W ramach wdrażania innowacji metodycznej w I semestrze uczniowie zostali zapoznani z zasadami pisania krótkiej formy użytkowej, jaką jest kartka pocztowa, w porównaniu z powszechnie stosowanymi SMS-ami oraz e-mailami. Ponadto nauczyciele językowcy przypomnieli uczniom obowiązujące w języku angielskim zasady interpunkcji, zasady ortograficzne i reguły gramatyczne, niezbędne do poprawnego tworzenia wypowiedzi pisemnych. Nauczyciele skupili się także na walorach estetycznych prac oraz kaligrafii, prezentując liczne przykłady stosowania pisma ozdobnego. Odwołali się również do umiejętności plastycznych uczniów, podkreślając wartość ciekawych, innowacyjnych rozwiązań w odniesieniu do technik stosowanych podczas przygotowywania kartek pocz- towych. Co więcej, udało się im wspólnie zredagować życzenia z okazji Świat Bożego Narodzenia oraz Nowego Roku w języku angielskim, jak również wspomóc uczniów w przygotowaniu krótkich opisów o uczniach rozpoczynających wymianę pocztówek z przyjaciółmi korespondencyjnymi.

Rysunek 5. Pocztówki z wymiany międzynarodowej

Źródło: archiwum własne.

W II semestrze uczniowie poszerzyli swoją wiedzę na temat zwyczajów i tradycji Świąt Wielkanocnych w Polsce poprzez zebranie informacji przez beneficjentów innowacji od najstarszych członków rodziny. Wspólnie przygotowali krótką informację o świętach w języku angielskim w odpowiedzi na list z życzeniami świątecznymi od koleżanek/ kolegów ze szkół partnerskich. Wybrani uczniowie pod okiem nauczyciela języka angiel- skiego zredagowali także życzenia dla nauczycieli i dyrektorów szkół z obcych krajów z okazji Świąt Wielkiej Nocy. W okresie przedwakacyjnym ostatnim zadaniem członków innowacji była odpowiedź na otrzymaną kartkę pocztową od rówieśników wraz z krótką prezentacją własnych planów na najbliższe wakacje, pozdrowieniami i podziękowaniami za udział w innowacji pedagogicznej.

Na bazie przeprowadzonej ewaluacji programu nauczycielki wdrażające innowację metodyczną podkreśliły jako bardzo istotny fakt, iż podjęte działania pozwoliły przede wszystkim na zintegrowanie zespołów klasowych i uczniów słabszych językowo z moc- niejszymi, niejednokrotnie bardziej uzdolnionymi. Znacząco wpłynęło to na poszerzenie ich kompetencji społecznych, zwłaszcza współpracy grupowej. Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz z niepełnosprawnościami równie chętnie angażowali się

w projekt i współpracowali z pozostałymi członkami swoich klas bez zastrzeżeń, czerpiąc z tego ogromną radość i osobistą satysfakcję. Integracja uczniów miała też miejsce na płaszczyznach szkół krajowych oraz międzynarodowych. Warto także podkreślić, że po dokonaniu ustnej ewaluacji wykonanych zadań ujętych w autorskim programie pomysł międzynarodowej wymiany pocztówek został przyjęty przez uczniów z ogromnym entu- zjazmem. Uczniowie chętnie angażowali się w samodzielne przygotowanie form pisem- nych, jak i w całą organizację innowacji. Wspierali nauczycieli, nieustannie dopytując się o termin przybycia kolejnych kartek od przyjaciół.

Podsumowanie wdrożonych zadań innowacji miało miejsce podczas zebrań z rodzica- mi. Wybrani wychowawcy krótko zaprezentowali efekty udziału uczniów w programie (prezentacja multimedialna lub krótkie ustne sprawozdanie, wymiana uwag, zasięgnięcie opinii rodziców). Również podczas spotkania nauczycieli w ramach doradztwa meto- dycznego Gminy Jastrzębia na temat wdrażania innowacji w szkołach podstawowych nastąpiła wymiana dobrych praktyk z nauczycielami całej gminy i zaprezentowanie działań innowacyjnych połączone z przedstawieniem przykładowych osiągnięć uczniów. Założone cele innowacji zostały osiągnięte.

Bibliografia

Borkowski T., Marcinkowski A. (2004), O wielowymiarowym rozumieniu innowacji, pro- innowacyjnych organizacjach i proinnowacyjnym myśleniu, [w:] J. Skalik (red.), Zmiana warunkiem sukcesu. Zmiana a innowacyjność organizacji, Wrocław.

