Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

No. 2/78 (2022)

Artykuły

Zmiany w polityce prospołecznej i ekonomicznej w obszarze ubezpieczenia społecznego rolników, w wybranych aspektach działań ustawowych i programowych

  • Ewa Pawlak
  • Andrzej Sokólski
  • Ewelina Świtalska-Popin
Published: 2022-12-22

Abstract

Gospodarka krajów europejskich po przełomowym okresie, którym było zakończenie II wojny światowej, uległa zdecydowanym przemianom. Wszechobecny i wszechpotężny „wolny rynek” i jego prawa musiały ulec modyfikacji i dopasowaniu do nowych warunków istniejących w Europie. Przemiany te były i nadal są dokonywane w drodze europejskich dyrektyw i odgórnie narzucanych działań. W tej nowej ekonomicznej konstrukcji mamy więc do czynienia ze zderzeniem niekontrolowanych żywiołowych procesów produkcyjnych i handlowych z ingerującym w nie „interwencjonizmem” instytucji nadrzędnych.
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie programowych rozwiązań o charakterze gospodarczo-społecznym opartych na ustawodawstwie i działaniach instytucjonalnych oraz uzasadnienie racji ich zastosowania w świetle ekonomicznych praw i teorii, które wykształciły się na przełomie XX i XXI wieku, zyskując dominujące znaczenie w dzisiejszej rzeczywistości ekonomicznej. Autorzy niniejszej publikacji podjęli próbę oceny skutków zastosowanych regulacji prawnych oraz rządowych programów wspomagania procesów rynkowych i produkcyjnych na podstawie wybranych przykładów z zakresu polityki rolnej.
Ciekawym ujęciem wymienionych zagadnień są wzajemne korelacje pomiędzy celowym zinstytucjonalizowanym działaniem państwa w tym obszarze, a ujętymi w teoriach ekonomicznych procesami, których reguły starali się rozpoznać i definiować znani naukowcy o autorytecie światowym, zwanymi „grą wolnorynkową”.
Ponadto autorzy niniejszej pracy opierając się na dostępnych już wynikach, przedstawili prognozę co do skutku zastosowania tak rozumianego, implementowanego punktowo, swoistego interwencjonizmu państwowego, który w Polskim obszarze ekonomicznym branży rolnej jest rozwiązaniem nowatorskim, dotychczas niepraktykowanym.
W pracy zastosowano metodę obserwacyjną z uwzględnieniem metody analizy i konstrukcji logicznej na podstawie metody analizy i krytyki piśmiennictwa. Problemem badawczym jest ocena wpływu konkretnych rozwiązań zastosowanych interwencyjnie w branży rolnej na poziom produkcji, możliwości producentów i ogólną kondycję społeczeństwa.

