Abstract
W artykule podjęto problem badawczy dotyczący warunków i ograniczeń etyczno-prawnych wykorzystania sztucznej inteligencji w ochronie zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem przetwarzania danych medycznych. Postawiono hipotezę, że wdrożenie rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji w systemach opieki zdrowotnej, przy jednoczesnym zapewnieniu wysokich standardów ochrony danych i przejrzystości algorytmów, może znacząco poprawić jakość, dostępność i efektywność usług medycznych, bez naruszania podstawowych praw pacjenta. Celem badań jest identyfikacja kluczowych korzyści i wyzwań związanych ze stosowaniem sztucznej inteligencji w gromadzeniu, analizie i wykorzystaniu danych zdrowotnych oraz wskazanie ram prawnych i etycznych, które umożliwiają zrównoważone wdrażanie tych technologii. Metodologia opiera się na analizie dogmatycznoprawnej przepisów dotyczących ochrony danych osobowych oraz na przeglądzie literatury przedmiotu. W artykule zastosowano również metodę studium przypadku w odniesieniu do wybranych praktycznych zastosowań sztucznej inteligencji, takich jak systemy wspomagania diagnozy, elektroniczna dokumentacja medyczna oraz algorytmy predykcyjne. Wyniki analizy wskazują, że skuteczne wdrażanie sztucznej inteligencji w ochronie zdrowia wymaga nie tylko spełnienia wymogów prawnych dotyczących ochrony danych, lecz także przyjęcia zasad etyki projektowania technologii, obejmujących transparentność, odpowiedzialność, niedyskryminację oraz nadzór człowieka nad procesami decyzyjnymi.
Riferimenti bibliografici
- Alowais, Shuroug A., Sahar S. Alghamdi, Nada Alsuhebany, i in. 2023. „Revolutionizing healthcare: the role of artificial intelligence in clinical practice.” Alowais et al. BMC Medical Education 23:1-15. https://doi.org/10.1186/s12909-023-04698-z [Google Scholar]
- Bączyk-Rozwadowska, Katarzyna. 2022. „Odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone w związku z zastosowaniem sztucznej inteligencji w medycynie.” Przegląd Prawa Medycznego 3, nr 3-4:5-35. https://doi.org/10.70537/z7xnk378 [Google Scholar]
- Bostrom, Nick. 2014. Superintelligence: Paths, Dangers, Strategies. Oxford: Oxford University Press. [Google Scholar]
- Cavoukian, Ann. 2009. Privacy by Design: The 7 Foundational Principles. Toronto: Information and Privacy Commissioner of Ontario. [Google Scholar]
- Ciszewski, Jerzy. 2002. Prawa pacjenta w aspekcie odpowiedzialności lekarza za niektóre szkody medyczne. Gdańsk: Wydawnictwo Arche. [Google Scholar]
- Davenport, Thomas, i Rajeev Kalakota. 2019. „The Potential for Artificial Intelligence in Healthcare.” Future Healthcare Journal 6, nr 2:94-98. https://doi.org/10.7861/futurehosp.6-2-94 [Google Scholar]
- Deptalski, Mikołaj, i Piotr Dziewałtowski-Gintowt. 2024. „Tortious liability regime for medical devices using artificial intelligence: Analysis of current solutions.” Transformacje Prawa Prywatnego 2:37-64. [Google Scholar]
- Drab-Kurowska, Agnieszka, i Michał Kuściński. 2024. „Wykorzystanie AI w administracji publicznej.” Biuletyn Gospodarki i Biblioteki Publicznej nr 383:227-40. [Google Scholar]
- Frączek, Michał, i Krzysztof Spaliński. 2023. „Bezpieczeństwo informacji w dobie sztucznej inteligencji: analiza ryzyka i wyzwania związane z ChatGPT.” Zeszyty Naukowe Pro Publico Bono 1, nr 1:287-302. https://doi.org/10.5604/01.3001.0054.1726 [Google Scholar]
- Gebru, Timnit. 2021. „Datasheets for Datasets.” Communications of the ACM 64, nr 12:86-92. https://doi.org/10.1145/3458723 [Google Scholar]
- Górska, Aleksandra, i Dariusz Jemielniak. 2023. „The Invisible Women: Uncovering Gender Bias in AI-Generated Images of Professionals.” Feminist Media Studies 23, nr 8:4370-375. https://doi.org/10.1080/14680777.2023.2263659 [Google Scholar]
- Gudowska-Natanek, Elżbieta, i Grzegorz Kuca. 2024. „Przetwarzanie danych osobowych.” W Prawo ochrony danych osobowych i prawo do informacji publicznej, red. Elżbieta Gudowska-Natanek, i Grzegorz Kuca, 35-54. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. [Google Scholar]
