Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Baner text

No. 1/81 (2024)

Artykuły

Wpływ pomocy finansowej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na stan rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2014–2022

  • Małgorzata Szalast-Piwińska
Published: 2024-07-01

Abstract

W artykule przedstawiono stan rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2014–2022 w aspekcie dopłat dla tego sektora m.in. ze środków unijnych. Celem opracowania jest przedstawienie związku między rozwojem rolnictwa ekologicznego a jego dofinansowaniem oraz dynamiki zmian w analizowanym okresie. Celem aplikacyjnym jest dostarczenie wniosków do zwiększenia zainteresowania rolników ekologiczną produkcją.
Podstawowym problemem do rozwiązania jest spadek liczby gospodarstw ekologicznych i zmniejszanie powierzchni użytków rolnych (UR) ekologicznych. Przeprowadzono analizę liczebności gospodarstw ekologicznych i powierzchni UR w województwach, zmian w rodzajach produkcji i strukturze powierzchni UR. Zaprezentowano wsparcie rolnictwa ekologicznego ze środków krajowych i unijnych. Opracowanie uzupełniono o propozycje dopłat na lata 2023–2027.
Zastosowano metodę badawczą desk research. Wykorzystano m.in. dane, raporty, informacje dostępne online (na stronach internetowych) oraz krajowe i zagraniczne akty prawne.
Z analizy danych wynika, że rozwój rolnictwa ekologicznego zależy od wielkości dopłat i odpowiedniego potencjału produkcyjnego gospodarstw. Przeciwdziałanie regresowi w tym sektorze zależy także od rozwiązań prawnych i organizacyjnych gwarantujących osiąganie odpowiednich dochodów z produkcji ekologicznej.