References

  1. ARiMR, Informacje, https://www.gov.pl/web/arimr/informacje-20, dostęp 31.03.2022. [Google Scholar]
  2. ARiMR, Inwestycje odtwarzające potencjał produkcji rolnej, https://www.gov.pl/web/arimr/inwestycje-odtwarzajace-potencjal-produkcji-rolnej, dostęp 31.03.2022. [Google Scholar]
  3. ARiMR, Powierzchnie upraw w gminach, https://rejestrupraw.arimr.gov.pl/, dostęp 6.04.2022. [Google Scholar]
  4. ARiMR, Premie dla młodych rolników, https://www.gov.pl/web/arimr/premie-dla-mlodych-rolnikow3, dostęp 28.03.2022. [Google Scholar]
  5. ARiMR, Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej, https://www.gov.pl/web/arimr/premie-na-rozpoczecie-dzialalnosci-pozarolniczej; dostęp 31.03.2022. [Google Scholar]
  6. Friedman M., A theory of the consumption function, Martino Publishing 2015. [Google Scholar]
  7. GUS, Powszechny Spis Rolny 2020. Raport z wyników, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rolnictwo-lesnictwo/psr-2020/powszechny-spis-rolny-2020-raport-z-wynikow,4,1.html, dostęp 28.03.2022. [Google Scholar]
  8. GUS, Wynikowy szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2021 r., https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5509/5/20/1/wynikowy_szacunek_glownych_ziemioplodow_rolnych_i_ogrodniczych_w_2021_r..pdf, dostęp 30.03.2022. [Google Scholar]
  9. KOWR, Polska czołowym producentem truskawek w UE, https://www.kowr.gov.pl/uploads/pliki/aktualnosci/Polska%20czołowym%20producentem%20truskawek%20w%20UE.pdf, dostęp 30.03.2022. [Google Scholar]
  10. Komunikat Komisji – Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 (2020/C 91 I/01), Dz. Urz. UE C 91I z 20.03.2020. Program pomocowy SA.56922 (2020/N). [Google Scholar]
  11. KRUS, KRUS w liczbach 2018–2020, www.krus.gov.pl/fileadmin/moje_dokumenty/obrazki/Dokumenty/wydarzenia_2021/Broszura_statystyczna_2020_PLcz.pdf, dostęp 31.03.2022. [Google Scholar]
  12. KRUS, Kwartalna informacja statystyczna za II kwartał 2018 r., https://www.krus.gov.pl/fileadmin/moje_dokumenty/dokumenty/statystyki-BE/KIS/2018/KWARTALNA_INFORMACJA_STATYSTYCZNA_II_kw_2018.pdf, dostęp 31.03.2022. [Google Scholar]
  13. KRUS, Od 1 stycznia 2022 r. zmieniły się zasady regulowania składek KRUS przez rolników będących płatnikami podatku VAT, https://www.krus.gov.pl/artykul/rolniku-jezeli-jestes-platnikiem-podatku-od-towarow-i-uslug-vat-to-od-dnia-1-stycznia-2022-r-zmienia/, dostęp 7.04.2022. [Google Scholar]
  14. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Sprawozdanie o pomocy publicznej udzielonej w sektorze rolnictwa lub rybołówstwa w Rzeczypospolitej Polskiej w 2018 r., https://www.gov.pl/attachment/3f417748–2020–4b0b-a3d3–7c5f11863661, dostęp 12.04.2022. [Google Scholar]
  15. MRiRW, Modernizacja gospodarstw rolnych, https://www.gov.pl/web/rolnictwo/modernizacja-gospodarstw-rolnych, dostęp 31.03.2022. [Google Scholar]
  16. MRiRW, Płatności ONW, https://www.gov.pl/web/rolnictwo/platnosci-onw1, dostęp 7.04.2022. [Google Scholar]
  17. MRiRW, Pomoc suszowa na hektar, https://www.gov.pl/web/rolnictwo/pomoc-suszowa-na-hektar, dostęp 12.04.2022. [Google Scholar]
  18. MRiRW, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014–2020 (PROW 2014–2020), https://www.gov.pl/web/rolnictwo/-program-rozwoju-obszarow-wiejskich-2014–2020-prow-2014–2020, dostęp 30.03.2022. [Google Scholar]
  19. MRiRW, Rozwój usług rolniczych – rozwój przedsiębiorczości, https://www.gov.pl/web/rolnictwo/rozwoj-uslug-rolniczych-rozwoj-przedsiebiorczosci, dostęp 30.03.2022. [Google Scholar]
  20. MRiRW, Sprawozdania roczne z realizacji PROW 2014–2020, https://www.gov.pl/web/rolnictwo/sprawozdania-roczne-z-realizacji-prow-2014–2020, dostęp 28.03.2022. [Google Scholar]
  21. MRiRW, Wysokość płatności bezpośrednich stosowanych w 2021 r., https://www.gov.pl/web/rolnictwo/wysokosc-platnosci-bezposrednich-stosowanych-w-2021-r, dostęp 11.04.2022. [Google Scholar]
  22. MRiRW, Zwrot podatku akcyzowego, https://www.gov.pl/web/rolnictwo/zwrot-podatku-akcyzowego, dostęp 12.04.2022. [Google Scholar]
