Logika kwantowa a empiryczność logiki [polski oryginał]

Elżbieta Drozdowska

doi:10.52097/lm.9279

Tom 2 Nr 2 (2024)

Artykuły

Logika kwantowa a empiryczność logiki [polski oryginał]

Elżbieta Drozdowska⁺⁻

PDF

DOI: https://doi.org/10.52097/lm.9279 [Google Scholar]
Opublikowane: 13.02.2025

Abstrakt

W artykule podjęty jest problem empiryczności logiki, czyli możliwości zmiany logiki z powodów empirycznych. Omówiony jest argument Hilary’ego Putnama za empirycznością logiki bazujący na odkryciach z zakresu mechaniki kwantowej. Putnam uważał, że należy odrzucić logikę klasyczną i zastąpić ją logiką kwantową. Pogląd ten zwany jest „tezą Putnama”. Spotkała się ona z ostrą krytyką, m.in. Michaela Dummetta i Saula Kripkego. Choć ich krytyka jest w dużej mierze trafna, to nie uderza w ideę empiryczności logiki jako takiej. Celem niniejszego tekstu jest pokazanie, że można przedstawić odkrycie niedystrybutywności sądów kwantowych jako empiryczny fakt mający wpływ na rewizję adekwatności pewnych praw logiki, a więc że empiria może mieć wpływ na logikę.

Bibliografia

Beall, J. C., van Fraassen, B. (2003). Possibilities and Paradox: an Introduction to Modal and Many-Valued Logic. Oxford University Press. [Google Scholar]
Bell, J., Hallett, M. (1982). Logic, Quantum Logic and Empiricism. Philosophy of Science, 49(3), 355–379. http://www.jstor.org/stable/187280. [Google Scholar]
Birkhoff, G., von Neumann, J. (1936). The Logic of Quantum Mechanics. Annals of Mathematics, 37, 823–843. https://doi.org/10.2307/1968621. [Google Scholar]
Czernecka-Rej, B. (2014). Pluralizm w logice. Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
Dummett, M. (1976). Is Logic Empirical? In H. D. Lewis (Ed.), Contemporary British Philosophy, 4th series (pp. 45–68). Allen and Unwin. [Google Scholar]
van Fraassen, B. (1979). Formal Semantics and Logic. The Macmillan Company. Retrieved data from https://www.princeton.edu/~fraassen/books/pdfs/Formal%20Semantics%20and%20Logic.pdf [Google Scholar]
Haack, S. (1978). Philosophy of Logics. Cambridge University Press. [Google Scholar]
Kripke, S. (2024). The Question of Logic. Mind, 133(529), 1–36. https://doi.org/10.1093/mind/fzad008 [Google Scholar]
Maudlin, T. (2018). The Labyrinth of Quantum Logic. Cornell University. https://doi.org/10.48550/arXiv.1802.01834 [Google Scholar]
Putnam, H. (1967). Is logic empirical? In R. Cohen, M. Wartofsky (Ed.), Boston Studies in Philosophy of Science (vol. 5, pp. 216–241). D. Reidel Publishing Company. [Google Scholar]
Stairs, A. (2016). Could Logic be Empirical? The Putnam-Kripke Debate. In J. Chubb, A. Eskandarian, V. Harizanov (Eds), Logic and Algebraic Structures in Quantum Computing (pp. 23–41). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9781139519687.004 [Google Scholar]