Joanna Satoła-Staśkowiak
Instytut Slawistyki PAN, Warszawa
Żart w procesie neologizacji –
na podstawie języka młodego pokolenia
Kto sieje asap, ten zbiera fakap1
Dominacja języka młodzieżowego jest przedmiotem wielu prac językoznawczych2. Wśród głównych powodów takiego zainteresowania należy wymienić zauważalną, nawet dla laika, wyjątkową łatwość młodych ludzi do tworzenia nowych słów, spowodowaną przede wszystkim potrzebą wyróżnienia się spośród innych, komunikujących się między sobą osób. Popularne wśród młodych słowa i wyrażenia nie są zarezerwowane wyłącznie dla tej mocno ograniczonej wiekowo grupy, bo zaczynają oddziaływać na pozostałych użytkowników języka, na przykład rodziców, opiekunów, rodzeństwo, nauczycieli, którzy, powodowani chęcią nawiązania dobrych relacji z młodym człowiekiem, wykorzystują charakterystyczny dla niego subkod językowy. Słowa typu: mem, fejs, wrzuta, postnąć, kolnąć, guglić, przehajpować, tokować czy wrzuta, życiówka, chwilówka zaczynają przedostawać się do języka ogólnego.
1 Współczesna wersja przysłowia Kto sieje wiatr, ten zbiera burzę, por. fakap (od ang. fuck up) duży problem (http://www.ponglish.org/fakap-151w.html); asap (od ang. As Soon As Possible), czyli Tak szybko, jak tylko możliwe (http://www.miejski.pl/slowo-ASAP).
2 Por. m.in. Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Język polski, (red.) S. Gajda, Opole 2001; J. Miodek, Polszc- zyzna najmłodszych pokoleń, Wrocław 2012; A. Otwinowska-Kasztelanic, Korpus języka mówionego młodego po- kolenia Polaków, Warszawa 2000; R. Przybylska, O najnowszym języku polskim, „Polonistyka”, nr 9/2001; także
J. Satoła-Staśkowiak, Najmłodsza leksyka polska i bułgarska, Warszawa 2015; tejże, O anglizowaniu wymowy w polskich i bułgarskich wypowiedziach młodych ludzi, [w:] „Зa словото – нови търсения и подходи. Юбилеен сборник в чест на чл.-кор. проф. д.ф.н. Емилия Пернишка“, Съставители и научни редактори: Диана Благоева състав., Сия Колковска, Академично издателство „Проф.Марин Дринов“, Sofia 2016; E. Mańczak- Wohlfeld, Tendencje rozwojowe współczesnych zapożyczeń angielskich w języku polskim, Kraków 1995.
Termin neologizm ma różny dla badaczy zakres znaczeniowy i używany jest w różnych pracach językoznawczych wymiennie z innymi określeniami, np. nowotwory3, nowe słownictwo, najnowsza leksyka, najmłodsza leksyka itd.4, neologizmy absolutne5, typowe i pozasystemowe neologizmy6. Rozumiany jest różnie – inaczej przez badaczy języka, a inaczej przez badaczy literatury. W językoznawstwie neologizmy tradycyjne są przedsta- wiane jako jedna z odmian innowacji językowej7. Do tej samej grupy obok neologizmów należą innowacje fonetyczne, fonologiczne, fleksyjne i składniowe8.
Klasyczny podział neologizmów przebiega w następujących grupach: neologizmy leksykalne, neologizmy słowotwórcze (jako podgrupa neologizmów leksykalnych), neologizmy znaczeniowe (neosemantyzmy), neologizmy frazeologiczne, neologizmy stylistyczne (artystyczne), neologizmy środowiskowe.
Oczywiste jest, że każdy z językoznawców w trakcie badań nad neologizmami po- sługuje się własnym metodologiczno-terminologicznym podejściem do proponowanej terminologii, badanych jednostek i ich treści. I tak dla przykładu Krystyna Waszakowa, Halina Jadacka czy Jagoda Rodzoch-Malek termin neologizm słowotwórczy rozumieją następująco: „nowa jednostka języka utworzona […] z elementów rodzimych lub tych obcych, które na gruncie analizy synchronicznej dadzą się wyodrębnić jako aktywne w polskim systemie derywacyjnym”9.