  23. Obserwator finansowy.pl, Friedman: siła wolnego rynku, który wróci, https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/trendy-gospodarcze/friedman-sila-wolnego-rynku-ktory-wroci/, dostęp 25.03.2022. [Google Scholar]
  24. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, Dz. U. 2019 poz. 431, Dz. U. 2020 poz. 1530 oraz Dz. U. 2021 poz. 1479. [Google Scholar]
  25. PT KRUS w Płońsku, Dane statystyczne jednostki. [Google Scholar]
  26. Rothbard M., Ekonomia wolnego rynku, Wykład akademicki, t. 1, Fijorr Publishing 2007. [Google Scholar]
  27. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1408/2013 z 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym, Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013 ze zm. [Google Scholar]
  28. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 24 sierpnia 2020 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu „Pomoc dla rolników szczególnie dotkniętych kryzysem COVID-19” w ramach działania „Wyjątkowe tymczasowe wsparcie dla rolników, mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw szczególnie dotkniętych kryzysem związanym z COVID-19” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, Dz. U. 2020 poz. 1467. [Google Scholar]
  29. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 19 marca 2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia wysokości jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej oraz zasiłku chorobowego, Dz. U. 2020 poz. 486. [Google Scholar]
  30. Seymour-Smith. M., 100 najważniejszych książek świata, Warszawa, Wydawnictwo Media, 2001. [Google Scholar]
  31. Smith A., Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, Warszawa 2012. [Google Scholar]
  32. Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach, Ekoschematy – nowe propozycje w płatnościach bezpośrednich na lata 2021–2027, https://www.sodr.pl/informacje-branzowe/index/Ekoschematy-nowe-propozycje-w-platnosciach-bezposrednich-na-lata-2021–2027/idn:1541, dostęp 31.03.2022. i 6.04.2022. [Google Scholar]
  33. Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach, Inwestycje zapobiegające zniszczeniu potencjału produkcji rolnej – wystartował nabór, https://www.sodr.pl/main/aktualnosci/-Inwestycje-zapobiegajace-zniszczeniu-potencjalu-produkcji-rolnej-wystartowal-nabor/idn:2117, dostęp 31.03.2022. [Google Scholar]
  34. Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach, Restrukturyzacja małych gospodarstw – nabór 2021 – premia 60 tys. zł (wideo), https://www.sodr.pl/main/aktualnosci/WIDEO-Restrukturyzacja-malych-gospodarstw-nabor-2021-premia-60-tys.-zl/idn:1884, dostęp 31.03.2022. [Google Scholar]
  35. Ustawa o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym, Dz. U. 1996 nr 124 poz. 585 i nr 155 poz. 771. [Google Scholar]
  36. Ustawa z 2 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz. U. 2004 nr 91 poz. 873. [Google Scholar]
  37. Ustawa z 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2014 poz. 1831 ze zm. [Google Scholar]
  38. Ustawa z 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2015 poz. 1217. [Google Scholar]
  39. Ustawa z 21 października 2016 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, Dz. U. 2016 poz. 2043. [Google Scholar]
  40. Ustawa z 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz. U. 2015 poz. 1506. [Google Scholar]
  41. Ustawa z 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2018 poz. 858. [Google Scholar]
  42. Ustawa z 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, Dz. U. 2019 poz. 1622. [Google Scholar]
  43. Ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, Dz. U 2020 poz. 374 ze zm. [Google Scholar]
  44. Ustawa z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2020 poz. 568. [Google Scholar]
  45. Wikipedia, Gospodarka Stanów Zjednoczonych, https://pl.wikipedia.org/wiki/Gospodarka_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych, dostęp 25.03.2022. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Similar Articles

1 2 3 4 5 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.