Doczekalska T. (b.r.), Innowacje jako proces zmian w placówce oświatowej, www.gim13.

bydgoszcz.eu.pl/innowacje.rtf [dostęp: 23.06.2018].

Fazlagić J. (2016), Nowe trendy w edukacji, „Meritum. Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny. Oblicza Szkoły”, nr 1(40).

Gryz I. (2015), Wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w nauczaniu języ- ków obcych – innowacje, [w:] D. Gonigroszek (red.), Języki obce i kultura: nowe konteksty edukacyjne / Foreign languages and cultures: new educational context, Piotrków Trybunalski.

Okoń W. (1979), Szkoła współczesna: przemiany i tendencje rozwojowe, Warszawa.

Stachecki D. (2016), Edukacja w cyfrowym wymiarze, czyli jak mądrze i skutecznie budować innowacyjną szkołę, „Meritum. Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny. Oblicza Szkoły”, nr 1(40).

Akty prawne

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szko- ły i placówki, Dz.U. 2002, nr 56, poz. 506, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails. xsp?id=WDU20020560506 [dostęp: 12.04.2018].

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy progra- mowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły

specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej, Dz.U. 2017, poz. 356, www.dziennikustaw.gov.pl/DU/2017/356 [dostęp: 19.06.2018].

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegóło- wych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty, Dz.U. 2017, poz. 1512, http://dziennikustaw.gov.pl/du/2017/1512 [dostęp: 17.03.2018].

Źródła internetowe

„Języki Obce w Szkole”, http://jows.pl/artykuly/podstawa-programowa-ksztalcenia-ogolnego

-w-zakresie-jezyka-obcego-nowozytnego-w-wychowaniu [dostęp: 17.05.2018].

AltSchool, www.altschool.com/ [dostęp: 30.06.2018].

Big Picture Learning, www.bigpicture.org/ [dostęp: 19.04.2018].

Centralna Komisja Egzaminacyjna, https://cke.gov.pl/egzamin-osmoklasisty/ [dostęp: 22.05.2018].

https://www.google.com/search?q=Makoko+Floating+School&client=firefox=-b-ab&tbm- isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ved=0ahUKEwiKjO75vfjbAhWC6CwKHbDQBRcQ- sAQIJg&biw=1280&bih=866#imgrc=2xpzycDkd-0e2M [dostęp: 23.03.2018].

www.google.com/search?client=firefox-b-ab&tbm=isch&q=Gimnazjum+%C3%98re- stad+w+Kopenhadze+w+Danii&chips=q:gimnazjum+%C3%B8restad+w+kopenha- dze+w+danii,online_chips:%C3%B6restad+gymnasium&sa=X&ved=0ahUKEwjuuPa- t4PjbAhUBCZoKHbjtBv0Q4lYIJigA&biw=1280&bih=866&dpr=1#imgdii=ER6Z6- GuK1dDDM:&imgrc=bhFP5nCUXroO2M [dostęp: 12.02.2018].

Łoś E. (b.r.), Innowacje pedagogiczne – nowatorskie rozwiązania organizacyjne, metodyczne i programowe w szkołach, http://zefir.lscdn.pl/moodle29/pluginfile.php/273/mod_page/con- tent/8/Innowacje%20pedagogiczne_EL1.pdf [dostęp: 11.02.2018].

Reforma edukacji 2017, https://www.ore.edu.pl/nowa-podstawa-programowa/ORE%20RE- FORMA%20EDUKACJI%202017.%20PREZENTACJA%20OG%c3%93LNA.%20Stan%20

prawny%20na%2001.06.2017.pdf [dostęp: 19.06.2018].

Abstract

The international pedagogical innovation “Let’s chat via Snail Mail” as an example of developing writing skills during English lessons at the second level of education in primary school

The author introduces a definition of pedagogical innovation with reference to the reality of contemporary schools. The author discusses the main tasks of schools (in relation to the new core curriculum of general education in primary schools from 14/02/2017). She considers selected elements from the core curriculum of modern foreign languages at the second educational stage. Particular attention is paid to developing pupils’ skills of writing and social competence. Finally, she describes an example of pedagogical language innovation which has an international dimension. “Let's chat via Snail Mail” was implemented in primary schools of the Mazovian Voivodeship in grades IV–VII in the school year 2017/2018.

Keywords: pedagogical innovation, core curriculum, the second educational level of primary school (grades IV–VIII), the productive skill: writing, modern foreign language exams after the eighth grade of primary school.