Dla Teresy Smółkowej najistotniejszy wydaje się podział neologizmów na usta- bilizowane (językowe) i nieustabilizowane (zwane w pracach badaczki innowacjami tekstowymi lub neologizmami tekstowymi)10. Nieustabilizowane jednostki to te, które wykorzystywane są przez różnych autorów w ich tekstach, ale „są zbyt rzadkie, by uznać je z całą pewnością za leksemy”11. Istotą odmienności neologizmów ustabilizowanych i nieustabilizowanych jest ich obecność w dwóch różnych płaszczyznach języka: „neo- logizmy językowe i neologizmy nieustabilizowane należą do dwóch różnych płaszczyzn języka: langue i parole. O ile neologizmy językowe mają swoje reprezentacje tekstowe, o tyle neologizmy nieustabilizowane nie opuściły jeszcze, i wiele z nich nigdy nie opuści, planu parole”12.
Językoznawcy spierają się ze sobą, próbując najdokładniej uchwycić istotę procesu neologizacji. Ich często odmienne stanowiska, dotyczące używanej terminologii, meto-
3 D. Buttler, Neologizm i terminy pokrewne, „Poradnik Językowy”, z. 5, 6, 1962.
4 Por. J. Satoła-Staśkowiak, Najmłodsza…, dz. cyt.
5 S. Grabias, O ekspresywności języka. Ekspresja a słowotwórstwo, Lublin 1981.
6 J. Puzynina, O pojęciu potencjalnych formacji słowotwórczych, „Poradnik Językowy”, nr 8/1966.
7 Por. S. Rospond, Nowotwory czy nowopotwory językowe, „Język Polski”, z. 4/1945, s. 96–105.
8 M. Chomik, M. Krajewska, Od nominacji…, dz. cyt., s. 11.
9 H. Jadacka, Neologizmy jako przedmiot opisu lingwistycznego, „LingVaria”, nr 1(9)/2010, http://www2.po- lonistyka.uj.edu.pl/LingVaria/archiwa/LV_1_2010_pdf/004_Jadacka.pdf; por. też K. Waszakowa, Tendencje rozwojowe w słowotwórstwie polszczyzny końca XX wieku, [w:] Przemiany współczesnej polszczyzny, (red.)
S. Gajda, Opole 1994; J. Rodzoch-Malek, W jaki sposób mówi się w polszczyźnie o homoseksualizmie i osobach homoseksualnych? Analiza leksyki na podstawie danch leksykograficznych i tekstowych, 2012, http://depotuw. ceon.pl/bitstream/handle/item/204/Doktorat-J.Rodzoch-Malek.pdf?sequence=1/.
10 Por. T. Smółkowa, Nowe słownictwo w prasie, [w:] Język w mediach masowych, (red.) J. Bralczyk, K. Mosio- łek-Kłosińska, Warszawa 2000, s. 67–68.
11 T. Smółkowa, Neologizmy we współczesnej leksyce polskiej, Kraków 2001, s. 14.
12 Tamże, s. 15.
dologii ekscerpcji neologizmów i opisu procesów adaptacyjnych, opatrzone wnikliwą obserwacją i ciekawą argumentacją są istotnym głosem w sprawie.
W artykule podjęto próbę przyjrzenia się wyłącznie takim przykładom neologizmów leksykalnych (w tym neologizmów słowotwórczych i neosemantyzmów), których istnienie oparte zostało na kanwie żartu, który, szczególnie w języku młodych ludzi, wydaje się mieć ogromne znaczenie. Umiejętność żartowania i szybkiej reakcji na komentarz rówie- śnika przedstawia wśród młodzieży dużą wartość praktyczną. W procesie tworzenia lub zapożyczania nowych słów żartowanie pozwala użytkownikom języka pokazać dystans do świata i siebie nawzajem. Prezentowane w artykule neologizmy podzielić należy na kilka grup, z których najważniejszy podział wynika z ich pochodzenia – neologizmy rodzime i obce13, drugi z podziału wewnętrznego neologizmów na neologizmy (nowe słowa) i neosemantyzmy (nowe znaczenia)14.
Neosemantyzmy są szczególnie ciekawą grupą neologizmów. Ich forma nie wskazuje na nowość, natomiast ich znaczenie wyraźnie tę nowość w systemie języka podkreśla.
