Abstrakt
In Roman law, there was no distinction between substantive and procedural law, and in the sources no separate technical term for procedural law has been found. In the Roman trial, certain detailed procedural institutions were not developed theoretically – in particular, there were no technical terms and no distinction between the capacity to be a party in court proceedings and procedural capacity. However, there were various limitations upon both these capacities, some of which are still valid today. This applies, for example, to the procedural incapacity due to age and mental illness (today’s incapacitation). Following the solutions adopted in Roman law, de lege lata, both in ligitation and in non-litigious proceedings, the procedural capacity of natural persons has basically been determined by the scope of legal capacity. On the other hand, the age from which children acquire procedural capacity is different. Also, the scope of a child’s procedural capacity is shaped differently in litigation and in non-litigious proceedings.
Bibliografia
- Amielańczyk Krzysztof, U podstaw prawa prywatnego. „Rzymski proces cywilny” i jego zasady. (Uwagi na marginesie nowego podręcznika prawa rzymskiego W. Dajczaka, T. Giaro i F. Longchampsa de Bérier), „Gdańskie Studia Prawnicze” 2010/2 [Google Scholar]
- Bidziński Zygmunt, Serda Jerzy, Wybrane zagadnienia postępowania w sprawach rodzinnych, opiekuńczych i kurateli, „Nowe Prawo” 1966/1 [Google Scholar]
- Błaszczak Łukasz, Marszałkowska-Krześ Elwira, Przymioty procesowe stron i uczestników postępowania nieprocesowego niezbędne do dochodzenia ochrony prawnej na drodze sądowej. Wybrane zagadnienia, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2015/XCV [Google Scholar]
- Bodio Joanna (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do art. 1–729, red. A. Jakubecki, Warszawa 2017, t. 1 [Google Scholar]
- Bodio Joanna, Status dziecka jako uczestnika postępowania nieprocesowego, Warszawa 2019 [Google Scholar]
- Bodio Joanna, Zdolność do czynności prawnych a zdolność procesowa – na wybranych przykładach w sprawach z zakresu prawa osobowego i rodzinnego, „Studia Prawnicze” 2011/2 [Google Scholar]
- Bojarski Władysław, Prawo rzymskie, Toruń 1999 [Google Scholar]
- Broniewicz Witold, Brak zdolności procesowej i jego skutki w procesie cywilnym, „Nowe Prawo” 1967/7–8 [Google Scholar]
- Broniewicz Witold, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2008 [Google Scholar]
- Czech-Jezierska Bożena, Miejsce procesu cywilnego w systematyce prawa rzymskiego, „Zeszyty Naukowe KUL” 2017/3 [Google Scholar]
- Dajczak Wojciech, Giaro Tomasz, Longchamps de Bérier Franciszek, Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, Warszawa 2009 [Google Scholar]
- Dębiński Antoni, Rzymskie prawo prywatne. Kompendium, Warszawa 2003 [Google Scholar]
- Dębiński Antoni, Wprowadzenie do obrad: rola i znaczenie prawa rzymskiego w dziejach prawa Europy (w:) Prawo rzymskie a kultura prawna, red. A. Dębiński, M. Jońca, Lublin 2008 [Google Scholar]
- Fliszkiewicz Zuzanna Kaja, Oświadczenie woli furiosus w orzecznictwie sądowo-administracyjnym, „Acta Iuridica Resoviensia” 2021/3 [Google Scholar]
- Gersdorf Alicja, Postępowanie sądowe w sprawach dotyczących władzy rodzicielskiej, „Palestra” 1972/4 [Google Scholar]
- Giaro Tomasz, Kilka żywiołów prawa rzymskiego zakończonych jego kodyfikacją (w:) Prawo rzymskie a kultura prawna, red. A. Dębiński, M. Jońca, Lublin 2008 [Google Scholar]
- Góra-Błaszczykowska Agnieszka (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Artykuły 506–729, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, Warszawa 2013, t. 3 [Google Scholar]
- Górecki Jan, Unieważnienie małżeństwa, Kraków 1958 [Google Scholar]
- Grzegorczyk Paweł (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2016 , t. 1, LEX [Google Scholar]
- Grzybowski Stefan, Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1985 [Google Scholar]
- Grzybowski Stefan (w:) System prawa cywilnego. Część ogólna, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985, t. 1 [Google Scholar]
- Gudowski Jacek (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 3, Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga. Postępowanie zabezpieczające, red. T. Ereciński, Warszawa 2009 [Google Scholar]
- Gudowski Jacek (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Postępowanie rozpoznawcze. Postępowanie zabezpieczające, red. T. Ereciński, Warszawa 2016, t. 4, LEX [Google Scholar]
- Haak Henryk, Ochrona prawna udzielana przez sąd opiekuńczy, Toruń 2002 [Google Scholar]
