Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

Online First

Articles

The Institution of Liberum Veto from a Franco-Polish Perspective: Gabriel Bonnot de Mably, Jean-Jacques Rousseau and Michał Wielhorski

DOI: https://doi.org/10.32084/bsawp.10241  [Google Scholar]
Published: 2025-11-10

Abstract

The aim of this article is to compare the opinions of two French philosophers on the Polish institution of liberum veto with the traditional Polish perspective. Diplomat Michał Wielhorski, while in France as a representative of the Bar Confederation, established contact with Enlightenment philosophers Gabriel Bonnot de Mably and Jean-Jacques Rousseau. He asked them to write original treatises on political reform and decided to create his own work as well. This resulted in three political treatises in which the authors expressed their views on the political system of the Polish-Lithuanian Commonwealth, including the institution of liberum veto, analysing its advantages and disadvantages. They also proposed their recommendations for reforming the system. Their observations were aimed at modernising the legal system of the Commonwealth and improving its functioning. It is interesting to note that, despite declaring the same republican values, the authors had different views on possible changes, which were reflected in the way the reforms were carried out. Moreover, the fact that the luminaries of the Enlightenment dealt with the issue of the Polish political system shows that the legal system of the Commonwealth was important for the cultural heritage of Europe.

References

  1. Bacławski, Jarosław. 2012. „Wola powszechna i jej stabilność według koncepcji J.J. Rousseau.” Przegląd Filozoficzny - Nowa Seria 84, nr 4:183-92. [Google Scholar]
  2. Baczko, Bronisław. 2009. Rousseau: samotność i wspólnota. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria. [Google Scholar]
  3. Blaszke, Marek. 1985. Mably – między utopią a reformą. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk. [Google Scholar]
  4. Boroń, Piotr. 2018. „Historyczne tło konfederacji barskiej.” W Konfederacja barska (1768-1772). Tło i dziedzictwo, red. Mariusz Jabłoński, 7-10. Kraków: Wydawnictwo Fall. [Google Scholar]
  5. Dankowski, Michał Z. 2019. Liberum veto. Chluba czy przekleństwo? Zrywanie sejmów w ocenach społeczeństwa drugiej połowy XVII wieku. Toruń: Jagiellońskie Wydawnictwo Naukowe. [Google Scholar]
  6. Głowacki, Jerzy J. 2014. Gastronomia polityczna kuchmistrza litewskiego. Michał Wielhorski (ok. 1731-1814) – życie i myśl ustrojowa. Warszawa: Wydawnictwo DiG. [Google Scholar]
  7. Konopczyński, Władysław. 1991. Konfederacja barska. T. 1. Warszawa: Oficyna wydawnicza Volumen. [Google Scholar]
  8. Konopczyński, Władysław. 2002. Liberum veto. Studium porównawczo-historyczne. Kraków: Wydawnictwo Universitas. [Google Scholar]
  9. Kozioł, Michał. 2018. „Konfederacja barska w Małopolsce. Ostatnie szlacheckie wystąpienie czy pierwsze narodowe powstanie?” W Konfederacja barska (1768-1772). Tło i dziedzictwo, red. Mariusz Jabłoński, 23-31. Kraków: Wydawnictwo Fall. [Google Scholar]
  10. Kraushar, Aleksander. 1900. Książę Repnin i Polska w pierwszem czteroleciu panowania Stanisława Augusta (1764-1768). T. 1. Warszawa: Gebethner i Wolff. [Google Scholar]
  11. Krochmal, Anna. 2012. „Kościół unicki w Rzeczypospolitej a konfederacja barska (1768-1772).” Miscellanea Historico-Archivistica 19:157-76. [Google Scholar]
  12. Mably, Gabriel B. de. 1781. Du gouvernement et des loix de la Pologne. Londyn: b. inf. o wyd. [Google Scholar]
  13. Michalski, Jerzy. 1977. Rousseau i sarmacki republikanizm. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. [Google Scholar]
  14. Michalski, Jerzy. 1982 „Dyplomacja polska w latach 1764-1795.” W Historia dyplomacji polskiej. T. 2: 1572-1795, red. Zbigniew Wójcik, 483-701. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. [Google Scholar]
  15. Michalski, Jerzy. 1995. Sarmacki republikanizm w oczach Francuza. Mably i konfederaci barscy. Wrocław: Wydawnictwo Leopoldinum. [Google Scholar]
  16. Rousseau, Jean-Jacques. 2021. Uwagi o rządzie Polski. Tłum. Maciej Starzewski. Warszawa: Wolne Lektury. [Google Scholar]
  17. Wielhorski, Michał. 1775. O przywróceniu dawnego rządu według pierwiastkowych Rzeczypospolitey ustaw. B inf. o miejscu wyd. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Similar Articles

1 2 3 4 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.