Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nagłówek strony

Nr 10 (2022)

Artykuły

Czy aborcja naprawdę jest sprawą Konstytucji?

  • Dobrosława Szumiło-Kulczycka
  • Konrad Kozub-Ciembroniewicz
Opublikowane: 05.02.2024

Abstrakt

The article presents the circumstances in which Art. 38 of the Constitution was adopted and the discussions that took place in the constitutional committee of the National Assembly, during the sessions of the National Assembly and, finally, during the referendum campaign preceding the adoption of the Constitution. The authors indicate that both among drafters of Art. 38 of the Constitution and among the general public there was no doubt that this provision did not extend legal protection to the prenatal period. This decision was made consciously, precisely in order for the constitution not to limit the possibility of abortion. The authors dispute the arguments raised by the Constitutional Tribunal in the justification of its judgment of 28 May 1997, as well as in the justification provided by the panel that issued the judgment on 22 October 2020. The authors also point out that formally there were no legal grounds for promulgation of the judgment of the Constitutional Tribunal of 28 May 1997. These were revoked upon the entry into force of the Constitution on 17 October 1997. Consequently, this judgment cannot be an effective source of law.

Bibliografia

  1. Banaszak Bogusław, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012; komentarz do art. 38 [Google Scholar]
  2. Banaszak Bogusław, Bernaczyk Michał, Aktywizm sędziowski we współczesnym państwie demokratycznym, Warszawa 2012 [Google Scholar]
  3. Bosek Leszek, Opinia prawna odnosząca się do zmian w polskim ustawodawstwie zwykłym, które są niezbędne dla zapewnienia ochrony godności i podstawowych praw istoty ludzkiej w okresie prenatalnym w sferze zastosowań biologii i medycyny wyznaczanej przez standardy międzynarodowe (w:) Konstytucyjna Formuła Ochrony Życia, Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, druk sejmowy nr 993, Warszawa 2007 [Google Scholar]
  4. Czeszejko-Sochacki Zdzisław, O niektórych problemach powszechnie obowiązującej wykładni ustalanej przez Trybunał Konstytucyjny (w:) Konstytucja i gwarancje jej przestrzegania. Księga pamiątkowa ku czci prof. Janiny Zakrzewskiej, red. J. Trzciński, A. Jankiewicz, Warszawa 1996 [Google Scholar]
  5. Czeszejko-Sochacki Zdzisław, Trybunał Konstytucyjny w świetle projektów Konstytucji RP, „Państwo i Prawo” 1995/2, s. 17 [Google Scholar]
  6. Czeszejko-Sochacki Zdzisław, uzasadnienie zdania odrębnego do wyroku TK z 28.05.1997 r. (K 26/96), OTK ZU 1997/2, poz. 19 [Google Scholar]
  7. Garlicki Lech, Aksjologiczne podstawy reinterpretacji konstytucji (w:) Dwadzieścia lat transformacji ustrojowej w Polsce, red. M. Zubik, Warszawa 2010 [Google Scholar]
  8. Garlicki Lech, uzasadnienie zdania odrębnego do wyroku TK z 28.05.1997 r. (K 26/96), OTK ZU 1997/2, poz. 19 [Google Scholar]
  9. Giezek Jacek, Kardas Piotr, Kompetencje derogacyjne TK oraz ich prawnokarne konsekwencje (refleksje na marginesie wyroku w sprawie K 1/20), „Państwo i Prawo” 2021/8, s. 40 [Google Scholar]
  10. Grabowska-Moroz Barbara, Łakomiec Katarzyna, (Nie)dopuszczalność aborcji. Glosa do wyroku TK z 22.10.2020 r., K 1/20, „Państwo i Prawo” 2021/8, s. 251 [Google Scholar]
  11. Jakuszewicz Adam, Wykładnia Konstytucji jako proces konkretyzacji, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014/1, s. 75 [Google Scholar]
  12. Jaskiernia Jerzy, Społeczna percepcja Konstytucji RP z 1997 r., „Przegląd Sejmowy” 2017/6, s. 76 [Google Scholar]
  13. Kalita Tomasz, Proces tworzenia konstytucyjnej formuły określającej zakres ochrony życia człowieka, „Przegląd Prawno-Ekonomiczny” 2016/36, s. 77 [Google Scholar]
  14. Krzaklewski Marian, Zniesienie progu frekwencyjnego w referendum konstytucyjnym (1997) to była manipulacja, 04.05.2017, https://www.tysol.pl/a6937-M-Krzaklewski-zniesienie-progu-frekwencyjnego-w-referendum-konstytucyjnym-1997-to-byla-manipulacja (dostęp: 22.07.2022 r.) [Google Scholar]
