@article{Szpak_2022, title={Podstawy ekonomiczne klasztoru paulinów w Wieluniu od końca XIV do początku XIX w.}, volume={137}, url={https://ojs.academicon.pl/np/article/view/3710}, DOI={10.52204/np.2022.137.93-112}, abstractNote={<p>Klasztor paulinów w Wieluniu został ufundowany w 1388 r. przez księcia opolskiego Władysława. Zakonnicy opiekowali się również szpitalem oraz pełnili funkcje duszpasterzy w zamku wieluńskim. Początkowo klasztor utrzymywał się ze środków finansowych przekazywanych przez chłopów z kilku wsi położonych wokół Wielunia. W 1391 r. król Władysław Jagiełło odebrał Ziemie Wieluńską księciu opolskiemu i w rok później dokonał ponownej fundacji klasztoru wieluńskiego. Król nadał również nowe uposażenie, także oparte o czynsze i dziesięciny, ale nadał też paulinom wieś Dzietrzniki. Po 1535 r. paulini wieluńscy dodatkowo wykupili część wsi Żytniowa. <br />W okresie nowożytnym gospodarka klasztorna opierała się na folwarkach, które funkcjonowały w Dzietrznikach i przy klasztorze. Areał całkowity wynosił ok. 500 mórg. Po przejęciu Ziemi Wieluńskiej przez państwo pruskie, skonfiskowano ono paulinom dobra ziemskie, jednak zezwolono na dzierżawę części ziemi. <br />W folwarkach zasiewano żyto, pszenicę, jęczmień, owies, tatarkę i groch. Poziom wysiewów zależał od możliwości obrobienia określonej ilości ziemi, od potrzeb gospodarczych oraz od sytuacji ekonomicznej panującej w danym roku. Podstawą gospodarki folwarcznej była pańszczyzna odrabiana przez ludność chłopską mieszkającą we wsiach należących do klasztoru. Wymiar pańszczyzny zależał od możliwości ekonomicznych poddanych. Obok pańszczyzny poddani opłacali daninę zbożową (osep), daninę drobiową (kapłony i jaja) oraz czynsze pieniężne. Obok gospodarki roślinnej w dobrach klasztoru wieluńskiego prowadzono hodowlę, młyny, browary i gorzelnie. Trzeba podkreślić, że głównym, celem gospodarki folwarcznej było zapewnienie utrzymania klasztoru, zakonników i pracowników najemnych. Należy również zauważyć, że organizacja gospodarki klasztornej w Wieluniu nie różniła się niczym w porównaniu z gospodarką w innych klasztorach paulińskich.</p> <p> </p>}, journal={Nasza Przeszłość}, author={Szpak, Jacek Antoni}, year={2022}, month={cze.}, pages={93–112} }