Publikujemy pierwszy numer Laboratorium Mentis

Niniejszym publikujemy pierwszy numer czasopisma Laboratorium Mentis, które – jak wierzymy – wpisze się na stałe w panoramę filozoficzną. Zachęcamy do zapoznania się z „Listem od redakcji”.

 

Szanowni Państwo!

Mimo ogromnej liczby już istniejących czasopism filozoficznych uważamy, że istnieje zapotrzebowanie na nowy, ściśle określony typ periodyku filozoficznego.

Po pierwsze, w przypadku większości czasopism zarówno napisanie artykułu, który byłby w nich opublikowany, jak i jego lektura są (często niepotrzebnie) czasochłonne. Wymogi, jakie stawia się autorom, obejmują konieczność uwzględnienia bogatej, przede wszystkim najnowszej literatury, wykazania znajomości stanu badań w zakresie poruszanego tematu, co w dość znacznym stopniu oznacza konieczność poświęcenia sporej części publikacji odtwórczemu sprawozdaniu z tego, co napisali inni. Średnia długość artykułu filozoficznego to ponad dwadzieścia stron. Znaczna jego część, obok głównej tezy i argumentacji, zawiera szczegółową prezentację poglądów i argumentacji innych autorów lub rozważania dotyczące wątków pobocznych. Czytelnik, szczególnie czytający w celu przeprowadzenia badań na wąsko określony temat, często znajduje się w sytuacji, gdzie na jedną godzinę lektury materiału, którego szukał, przypada kilka godzin lektury materiału, który nie zawiera poszukiwanych treści. Proponowane przez autora novum, najbardziej wartościowa część artykułu to zazwyczaj jedynie ułamek jego objętości.

Po drugie i ważniejsze, żadne istniejące dotychczas czasopismo (przynajmniej wedle naszej wiedzy) nie jest poświęcone przede wszystkim eksperymentom myślowym. Owszem, eksperymenty tego rodzaju stanowią znaczącą część filozofowania, co pokazują publikacje, niemniej rzadko są one głównym składnikiem tekstu.

Kierując się powyższymi obserwacjami oraz przekonaniem, że dobry tekst filozoficzny powinien wyrażać jak najwięcej treści w jak najmniejszej ilości słów, doszliśmy do wniosku, że warto powołać do życia czasopismo, poświęcone nowatorskim eksperymentem myślowym, którego teksty będą charakteryzowały się efektywnością oraz rozsądną objętością. Stąd nazwa naszego periodyku – Laboratorium Mentis.

Chcemy, aby nasze czasopismo stanowiło miejsce, w którym filozofowie mogliby dzielić się nowatorskimi pomysłami, argumentami, najlepiej w formie eksperymentu myślowego, nawet jeśli są one jeszcze w fazie dopracowywania. Chcemy też, aby te eksperymenty stanowiły okazję do dyskusji, stąd będziemy otwarci również na artykuły polemiczne nawiązujące wprost do publikowanych eksperymentów myślowych.

Dodatkową racją przemawiającą na rzecz powstania czasopisma filozoficznego o tak określonym profilu jest to, że być może już w niedalekiej przyszłości teksty filozoficzne, w których prezentuje się i omawia poglądy innych osób, w dużej mierze będą pisane przez sztuczną inteligencję, która zapewne będzie to robiła lepiej i szybciej niż ludzie. Mamy jednak nadzieję, że to, co najbardziej twórcze w ludzkim filozofowaniu, w tym formułowanie nowatorskich eksperymentów myślowych, nadal pozostanie domeną ludzi, a nie maszyn.

Aby zrealizować założone przez nas cele, proponujemy następujący format tekstów, które byłyby przez nas publikowane. Po pierwsze, objętość tekstu powinna być jak najmniejsza, tylko taka, jakiej domaga się skuteczne zrealizowanie celu artykułu. Sugerujemy, aby teksty miały następującą strukturę. Pierwsza część ma stanowić zaprezentowanie problemu oraz celu artykułu. W części tej można, dla jaśniejszego zarysowania problemu, zwięźle przedstawić aktualny stan dyskusji, co oznacza także konieczność wskazania na kilka najistotniejszych dla przedmiotu rozważań publikacji, niemniej oczekujemy, że autorzy ograniczą się tu do niezbędnego minimum. Tekst powinien zawierać wyodrębnioną część, w której zaprezentowany będzie eksperyment myślowy (na zasadzie wyjątku może to być po prostu nowatorski argument) oraz wniosek, na rzecz którego ten eksperyment ma przemawiać. Zakładamy, że eksperyment myślowy nie zawsze ma funkcję argumentacyjną, że może też zostać użyty w celu zilustrowania lub głębszego zrozumienia jakiejś tezy lub problemu. Oczekujemy także, że autorzy poświęcą kilka stron antycypowanym zarzutom oraz podejmą próbę obrony swojego pomysłu przed takowymi. Całość tekstu nie powinna przekraczać (poza dobrze uzasadnionymi wyjątkami) pół arkusza wydawniczego (20 000 znaków ze spacjami).

Kierując się przekonaniem, że filozofia jest dyscypliną bez granic, a dyskusja powinna obejmować wszystkich potencjalnie zainteresowanych danym tematem, będziemy otwarci na publikacje w języku angielskim. Niemniej uważamy, że kultywowanie rodzimego języka filozoficznego jest niezwykle ważne dla rozwoju kultury, stąd równie otwarci będziemy na teksty polskojęzyczne. Idealnie będziemy dążyli do dwujęzycznego publikowania artykułów.

Labolartorium Mentis będzie rocznikiem publikowanym online w otwartym dostępie. To, ile zeszytów w ciągu roku będzie publikowanych, będzie zależało od liczby i jakości nadsyłanych tekstów.
Mamy nadzieję, że nasze czasopismo będzie stanowiło godny uwagi, twórczy wkład w rozwój dyscypliny filozoficznej. Zapraszamy do nadsyłania tekstów.

Redakcja