Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

Tom 19 Nr 21 (2) (2024)

Artykuły

Proces eliminowania nauczania religii w szkołach publicznych Polski Ludowej w latach 1945-1961

DOI: https://doi.org/10.32084/bsawp.9219  [Google Scholar]
Opublikowane: 13.11.2024

Abstrakt

Polska po II wojnie światowej stała się państwem rządzonym przez komunistów, którzy byli przeciwni m.in. obecności nauczania religii w szkołach publicznych. W okresie II Rzeczpospolitej zgodnie z art. 120 Konstytucji z 1921 r. religia była przedmiotem obowiązkowym. Celem artykułu jest pokazanie jakimi aktami prawnymi władze państwowe usuwały naukę religii ze szkoły. Pierwszy akty prawny z 1945 r. - Okólnik wydany przez Ministra Oświaty ograniczał nauczania religii, a kolejne z lat 50-tych coraz bardziej deprecjonowały ten przedmiot szkolny, znosząc jego obowiązkowość, tworząc szkoły bez nauki religii podległe pod świeckie Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, aż do jego całkowitego usunięcia w ustawie o systemie oświaty z 1961 r.

Bibliografia

  1. Czarny, Piotr. 2007. „Mała konstytucja a polska tradycja konstytucyjna.” Przegląd Sejmowy 15, nr 5(82):57-73. [Google Scholar]
  2. Dominiczak, Henryk. 2000. Organy bezpieczeństwa PRL w walce z Kościołem katolickim 1944–1990. W świetle dokumentów MSW. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. [Google Scholar]
  3. Dudek, Antoni, i Ryszard Gryz. 2006. Komuniści a Kościół w Polsce (1945-1989). Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak. [Google Scholar]
  4. Działocha, Kazimierz, i Janusz Trzciński. 1977. Zagadnienie obowiązywania konstytucji marcowej w Polsce Ludowej 1944-1952. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. [Google Scholar]
  5. Eisler, Jerzy. 2004. „Stosunki Kościół-państwo w powojennej Polsce w najnowszych publikacjach.” Pamięć i Sprawiedliwość 3/1(5):385-402. [Google Scholar]
  6. Fąka, Marian. 1978. Państwowe prawo wyznaniowe Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Wybór tekstów źródłowych. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej. [Google Scholar]
  7. Goclon, Jacek. 2012. „Prezydium Rady Ministrów w latach 1918-1939. Struktura, zakres kompetencji i działalność projektodawcza (Zarys problemu).” Czasopismo Prawno-Historyczne LVIV, z. 1:369-88. [Google Scholar]
  8. Hausner, Roman. 1932. O trybie przygotowania obowiązujących przepisów. Warszawa: drukarnia Policyjna. [Google Scholar]
  9. Jastrzębski, Robert. 2014. Trybunał Kompetencyjny. Kolegium Kompetencyjne. Geneza. Działalność. Współczesność. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe. [Google Scholar]
  10. Konopka, Hanna. 1998. Religia w szkołach Polski Ludowej. Sprawa nauczania religii w polityce państwa 1944–1961. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. [Google Scholar]
  11. Konopka, Hanna. 2000. „Nauczanie religii w szkołach Polski Ludowej (1944-1950).” Studia Podlaskie 10:89-106. [Google Scholar]
  12. Mezglewski, Artur. 1988. „Spór o wygaśnięcie konkordatu polskiego z 1925 roku.” Roczniki Nauk Prawnych 8:325-41. [Google Scholar]
  13. Mezglewski, Artur. 2000. „Nauczanie religii w Polsce Ludowej.” Studia z Prawa Wyznaniowego 1:21-36. [Google Scholar]
  14. Misztal, Henryk. 1977. Polskie prawo wyznaniowe. I. Zagadnienia wstępne. Rys historyczny. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. [Google Scholar]
  15. Pawluk, Tadeusz. 1986. „Problem wygaśnięcia konkordatu polskiego z 1925 r.” Prawo Kanoniczne 29, nr 1-2:134-48. [Google Scholar]
  16. Raina, Peter. 1994. Kościół w PRL. Dokumenty 1945-1959. T. 1. Poznań: Wydawnictwo W drodze. [Google Scholar]
  17. Rybicki, Marian. 1983. „Zmiany konstytucyjne w Polsce Ludowej.” Studia Prawnicze 4:3-35. [Google Scholar]
  18. Stanuch, Zbigniew. 2014. Walka o religię. Katechizacja szkolna i pozaszkolna na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1961. Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej. [Google Scholar]
  19. Surowiec, Jarzy. 1982. Spór o koncepcję ustroju państwowego Polski w okresie Krajowej Rady Narodowej (1944–1946). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. [Google Scholar]
  20. Świątkowski, Henryk. 1962. Wyznaniowe prawo polskie. Problematyka prawna wolności sumienia w PRL. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. [Google Scholar]
  21. Wójcik, Stefan. 1995. Katechizacja w warunkach systemu totalitarnego na przykładzie Administracji Apostolskiej Dolnego Śląska w latach 1945–1961. Wrocław: Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego. [Google Scholar]
  22. Zieliński, Zygmunt. 2003. Kościół katolicki w Polsce 1944-2002. Radom: Polwen Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne. [Google Scholar]
  23. Żaryn, Jan. 1997. Kościół a władza w Polsce (1945-1950). Warszawa: Tow. im. Stanisława ze Skarbimierza. [Google Scholar]
  24. Żaryn, Jan. 2003. Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944-1989). Warszawa: Neriton. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.