- Hanna, Matthew. 2025. „Ethical and Bias Considerations in AI-ML in Pathology.” Seminars in Diagnostic Pathology 42, nr 2:85-92. https://doi.org/10.1016/j.semdp.2025.01.004 [Google Scholar]
- Jagielski, Mariusz. 2016. „Pojęcie danych medycznych i zasady ich ochrony.” W Ochrona danych osobowych medycznych, red. Krzysztof Wojsyk, Paweł Litwiński, Mariusz Jagielski, i in., 1-44. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. [Google Scholar]
- Kaczan, Damian. 2022. „Odpowiedzialność odszkodowawcza za funkcjonowanie sztucznej inteligencji w medycynie.” Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura 14, nr 2:145-60. [Google Scholar]
- Kosiak, Piotr. 2023. „Etyczne aspekty rozwoju i wykorzystania sztucznej inteligencji.” International Journal of New Economics and Social Sciences 5(21):341-50. https://doi.org/10.5604/01.3001.0054.8421 [Google Scholar]
- Krawiec, Krzysztof. 2019. „Sztuczna inteligencja w świecie obrazów.”, https://www.sztucznainteligencja.org.pl/sztuczna-inteligencja-w-swiecie--obrazow/ [dostęp: 16.06.2025]. [Google Scholar]
- Leung, Tiffany. 2025. „AI Scribes in Health Care: Balancing Transformative Potential and Risk.” NPJ Digital Medicine 8:1-9. https://doi.org/10.1038/s41746-025-00123-4 [Google Scholar]
- Liu, Tsai-Ling. 2024. „AI-Powered Clinical Documentation and Clinicians’ Experiences.” JAMA Network Open 7(9):e2432460. https://doi:10.1001/jamanetworkopen.2024.32460 [Google Scholar]
- Łakomiec, Katarzyna. 2020. Konstytucyjna ochrona prywatności. Dane dotyczące zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. [Google Scholar]
- Mittermaier, Maximilian, Marium M. Raza, i Joseph C. Kvedar. 2023. „Bias in AI-Based Models for Medical Applications: Challenges and Mitigation Strategies.” NPJ Digital Medicine 6, nr 1:1-8. https://doi.org/10.1038/s41746-023-00885-9 [Google Scholar]
- Morawski, Ryszard. 2022. „Etyczne wyzwania techno-nauki – techniki informacyjne.” Nauka 2:7-33. https://doi.org/10.24425/nauka.2022.140329 [Google Scholar]
- O’Neil, Cathy. 2016. Weapons of Math Destruction: How Big Data Increases Inequality and Threatens Democracy. New York: Crown. [Google Scholar]
- Perkins, Scott. 2024. „Improving Clinical Documentation with Artificial Intelligence: A Systematic Review.” Journal of AHIMA 95, nr 2:33-45. [Google Scholar]
- Rahwan, Iyad. 2018. „Society-in-the-Loop: Programming the Algorithmic Social Contract.” Ethics and Information Technology 20, nr 1:5-14. https://doi.org/10.1007/s10676-017-9430-8 [Google Scholar]
- Sameer Hoosain, Mohamed, Babu Sena Paul, Seeram Ramakrishna, i in. 2020. „The Impact of 4IR Digital Technologies and Circular Thinking on the United Nations Sustainable Development Goals.” Sustainability 12, nr 23:1-19. [Google Scholar]
- Sempryk, Joanna. 2023. „Implikacje etyczne na temat sztucznej inteligencji.” Studia – Prace Badawcze – Dokumenty z Zakresu Nauki Społecznej Społeczeństwo 33, nr 2:69-81. [Google Scholar]
- Topol, Eric. 2021. Medycyna głęboka. Jak sztuczna inteligencja może ponownie uczynić opiekę zdrowotna ludzką? Warszawa: ITEM Publishing. [Google Scholar]
- Wałdoch, Katarzyna. 2024. „Verification error and supervision error – new types of medical errors resulting from the use of artificial intelligence systems occurring during the provision of health services.” Studia Iuridica Toruniensia 34, nr 1:209-26. https://doi.org/10.12775/SIT.2024.011 [Google Scholar]
- Weiner, Ellison. 2025. „Ethical Challenges and Evolving Strategies in the Clinical Integration of AI.” Health Care Ethics 33, nr 1:12-27. [Google Scholar]
- Zalewski, Tomasz. 2020. „Definicja sztucznej inteligencji.” W Prawo sztucznej inteligencji, red. Luigi Lai, i Marek Świerczyński, 1-14. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. [Google Scholar]
Downloads
I dati di download non sono ancora disponibili.