„Do procesu neosemantyzacji dochodzi z pomocą różnych, znanych wszystkim lin- gwistom, zabiegów językowych. Podstawą jest […] metaforyzacja i metonimizacja. Poza nimi warto zauważyć takie sprzyjające powstawaniu nowych znaczeń czynności, jak uogólnianie, skracanie czy odwrotność, przekora opisu, będące rodzajem gry językowej. Te czynności silnie wykorzystywane są współcześnie przez nosicieli języka i pomnażają zja- wisko „nabierania” nowego znaczenia przez określone leksemy. Porównajmy na przykład:
Przeciwieństwa: pol. gruba (o bardzo szczupłej kobiecie, dziewczynie), owłosiony (o łysym mężczyźnie), kruszyna (o bardzo grubej kobiecie lub mężczyźnie), zaintereso- wany (o nudzącym się ostentacyjnie mężczyźnie), gadatliwa (o małomównej kobiecie).
Uniwerbizacja drogą elipsy określenia specyfikującego: centrum rozrywki – centrum z elipsą rozrywki (najczęściej zrozumiałą kontekstowo). Np. pol. bank (bank krwi, bank danych itp.), galeria (galeria handlowa, galeria sztuki, galeria obrazów itp.), centrum (centrum obuwia, centrum kultury dziecka, centrum, centrum drzwi przesuwanych, radio centrum itp.), salon (salon mebli, salon fryzjerski, salon obuwia itp.).
Skracanie: serdecznie (w mejlach, zamiast serdecznie pozdrawiam), dobry (zamiast dzień dobry), fryz (zamiast fryzura), kompakt (zamiast: płyta kompaktowa), wykon (zamiast wykonanie). W ostatnich latach najwięcej zapożyczeń semantycznych pochodzi z języka angielskiego. Ma to związek z popularnością tego języka nie tylko w Polsce, lecz także na całym świecie. Język angielski (głównie jego amerykańska wersja) bywa nazywany łaciną przełomu XX i XXI wieku”15.
13 Choć przez niektórych naukowców zapożyczenia nie są czasem kwalifikowane jako neologizmy (por. np.
M. Chomik, M. Krajewska, Od nominacji do kreacji: rzecz o przekładzie neologizmów science fiction, Toruń 2011, s. 13).
14 Neosemantyzacja jest nieunikniona ze względu na nieustanny rozwój języka. Procesy, jakim ulega język natu- ralny, to nie tylko wewnętrzne jego przemiany, lecz także transpozycje wynikające z wpływów obcych języków na dany język naturalny.
15 Por. J. Satoła-Staśkowiak, Najmłodsza…, dz. cyt.
Żartobliwe przykłady powstałych na bazie polskich formantów neologizmów (w tym neosemantyzmów) to16: suszarka (radar), strzelanka (gra komputerowa polegająca na częstym strzelaniu), strzałka (powitanie lub pożegnanie), kaloryfer (wyraźnie ukształto- wane mięśnie brzucha), sześciopak (to, co kaloryfer), kijkarz (ten, kto chodzi z kijkami), kawoszyć (pić kawę), kawkować (pić kawę), ciastkować (jeść ciastka), rąsia (ręka robiąca selfie), reklamożerca (ten, który ogląda liczne reklamy), serialożerca (ten, który ogląda liczne seriale), słodziak (pieszczotliwie o uroczym, miłym człowieku lub zwierzęciu), życiówka (rekord życiowy), śmieciówka (umowa śmieciowa), chwilówka (rodzaj kredytu na krótki czas), krajówka (lot krajowy), kredytówka (karta kredytowa), wrzuta (złośliwy komentarz), wrzutka (upublicznienie informacji w celu siania zamętu) kujonki (rodzaj okularów o dużych oprawkach), foszyć się/fochować się (stroić fochy) i wiele innych.