  15. Laskowska Marzena (w:) Konstytucja RP, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016, komentarz do art. 239, nb 3 [Google Scholar]
  16. Montesquieu Charles-Louis, O duchu praw, w tłumaczeniu T. Boya- [Google Scholar]
  17. -Żeleńskiego, wyd. Wolne lektury. Fundacja Nowoczesna Polska, publikacja elektroniczna, s. 82. https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/o-duchu-praw.pdf (dostęp: 20.09.2022 r.) [Google Scholar]
  18. Morawski Lech, Spór o pojęcie państwa prawnego, „Państwo i Prawo” 1994/4, s. 3 [Google Scholar]
  19. Morawski Lech, Zasada trójpodziału władzy. Trybunał Konstytucyjny i aktywizm sędziowski, „Przegląd Sejmowy” 2009/4, s. 77 [Google Scholar]
  20. Nowacki Józef, Rządy prawa. Dwa problemy, Katowice 1995 [Google Scholar]
  21. Orzechowska Katarzyna, Ostateczność orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w regulacjach obowiązujących przed 1997 r. oraz koncepcje ostateczności orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w trakcie prac Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego i w projektach Konstytucji, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2015/1, s. 49 [Google Scholar]
  22. Piotrowski Ryszard, Nowa regulacja przerywania ciąży w świetle Konstytucji, „Państwo i Prawo” 2021/8, s. 62 [Google Scholar]
  23. Rakowska-Trela Anna, Wyrok czy nie-wyrok. Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22.10.2020 r., K 1/20, dotyczącego możliwości przerywania ciąży, „Przegląd Sądowy” 2021/6, s. 106 [Google Scholar]
  24. Roosevelt Kermit, Judicial restraint (w:) Encyclopedia Britannica i literatura tam cytowana, https://www.britannica.com/topic/judicial-restraint (dostęp: 20.07.2022 r.) [Google Scholar]
  25. Roszkiewicz Janusz, Prawo nasciturusa do życia w prawie konstytucyjnym i prawie międzynarodowym, „Forum Prawnicze” 2017/4, s. 105 [Google Scholar]
  26. Safjan Marek, Trybunał Konstytucyjny po 30 latach – doświadczenie i przyszłość, „Przegląd Konstytucyjny” 2017/1, s. 11 [Google Scholar]
  27. Smyczyński Tadeusz, Opinia prawna o poselskim projekcie zmiany art. 38 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (w:) Konstytucyjna Formuła Ochrony Życia, Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, druk sejmowy nr 993, Warszawa 2007, s. 16 [Google Scholar]
  28. Sokolewicz Wojciech, Zubik Marek (w:) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016, t. 1, teza 3 do art. 2 [Google Scholar]
  29. Sroka Tomasz, Odpowiedzialność karna za niewłaściwe leczenie. Problematyka obiektywnego przypisania skutku, Warszawa 2013 [Google Scholar]
  30. Szumiło-Kulczycka Dobrosława, Kozub-Ciembroniewicz Konrad, Konsekwencje uchybień w obsadzie TK (uwagi na tle orzeczenia w sprawie K 1/20), „Państwo i Prawo” 2021/8, s. 81 [Google Scholar]
  31. Wieczorkowski Michał, Problem aktywizmu i prawotwórstwa sędziowskiego w świetle współczesnych teorii interpretacji, „Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego” 2018/2, s. 169 [Google Scholar]
  32. Wróbel Włodzimierz, Konstytucyjne Gwarancje Ochrony Życia a przesłanki dopuszczalności aborcji (w:) Konstytucyjna Formuła Ochrony Życia, Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, druk sejmowy nr 993, Warszawa 2007, s. 29 [Google Scholar]
  33. Ziembiński Zygmunt, Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980 [Google Scholar]
  34. Zoll Andrzej, Opinia prawna w sprawie oceny konstrukcji i skutków prawnych projektu zmiany art. 30 i 38 Konstytucji RP (w:) Konstytucyjna Formuła Ochrony Życia, Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, druk sejmowy nr 993, Warszawa 2007, s. 102 [Google Scholar]
  35. Zontek Witold, Prawnokarne skutki wyroku TK z 22.10.2020 r., K 1/20 (zagadnienia wybrane), „Państwo i Prawo” 2021/8, s. 211 [Google Scholar]

Inne teksty tego samego autora