- Haak Henryk, Opieka i kuratela. Komentarz, Toruń 2004 [Google Scholar]
- Haak Henryk, Władza rodzicielska. Komentarz, Toruń 1995 [Google Scholar]
- Haak Henryk, Zawarcie małżeństwa. Komentarz, Toruń 1999 [Google Scholar]
- Jakubecki Andrzej, Zdolność procesowa w Kodeksie postępowania cywilnego (de lege lata i de lege ferenda) – wybrane zagadnienia (w:) Podmioty w postępowaniu cywilnym, red. K. Markiewicz, A. Torbus, Warszawa 2018 [Google Scholar]
- Jędrzejewska Maria, Weitz Karol (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2009, t. 1 [Google Scholar]
- Jodłowski Jerzy (w:) J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre, T. Misiuk-Jodłowska, K. Weitz, Postępowanie cywilne, Warszawa 2009 [Google Scholar]
- Kallaus Andrzej, Udział osoby małoletniej w postępowaniu opiekuńczym, Poznań 2015 [Google Scholar]
- Kleniewska Irena, Postępowanie w sprawach o ubezwłasnowolnienie w praktyce sądowej, „Prawo w Działaniu” 2006/1 [Google Scholar]
- Kociucki Leszek, Zdolność do czynności prawnych w prawie europejskim – zagadnienia wybrane (w:) Księga Jubileuszowa Profesora Tadeusza Smyczyńskiego, red. M. Andrzejewski, L. Kociucki, M. Łączkowska, A. Schulz, Toruń 2008 [Google Scholar]
- Kodeks postępowania cywilnego, oprac. M. Allerhand, Lwów 1932 [Google Scholar]
- Kolańczyk Kazimierz, Prawo rzymskie, Warszawa 2021 [Google Scholar]
- Korcyl-Wolska Marianna, Postępowanie w sprawach nieletnich w Polsce, Kraków 2001 [Google Scholar]
- Korzan Kazimierz, Kurator w postępowaniu cywilnym, Warszawa 1966 [Google Scholar]
- Korzan Kazimierz, Podmioty postępowania nieprocesowego (cz. II), „Rejent” 2005/3 [Google Scholar]
- Korzan Kazimierz, Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2004 [Google Scholar]
- Kossowski Jakub, Udział obrońcy w postępowaniu w sprawach nieletnich w świetle projektowanych zmian (w:) Problemy reformy postępowania w sprawach nieletnich, red. T. Bojarski i in., Lublin 2008 [Google Scholar]
- Krajewski Jan, Postępowanie nieprocesowe, Toruń 1973 [Google Scholar]
- Krajewski Jan, Zdolność procesowa małoletniej matki w procesie o ustalenie ojcostwa, „Nowe Prawo” 1957/12 [Google Scholar]
- Kruszelnicki Świętosław, Kodeks postępowania cywilnego z komentarzem. Art. 1–507, cz. 1, Poznań 1938 [Google Scholar]
- Kuryłowicz Marek, Prawo rzymskie jako fundament europejskiej kultury prawnej, „Zeszyty Prawnicze” 2001/1 [Google Scholar]
- Lisiewski Marian (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. Z. Resich, W. Siedlecki, Warszawa 1975, t. 1 [Google Scholar]
- Litewski Wiesław, Podstawowe wartości prawa rzymskiego, Kraków 2001 [Google Scholar]
- Litewski Wiesław, Rzymskie prawo prywatne, Warszawa 1994 [Google Scholar]
- Lubiński Kazimierz, Oddanie przez sąd osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, pod obserwację w zakładzie leczniczym, „Państwo i Prawo” 1976/8–9 [Google Scholar]
- Lubiński Kazimierz, Postępowanie o ubezwłasnowolnienie, Warszawa 1979 [Google Scholar]
- Malczyk Małgorzata (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1–729, red. A. Góra-Błaszczykowska, Warszawa 2015, t. 1, Legalis [Google Scholar]
- Maraszek Magdalena, Dolna granica wieku odpowiedzialności karnej w prawie polskim, Warszawa 2012 [Google Scholar]
- Marciniak Julian, Treść i sprawowanie opieki nad małoletnim, Warszawa 1975 [Google Scholar]
- Mądrzak Henryk (w:) Postępowanie cywilne, red. H. Mądrzak, Warszawa 2003 [Google Scholar]
- Misztal-Konecka Joanna, O udziale w postępowaniu cywilnym osób, które doznają przeszkód faktycznych w osobistym dokonywaniu czynności procesowych, „Przegląd Sądowy” 2017/11–12 [Google Scholar]
- Naziębło J., Zdolność sądowa i procesowa w projekcie kodeksu postępowania cywilnego PRL, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza. Prawo” 1957/5 [Google Scholar]
- Obrębski Robert, Zarys istoty zdolności procesowej w postępowaniu cywilnym, „Polski Proces Cywilny” 2017/1 [Google Scholar]
- Ohanowicz Alfred, Wady oświadczenia woli w projekcie kodeksu cywilnego, „Przegląd Notarialny” 1949/1–2 [Google Scholar]
- Olejniczak Adam, Zdolność do czynności prawnych w projektowanej księdze pierwszej nowego kodeksu cywilnego (w:) Proces cywilny. Nauka–Kodyfikacja–Praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Feliksowi Zedlerowi, red. P. Grzegorczyk, K. Knoppek, M. Walasik, Warszawa 2012 [Google Scholar]
- Osowy Piotr, Osoba z zaburzeniami psychicznymi jako strona procesu cywilnego – zagadnienia wybrane (w:) Problematyka osób z zaburzeniami psychicznymi. Aspekty medyczne i prawne, red. K. Flaga-Gieruszyńska, B. Karakiewicz, A. Klich, Sopot 2017 [Google Scholar]