Żartobliwy stosunek do zauważalnej przewagi nowych wyrazów pochodzących z języka angielskiego prezentują takie przykłady czasowników: postować (od ang. post), kolnąć (od ang. call), guglać/guglować (od ang. Google), tokować (od ang. talk), lukać (od ang. look), czilautować się/wyczilautować się (od ang. chill out), lajkować (od ang. like), dissować/ zdissować (od ang. diss), propsować/spropsować (od ang. props), baunsować (od ang. bounce), fejkować/sfejkować (od ang. fake) czy wykorzystywane w znaczeniu czasowni- kowym słowa: sorka (od ang. sorry), warianty derywacyjne: sorki, sorewicz), dzięks (jako wariant fonetyczny angielskiego słowa thanks); rzeczowniki: afeterek (od ang. after), be- forek (od ang. before), debeściak (od ang. the best), selfiak (od ang. selfie), beneficiątko (od ang. benefit – dziecko, którego rodzice utrzymują się z pobierania zasiłków – benefitów), krejzol/krejzolka (od ang. crazy), lajcik (od ang. light), dżoba (od ang. job), skinol (od ang. skinhead), dredziarz (od ang. dreadlocks); przysłówki: lajtowo, lajcikowo (od ang. light), kulowo, kulersko (od ang. cool) i ekwiwalentne do nich przymiotniki lajtowy, lajcikowy, kulowy, superaśny (od ang. super), sweetaśny/słitaśny (od ang. sweet), slimowany (od ang. slim) albo inny, popularny wśród młodych ludzi przymiotnik – przehajpowany (od ang. hype), będący dziś synonimem słowa przereklamowany itp.
Przykłady użyć17:
„Seksowny kaloryfer nie pojawi się znikąd. Oto parę skutecznych ćwiczeń na mięśnie brzucha” (kobieta.dlastudenta.pl/).
„Lekarz niby przyjmował od ósmej, ale do dziewiątej kawkował sobie z pielęgniarką” (saintteam.sa.funpic.de).
„Na tejże obwodnicy Warszawy stoją też czasem zwykłe patrole z suszarką – widziałem w poprzednią niedzielę” (www.wykop.pl).
„A ja nie ciastkuję przez cały post, tak dla zasady, nie jem żadnych słodyczy” (forum.
gazeta.pl).
„Odkąd wyprowadziliśmy się na studia do Wrocławia, czyli od około siedmiu lat, jesteśmy sushiżercami!” (http://soap-jam.blog.pl).
16 Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego. Najnowsze Słownictwo Polskie, (red.) M. Bańko,
M. Czeszewski, J. Burzyński, http://nowewyrazy.uw.edu.pl.
17 Przykłady pochodzą ze strony Obserwatorium Językowego http://nowewyrazy.uw.edu.pl.
„Życie serialożercy nie jest łatwe. Ileż beznadziejnych rzeczy się naogląda, nim trafi na coś strawnego” (www.przekroj.pl).
„Kupiłam mojej młodszej siostrze słitaśną lalkę!” (www.miejski.pl).
„Ależ z niego słodziak!” (www.facebook.pl).
„Najbardziej lubię piwkować ze znajomymi nad jeziorem czy rzeczką i oczywiście też
A także:
„Słitaśne tapety na pulpit” (www.google.pl).
„No i kto tu jest teraz debeściak? (www.o2.pl).
„Zablokowana krajówka tir z wapnem w rowie” (www.tygodnikpiski.pl).
„Kiedy nie lajkować na fejsbuku?” (www.wykop.pl).
„Selfiak Agaty Młynarskiej” (www.pudelek.pl).
„Kuku Master – rozwijasz mnie lepiej niż uniwerek, dzięks (http://annablack.blox.pl). W roku 2001 Stanisław Gajda zwrócił uwagę na pewną nierozważność w ocenie języka młodzieży, która tylko w określonych zdaniem badacza sytuacjach korzysta z angielskich zapożyczeń: „Obserwacja praktyki językowej ostatnich lat zwłaszcza młodego pokolenia (rozmowy towarzyskie, czaty, SMS-y) zdaje się potwierdzać tezę, że młodzież chętniej sięga po zapożyczenia angielskie. Pomijając zabawowo-snobistyczną komunikację pew- nych środowisk młodych ludzi, w której obserwuje się przesadne nagromadzenie doraź- nych często zapożyczeń, występują one przede wszystkim w rozmowach poświęconych nowej dziedzinie, co wymaga użycia nowych nazw. Rozmowy na tematy powszednie nie pociągają z reguły użycia anglicyzmów. Jednak w idiolektach niektórych rozmówców występuje skłonność do używania zapożyczonych wyrazów modalnych i wykrzykników (generalnie, sorry, wow) oraz do używania m.in. za źle tłumaczonymi reklamami i filma-
mi – neosemantyzmów i błędnych konstrukcji gramatycznych […]18”.