References

  1. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Sprawozdanie z działalności Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w 2022 roku, Warszawa 2023. [Google Scholar]
  2. Bank Danych Lokalnych Główny Urząd Statystyczny, Dane za lata 2014–2022, https://bdl.stat.gov.pl/bdl, dostęp 2.02.2024). [Google Scholar]
  3. Barłowska J., Wolanciuk A., Idec J., Rolnictwo ekologiczne w Polsce na tle Unii Europejskiej i świata, „Przegląd Hodowlany” 2017, nr 2. [Google Scholar]
  4. Brodzińska K., Rozwój rolnictwa ekologicznego w Polsce na tle uwarunkowań przyrodniczych i systemu wsparcia finansowego, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego” 2010, t. 10(25), z. 2. [Google Scholar]
  5. Brodzińska K., Rolnictwo ekologiczne – tendencje i kierunki zmian, „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego” 2014, nr 14(29), z. 3, DOI:10.22630/PRS.2014.14.3.44. [Google Scholar]
  6. Dominiak-Woźniak D., Hałasiewicz A., Śpiewak R. et al., Stymulowanie produkcji żywności ekologicznej. Instrumenty efektywnego wsparcia instytucjonalnego, prawnego i finansowego na rzecz rozwoju rolnictwa ekologicznego, w szczególności na rzecz grup i organizacji producentów ekologicznej żywności, Warszawa, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk, 2019. [Google Scholar]
  7. Golinowska M., Adamska H., Wsparcie rolnictwa ekologicznego w Polsce po 2004 roku, „Journal of Agribusinessand Rural Development” 2014, nr 1(31). [Google Scholar]
  8. Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Dane za lata 2014–2022, https://www.gov.pl/web/ijhars/rolnictwo-ekologiczne, dostęp 31.01.2024. [Google Scholar]
  9. Główny Urząd Statystyczny, Powszechny Spis Rolny 2020. Raport z wyników, Warszawa 2021. [Google Scholar]
  10. Groszyk J., Rolnictwo ekologiczne w Polsce w kontekście strategii unijnych, „INFOS. BAS. Biuro Analiz Sejmowych” 2022, nr 4(296). [Google Scholar]
  11. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Rolnictwo ekologiczne w Polsce w 2004 roku, Warszawa 2005. [Google Scholar]
  12. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Raport o stanie rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2013–2014, Warszawa 2015. [Google Scholar]
  13. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Raport o stanie rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2015–2016, Warszawa 2017. [Google Scholar]
  14. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Raport o stanie rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2017–2018, Warszawa 2019. [Google Scholar]
  15. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Raport o stanie rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2019–2020, Warszawa 2021. [Google Scholar]
  16. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Raport o stanie rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2021–2022, Warszawa 2023. [Google Scholar]
  17. Inspekcja Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych, Rolnictwo ekologiczne w Polsce w latach 1999–2000, Warszawa 2001. [Google Scholar]
  18. Klepacka A.M., Wybrane założenia Europejskiego Zielonego Ładu a możliwości rozwoju gospodarstwa konwencjonalno-ekologicznego, „Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu. Annals PAAAE” 2023, nr 25(1), DOI: 10.5604/01.3001.0016.2308. [Google Scholar]
  19. Kociszewski K., Bariery i czynniki sprzyjające funkcjonowaniu gospodarstw ekologicznych w świetle wyników ogólnopolskich badań ankietowych, „Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu” 2014, t. 16, z. 2. [Google Scholar]
  20. Komorowska D., Perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie – Problemy Rolnictwa Światowego” 2006, nr 15. [Google Scholar]
  21. Komunikat Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 9 września 2021 roku o zatwierdzeniu przez Komisję Europejską zmian Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, M.P. 2021 poz. 840. [Google Scholar]
  22. Kondratowicz-Pozorska J., Wpływ wsparcia z funduszy unijnych na rozwój rolnictwa ekologicznego w Polsce, „Współczesne Finanse. Teoria i Praktyka” 2016, nr 1(1), DOI: 10.18276/wf.2016.1–02. [Google Scholar]
  23. Kowalska A., Rolnictwo ekologiczne jako czynnik rozwoju zrównoważonej konsumpcji, „Journal of Agribusiness and Rural Development” 2015, nr 3(37), DOI:10.17306/JARD.2015.49. [Google Scholar]
  24. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Interwencja Rolnictwo ekologiczne PS WPR 2023–2027, Warszawa 2023. [Google Scholar]
  25. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Rolnictwo ekologiczne, https://www.gov.pl/web/rolnictwo/rolnictwo-ekologiczne2, dostęp 31.01.2024. [Google Scholar]
  26. Nachtman G., Rolnictwo ekologiczne w Polsce wobec działań na rzecz jego rozwoju. „Wiadomości Statystyczne” 2021, nr 66(7), DOI 10.5604/01.3001.0015.0352. [Google Scholar]
  27. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 25 maja 2023 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej, Dz. U. 2023 poz. 1235. [Google Scholar]
  28. Podstawka M., Program Rozwoju Obszarów Wiejskich w perspektywie 2007–2013, „Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu” 2009, nr 11(4). [Google Scholar]
  29. Puppel K., Łukasiewicz M., Sakowski T. et al., Rolnictwo ekologiczne w Polsce na tle krajów członkowskich Unii Europejskiej i świata, „Przegląd Hodowlany” 2018, nr 6. [Google Scholar]
  30. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 15 kwietnia 2004 r. w sprawie stawek dotacji przedmiotowych dla różnych podmiotów wykonujących zadania na rzecz rolnictwa, Dz. U. nr 72 poz. 655. [Google Scholar]
  31. Rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91, Dz. U. UE, L 189 z 20.07.2007 ze zm. [Google Scholar]
  32. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 889/2008 z 5 września 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli, Dz. U. UE, L 250 z 18.9.2008 poz. 1 ze zm. [Google Scholar]
  33. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1235/2008 z 8 grudnia 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w odniesieniu do ustaleń dotyczących przywozu produktów ekologicznych z krajów trzecich, Dz. U. UE, L 334, z 12.12.2008 ze zm. [Google Scholar]
  34. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 2 marca 2010 r. w sprawie jednostek organizacyjnych oceniających i potwierdzających zgodność środków do produkcji ekologicznej z wymaganiami określonymi w przepisach dotyczących rolnictwa ekologicznego oraz prowadzących wykaz tych środków, Dz. U. nr 54 poz. 326 ze zm. [Google Scholar]
  35. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 18 marca 2010 r. w sprawie niektórych warunków produkcji ekologicznej, Dz. U. nr 56 poz. 348. [Google Scholar]
  36. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 13 marca 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Program rolnośrodowiskowy” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013, Dz. U. 2013 poz. 361 ze zm. [Google Scholar]
  37. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 4 sierpnia 2014 r. w sprawie wzoru formularza wykazu producentów, którzy spełnili wymagania dotyczące produkcji w rolnictwie ekologicznym, oraz sposobu jego przekazywania, Dz. U. 2014 poz. 1086. [Google Scholar]
  38. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 13 marca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, Dz. U. 2015 poz. 370 ze zm. [Google Scholar]
  39. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 z 30 maja 2018 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylającym rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007, Dz. U. UE, L 150 z 14.06.2018 ze zm. [Google Scholar]
  40. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1693 z 11 listopada 2020 r. zmieniające rozporządzenie (UE) 2018/848 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do daty rozpoczęcia jego stosowania oraz niektórych innych dat, o których mowa w tym rozporządzeniu, Dz. U. UE, L 381/1 z 13.11.2020. [Google Scholar]
  41. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 8 marca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, Dz. U. 2021 poz. 434. [Google Scholar]
  42. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z 2 grudnia 2021 r. ustanawiające przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013, Dz. U. UE, L 435/1 z 6.12.2021. [Google Scholar]
  43. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 10 marca 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, Dz. U. 2023 poz. 481. [Google Scholar]
  44. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 17 kwietnia 2023 r. w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności ekologicznych w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, Dz. U. 2023 poz. 791. [Google Scholar]
  45. Runowski H., Rolnictwo ekologiczne. Rozwój czy regres?, „Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G: Ekonomika Rolnictwa” 2009, nr 96(4). [Google Scholar]
  46. Szalast-Piwińska M., Rolnictwo ekologiczne w Polsce w latach 2014–2020 w ujęciu przestrzennym [w:] Przemiany w rolnictwie – współczesne wyzwania ekonomiczne, społeczne i środowiskowe. Monografia z okazji Jubileuszu 70-lecia prof. dr. hab. H. Runowskiego, red. B. Gołębiewska, A. Grontkowska, Warszawa, Wydawnictwo SGGW, 2023. [Google Scholar]
  47. Ustawa z 25 czerwca 2009 r. o rolnictwie ekologicznym, t.j. Dz. U. 2020 poz. 1324. [Google Scholar]
  48. Ustawa z 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, t.j. Dz. U. 2023 poz. 2298. [Google Scholar]
  49. Ustawa z 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej, t.j. Dz. U. 2023 poz. 1235. [Google Scholar]
  50. Ustawa z 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, Dz. U. 2023 poz. 412. [Google Scholar]
  51. Żelezik M., Dlaczego rolnictwo ekologiczne?, „Rocznik Świętokrzyski. Seria B – Nauki Przyrodnicze” 2009, nr 30. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Similar Articles

1 2 3 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.