- Pazdan Maksymilian, Cudzoziemiec klientem polskiego notariusza, „Rejent” 2001/7–8 [Google Scholar]
- Pazdan Maksymilian (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015 [Google Scholar]
- Pazdan Maksymilian (w:) System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2007 [Google Scholar]
- Peiper Leon, Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego. Część pierwsza, t. 1, Art. 1–392, Kraków 1934 [Google Scholar]
- Piekarski Mieczysław, Wpływ zakłócenia czynności psychicznych strony na tok procesu, „Państwo i Prawo” 1961/7 [Google Scholar]
- Policzkiewicz Jan, Siedlecki Władysław, Wengerek Edmund, Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 1980 [Google Scholar]
- Projekt kodeksu postępowania cywilnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, red. C. Tabęcki, Warszawa 1955 [Google Scholar]
- Rawczyński Paweł, Zdolność procesowa w sądowym postępowaniu rozpoznawczym w sprawach cywilnych, Warszawa 2018, Legalis [Google Scholar]
- Rozwadowski Władysław, Prawo rzymskie. Zarys wykładu wraz z wyborem źródeł, Poznań 1992 [Google Scholar]
- Rozwadowski Władysław (w:) System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012 [Google Scholar]
- Rydzewski Andrzej, Problematyka uczestnictwa małoletnich w postępowaniu przed sądem opiekuńczym w sprawach z zakresu „władzy rodzicielskiej”, „Rejent” 1997/11 [Google Scholar]
- Rylski Piotr, Uczestnik postępowania nieprocesowego – zagadnienia konstrukcyjne, Warszawa 2017 [Google Scholar]
- Sawczuk Mieczysław, Zdolność procesowa a stan psychiczny strony, „Nowe Prawo” 1959/10 [Google Scholar]
- Sawczuk Mieczysław, Zdolność procesowa w postępowaniu cywilnym, Warszawa 1963 [Google Scholar]
- Sawczuk Mieczysław, Zdolność procesowa w projekcie k.p.c., „Nowe Prawo” 1962/2 [Google Scholar]
- Serwach Małgorzata (w:) Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz, red.. M. Pyziak-Szafnicka, Warszawa 2009 [Google Scholar]
- Siedlecki Władysław, Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 1988 [Google Scholar]
- Siedlecki Władysław, Uchybienia procesowe w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1971 [Google Scholar]
- Siedlecki Władysław, Świeboda Zdzisław, Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2001 [Google Scholar]
- Studzińska Joanna (w:) Gapska Edyta, Studzińska Joanna, Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2015 [Google Scholar]
- Sychowicz Marek (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do artykułów 1–366, red. K. Piasecki, Warszawa 2010, t. 1 [Google Scholar]
- Telenga Przemysław (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Art. 1–729, red. A. Jakubecki, Warszawa 2018, LEX [Google Scholar]
- Uliasz Marcin, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2007 [Google Scholar]
- Walasik Marcin, Analogia w prawie procesowym cywilnym, Warszawa 2013 [Google Scholar]
- Waligórski Marian, Polskie prawo procesowe cywilne. Funkcja i struktura procesu, Warszawa 1947 [Google Scholar]
- Watrakiewicz Marek, Wiek a zdolność do czynności prawnych, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2003/3 [Google Scholar]
- Witkowski Władysław, Ubezwłasnowolnienie (Prawo materialne i formalne), „Demokratyczny Przegląd Prawniczy” 1947/1–2 [Google Scholar]
- Włodyka Stanisław, Zdolność sądowa i procesowa w nowym polskim ustawodawstwie cywilnym, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1966/5 [Google Scholar]
- Wolter Aleksander, Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 1955 [Google Scholar]
- Wołodkiewicz Witold, Czy prawo rzymskie przestało istnieć?, Kraków 2003 [Google Scholar]
- Wołodkiewicz Witold, Zabłocka Maria, Prawo rzymskie. Instytucje, Warszawa 2001 [Google Scholar]
- Zembrzuski Tadeusz, Nieważność postępowania w procesie cywilnym, Warszawa 2017 [Google Scholar]
- Zieliński Andrzej (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Zieliński, Warszawa 2017, Legalis [Google Scholar]
- Zieliński Andrzej (w:) Kodeks postępowania cywilnego z komentarzem, red. J. Jodłowski, K. Piasecki, Warszawa 1989, t. 1 [Google Scholar]
- Zieliński Andrzej, Postępowanie cywilne. Kompendium, Warszawa 2012 [Google Scholar]
- Zieliński Andrzej, Zdolność do dokonywania czynności procesowych przez osobę poddaną opiece, „Palestra” 1982/6–7 [Google Scholar]
- Żyznowski Tadeusz (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do artykułów 506–1088, red. K. Piasecki, Warszawa 2006, t. 2. [Google Scholar]