Zdaniem Jana Miodka19 nowe generacje wykazują silniejsze niż starsze pokolenia skłonności do anglizowania wymowy: nawet jeśli słowa są dziedzictwem innego kręgu kulturowego (i wypadają z pewnego kodu kulturowego). Podaje tu J. Miodek, nie stro- niąc od ironii, następujące przykłady błędnej wymowy młodych ludzi: Nike z Samotraki [Najki z Samotraki], styl empire [styl Empajer], pociąg interregio [pociąg interredżio].
Wśród wymienianych przez językoznawców powodów tworzenia nowych słów lub ich zapożyczania z języka angielskiego są: ekonomia języka, łatwość komunikacyjna, potrzeby nominatywne, moda językowa i wiele innych istotnych z punktu widzenia użytkowników języka naturalnego czynników. Ich pojawienie się w języku może być, jak pokazuje analizowany w opracowaniach materiał20, potrzebne albo – odwrotnie – niepożądane (i często mało uzasadnione).
Do znanych i szeroko opisanych powodów zaistnienia neologizmu warto zaliczyć jeszcze jeden – żart (jako narzędzie ekspresji) nadawcy komunikatu. Żart, którym autor dzieli się z innymi rozmówcami i który jest na tyle interesujący dla rozmówców, że zdobywa popularność. Niewątpliwie, ma on związek z potrzebą zaznaczenia dystansu
18 Najnowsze dzieje…, dz. cyt., s. 56.
19 J. Miodek, Polszczyzna…, dz. cyt.
20 Por. J. Satoła-Staśkowiak, Najmłodsza…, dz. cyt.
do otaczającego świata, na przykład takiego przepełnionego anglojęzycznymi wtrętami, por. neologizm ingowanie, albo obserwowanymi zachowaniami ludzi, por. neologizmy typu: słoictwo, smartfonizacja, festiwalizacja, pikseloza i inne.
Anglizowanie wymowy, korzystanie z zapożyczeń z języka angielskiego lub po prostu nadmierna potocyzacja ustnych i pisemnych wypowiedzi Polaków martwi nie tylko pu- rystów językowych. Przeciwnicy widzą w tym procesie wiele realnych zagrożeń, takich jak: zubożanie języka, wolniejszy jego rozwój, bezrefleksyjne kalkowanie obcych słów i wreszcie snobizm językowy21.
Wśród młodych ludzi są tacy, którzy nadmiar anglojęzycznych wtrętów wyśmiewają żartobliwymi przykładami użycia22, szczególnie tam, gdzie nie ma na to użycie (poza chęcią żartowania) logicznego uzasadnienia. Przykładem żartu opartego na anglicyzmach23 jest przytoczone na początku artykułu zdanie: Kto sieje asap, ten zbiera fakap. Jest ono odpowiednikiem znanego przysłowia: Kto sieje wiatr, ten zbiera burzę (fakap od ang. fuck up, czyli duży problem24; asap od ang. As Soon As Possible, czyli tak szybko, jak tylko możliwe25). Przykładem innego neologizmu użytego w kontekście żartu jest powiedzenie: Niestety albo stety (w znaczeniu Na nieszczęście albo na szczęście).
Innym żartobliwym, stosowanym wśród młodych ludzi powiedzeniem jest: Wygrać internety (zrobić coś zaskakującego i nietuzinkowego, np. wyjątkowo obrazowo i trafnie odpowiedzieć na zaczepkę w sieci, albo niewybredny komentarz).
Zabawne angielsko brzmiące wyrazy znajdziemy w konstrukcjach typu: smażing (opa- lanie się), plażing (plażowanie), parawaning (korzystanie z parawanu), łomżing (picie piwa marki Łomża), sam zabieg nadawania polskim wyrazom brzmiących obco nazw ma już w języku polskim swoją żartobliwą nazwę, tj. ingowanie (czyli dodawanie -ing do tematów czasowników lub do rzeczowników26).
Żart był powodem powstania takich polsko-angielskich połączeń, jak: full wypas (coś najlepszej jakości, w najlepszym standardzie), sweet focia/słit focia lub słitka (rodzaj zdjęcia portretowego z określonym wyrazem twarzy, zrobionego samemu sobie; odpo- wiednikami są także: selfik, selfka, selfiak), korpoludek (osoba zatrudniona w korporacji, często przesadnie oddająca się pracy) czy katocelebryta (celebryta deklarujący wyznanie rzymskokatolickie, publicznie odwołujący się do religii katolickiej, popularny zwłaszcza wśród innych katolików27).
21 Por. J. Satoła-Staśkowiak, Najmłodsza…, dz. cyt.
22 Słownik slangu polsko-angielskiego, http://www.ponglish.org/.
23 Termin anglicyzm rozumieć należy jak w pracach np. Elżbiety Mańczak-Wohlfeld: „taką jednostkę leksykalną, która charakteryzuje się fonetyką oraz morfologią angielską i przedostała się z języka angielskiego do polszczy- zny. Może to więc być wyraz rdzennie angielski lub też słowo innego pochodzenia, np. łacińskiego, greckiego czy holenderskiego, bądź wywodzące się z tzw. języków egzotycznych, a więc używanych poza Europą, któ- re weszło w skład języka polskiego za pośrednictwem angielszczyzny”. Por. Słownik zapożyczeń angielskich w polszczyźnie, (red.) E. Mańczak-Wohlfeld, Warszawa 2010, s. 10.
24 Obserwatorium Językowe…, dz. cyt., http://www.ponglish.org/fakap-151w.html.
25 Obserwatorium Językowe…, dz. cyt., http://www.miejski.pl/slowo-ASAP.
26 Słownik slangu…, dz. cyt., http://www.ponglish.org/ingowanie-1202w.html.
27 Obserwatorium Językowe…, dz. cyt.
Podsumowanie
Współczesne języki słowiańskie dość swobodnie dopuszczają nowe słowa, nawet gdy są one obce i nie ma uzasadnienia dla konieczności ich użytkowania z powodu istnienia w języku naturalnym określonego odpowiednika. Neologizmy te są na różnym poziomie adaptacji, por. czipówka/chipówka (kartka chipowa), ale im większa ich popularność, tym szybszy moment ich akceptacji do systemu języka naturalnego. Do pełnych adaptacji w języku polskim (polskiej pisowni) dochodzi dziś w części tylko analizowanych przy- kładów, wiele z neologizmów ma anglojęzyczną pisownię i to nie ulega zmianie przez długi czas, a być może nie ulegnie nigdy.
Nowe słownictwo powstałe na kanwie żartu charakteryzuje się dość dużą dowolnością zapisu, dystansem do świata, krytycyzmem wobec otoczenia, ekspresją i wieloma innymi cechami. Warto je śledzić, by na bieżąco zdawać sobie sprawę z językowych procesów dotyczących neologizacji i rozwoju współczesnego języka w ogóle.
Nowe, żartobliwe potocyzmy w krótkim czasie, bardziej lub mniej umiejętnie, włączane są do języka ogólnego. Przykłady takiego zjawiska obserwowane są nader często w komu- nikacji oficjalnej, na przykład w programach publicystycznych, programach porannych, publicznych wypowiedziach polityków, czyli tam, gdzie jeszcze paręnaście lat temu nie było to możliwe, i mają wpływ na wszystkich użytkowników języka polskiego, także tych nie najmłodszych. Czasem neologizmy dla zaznaczenia niestabilnej sytuacji i stosunku do niego nadawcy komunikatu zapisywane są z pomocą cudzysłowu, na przykład:
Korpoludek w górach pokornieje (wyborcza.pl)28.
Policja sprawdziła „suszarki” (tvn24.pl)30.
Bibliografia
Buttler D., Neologizm i terminy pokrewne, „Poradnik Językowy”, z. 5, 6, 1962.
Chomik M., Krajewska M., Od nominacji do kreacji: rzecz o przekładzie neologizmów science fiction, Toruń 2011.
Grabias S., O ekspresywności języka. Ekspresja a słowotwórstwo, Lublin 1981.
Jadacka H., Neologizmy jako przedmiot opisu lingwistycznego, „LingVaria”, nr 1(9)/2010, http://www2.polonistyka.uj.edu.pl/LingVaria/archiwa/LV_1_2010_pdf/004_Jadacka.pdf.
Mańczak-Wohlfeld E., Angielskie elementy leksykalne w języku polskim, Kraków 1994.
Mańczak-Wohlfeld E., Tendencje rozwojowe współczesnych zapożyczeń angielskich w języku polskim, Kraków 1995.
Miodek J., Polszczyzna najmłodszych pokoleń, Wrocław 2012.
28 M. Rachid Chehab, M. Moskal, Korpoludek w górach pokornieje, http://wyborcza.pl/magazyn/1,126642,11697 031,Korpoludek_w_gorach_pokornieje.html.
29 M. Niedźwiecki, Plażing…, http://www.marekniedzwiecki.pl/63dad3801179d823d60138f85c61b13e,entry.html.
30 Policja sprawdziła „suszarki”. Odczyty „zawsze odzwierciedlały realną prędkość”, http://www.tvn24.pl/wia- domosci-z-kraju,3/policja-sprawdzila-suszarki-odczyty-zawsze-odzwierciedlaly-realna-predkosc,355495.html.
Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Język polski, (red.) S. Gajda, Opole 2001.
Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego. Najnowsze Słownictwo Polskie, (red.)
M. Bańko, M. Czeszewski, J. Burzyński, http://nowewyrazy.uw.edu.pl.
Niedźwiecki M., Plażing…, http://www.marekniedzwiecki.pl/63dad3801179d823d60138f-
85c61b13e,entry.html.
Otwinowska-Kasztelanic A., Korpus języka mówionego młodego pokolenia Polaków, War- szawa 2000.
Policja sprawdziła „suszarki”. Odczyty „zawsze odzwierciedlały realną prędkość”, http:// www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/policja-sprawdzila-suszarki-odczyty-zawsze-odzwier- ciedlaly-realna-predkosc,355495.html.
Przybylska R., O najnowszym języku polskim, „Polonistyka”, nr 9/2001.
Puzynina J., O pojęciu potencjalnych formacji słowotwórczych, „Poradnik Językowy”,
nr 8/1966.
Rachid Chehab M., Moskal M., Korpoludek w górach pokornieje, http://wyborcza.pl/maga- zyn/1,126642,11697031,Korpoludek_w_gorach_pokornieje.html.
Rodzoch-Malek J., W jaki sposób mówi się w polszczyźnie o homoseksualizmie i osobach homo- seksualnych? Analiza leksyki na podstawie danch leksykograficznych i tekstowych, 2012, http:// depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/204/Doktorat-J.Rodzoch-Malek.pdf?sequence=1/.
Rospond S., Nowotwory czy nowopotwory językowe, „Język Polski”, z. 4/1945. Satoła-Staśkowiak J., Najmłodsza leksyka polska i bułgarska, Warszawa 2015.
Satoła-Staśkowiak J., O anglizowaniu wymowy w polskich i bułgarskich wypowiedziach mło- dych ludzi, [w:] „Зa словото – нови търсения и подходи. Юбилеен сборник в чест на чл.
-кор. проф. д.ф.н. Емилия Пернишка“, Съставители и научни редактори: Диана Благоева състав., Сия Колковска, Академично издателство „Проф.Марин Дринов“, Sofia 2016.
Słownik slangu polsko-angielskiego, http://www.ponglish.org/.
Słownik zapożyczeń angielskich w polszczyźnie, (red.) E. Mańczak-Wohlfeld, Warszawa 2010.
Smółkowa T., Neologizmy we współczesnej leksyce polskiej, Kraków 2001.
Smółkowa T., Nowe słownictwo w prasie, [w:] Język w mediach masowych, (red.) J. Bralczyk,
K. Mosiołek-Kłosińska, Warszawa 2000.
Waszakowa K., Tendencje rozwojowe w słowotwórstwie polszczyzny końca XX wieku, [w:]
Przemiany współczesnej polszczyzny, (red.) S. Gajda, Opole 1994.
Abstract
Joke in the process of neologization – based on the language of the younger
generation
The paper is an attempt to look at the examples of lexical neologisms, whose existence is based on the canvas of a joke, which, especially in the language of young people seems to be of great importance. The presented neologisms are divided into several groups, the most important division is the result of their origin - native vs foreign, the second one is the effect of the internal division of neologisms to neologisms (new words) and neosemantisms (new meanings).
generation