Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich

Vol. 33 No. 36 (2023)

Articles

Development of Competences of the Primate of Poland and the President of the Polish Bishops’ Conference

DOI: https://doi.org/10.32077/bskp.5445  [Google Scholar]
Published: 2023-05-31

Abstract

The rights and privileges of the primates of Poland were enormous. Polish primates coronated Polish kings, blessed royal marriages, and presided over the funeral rites of Polish kings. They were the first senators of the kingdom, during the king’s absence they were his governor and acted as interrex. They had the right to convene the Sejm, Senate councils and levy, sat in government bodies, had a procedure before princes and princes, sat before cardinals, had a princely title, a coat of arms and wore a purple robe. A breakthrough in the hierarchy took place with the new legislation of the universal Church. The 1983 Code of Canon Law in Canon 438 expressly regulates that, apart from the prerogative of honour, the primate no longer has any power of government, unless otherwise stated for some of them by apostolic privilege or approved custom, and in Canon 452 orders the election of the president of the conference of bishops. Currently, the Primate of Poland is an honorary title for the Metropolitan Archbishops of Gniezno. The privileges pertaining to the functions of the primate are: precedence during liturgical activities, a permanent place in the Permanent Council of the Polish Episcopal Conference, the right to wear purple and to have 30 tassels in his coat of arms.

References

  1. Abraham, Władysław. 1904. Powstanie organizacji Kościoła łacińskiego na Rusi. T. 1. Lwów: Nakładem Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej. Kraków: W drukarni Uniwersytetu Jagiellońskiego. [Google Scholar]
  2. Banduła, Paweł. 2022. „Ewolucja regulacji prawnej w statutach Konferencji Episkopatu Polski.” W Kodeks Prawa Kanonicznego w badaniach młodych naukowców. T. 5, red. Mirosław Sitarz, i Agnieszka Romanko, 13-30. Lublin: Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. [Google Scholar]
  3. Barańska, Anna. 2008. Między Warszawą, Petersburgiem i Rzymem. Kościół a państwo w dobie Królestwa Polskiego. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. [Google Scholar]
  4. Bączkowicz, Franciszek, Józef Baron, i Władysław Stawinoga. 1957. Prawo kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa. T. 1. Opole: Wydawnictwo Diecezjalne św. Krzyża w Opolu. [Google Scholar]
  5. Bużeński, Stanisław. 1860. Żywoty arcybiskupów gnieźnieńskich. T. 3. Wilno: Nakładem Księgarni Rubena Rafałowicza. [Google Scholar]
  6. Czacki, Tadeusz. 1861. O litewskich i polskich prawach, o ich duchu, źródłach, związku i o rzeczach zawartych w pierwszym Statucie dla Litwy 1529 r. wydanym. T. 1. Kraków: Druk. „Czasu”. [Google Scholar]
  7. Dyduch, Jan. 1998. „Konferencja Biskupów w świetle motu proprio „Apostolos suos”.” Prawo Kanoniczne 41, nr 3-4:59-74. [Google Scholar]
  8. Dyduch, Jan. 2013. „Kształt prawny Konferencji Episkopatu Polski.” Prawo Kanoniczne 56, nr 2:4-15. [Google Scholar]
  9. Dzięgielewski, Jan. 2002. „Prymasi w roli interreksów.” W Prymasi i prymasostwo w dziejach państwa i narodu polskiego, red. Wiesław. J. Wysocki, 39-50. Warszawa: Pax. [Google Scholar]
  10. Fąka, Marian. 1977. „Kwestia prymasostwa w okresie arcybiskupich rządów kardynała Edmunda Dalbora (1915-1926): (ciąg dalszy).” Prawo Kanoniczne 20, nr 3-4:109-29. [Google Scholar]
  11. Hemperek, Piotr. 1977. „Konferencje Biskupów metropolii warszawskiej 1907-1925.” Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 24, nr 1-2:24-47. [Google Scholar]
  12. Hoffmann, Bogumił. 1932. „Wykonanie bulli „De Salute animarum” w Wielkim Księstwie Poznańskim.” Roczniki Historyczne 8, nr 1:22-58. [Google Scholar]
  13. Karaskiewicz, Katarzyna. 2007. „Spory o status prymasa na Sejmie Czteroletnim.” Czasopismo Prawno-Historyczne 61, nr 2:221-39. [Google Scholar]
  14. Kawecki, Roman. 2001. „Z dziejów nominacji kardynalskich w Polsce przedrozbiorowej.” Nasza Przeszłość 95:479-89. [Google Scholar]
  15. Kindziuk, Milena. 2019. „Kardynał Józef Glemp – ostatni taki prymas.” W 100-lecie Konferencji Episkopatu Polski. Księga jubileuszowa, red. Artur G. Miziński, 205-49. Kielce: Wydawnictwo Jedność. [Google Scholar]
  16. Kitowicz, Jędrzej. 1950. Opis obyczajów za panowania Augusta III. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. [Google Scholar]
  17. Konopczyński, Władysław. 1966. Polscy pisarze polityczni XVIII w. (do Sejmu Czteroletniego). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. [Google Scholar]
  18. Korytkowski, Jan. 1888a. Arcybiskupi gnieźnieńscy, prymasowie i metropolici polscy od roku 1000 aż do roku 1821 czyli do połączenia arcybiskupstwa gnieźnieńskiego z biskupstwem poznańskim. T. 1. Poznań: Druk. Kuryera Poznańskiego. [Google Scholar]
  19. Korytkowski, Jan. 1888b. Arcybiskupi gnieźnieńscy, prymasowie i metropolici polscy od roku 1000 aż do roku 1821 czyli do połączenia arcybiskupstwa gnieźnieńskiego z biskupstwem poznańskim. T. 2. Poznań: Druk. Kuryera Poznańskiego. [Google Scholar]
  20. Korytkowski, Jan. 1889. Arcybiskupi gnieźnieńscy, prymasowie i metropolici polscy od roku 1000 aż do roku 1821 czyli do połączenia arcybiskupstwa gnieźnieńskiego z biskupstwem poznańskim. T. 3. Poznań: Druk. Kuryera Poznańskiego. [Google Scholar]
  21. Korytkowski, Jan. 1891. Arcybiskupi gnieźnieńscy, prymasowie i metropolici polscy od roku 1000 aż do roku 1821 czyli do połączenia arcybiskupstwa gnieźnieńskiego z biskupstwem poznańskim. T. 4. Poznań: Druk. Kuryera Poznańskiego. [Google Scholar]
  22. Krasowski, Krzysztof. 1992. Episkopat katolicki w II Rzeczypospolitej. Warszawa–Poznań: Redakcja Naukowa. [Google Scholar]
  23. Kromer, Marcin. 1977. Polska czyli o położeniu, ludności, obyczajach, urzędach i sprawach publicznych Królestwa Polskiego. Olsztyn: Pojezierze Olsztyn. [Google Scholar]
  24. Krukowski, Józef. 2005a. „Konferencje biskupów.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. Józef Krukowski, 314-32. Poznań: Pallottinum. [Google Scholar]
  25. Krukowski, Józef. 2005b. „Metropolici.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. Józef Krukowski, 299-304. Poznań: Pallottinum. [Google Scholar]
  26. Kumor, Bolesław. 1983. „Prymas Kościoła katolickiego w Polsce. Znaczenie i rola w dziejach Polski.” Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 16:157-69. [Google Scholar]
  27. Lengnich, Gottfried. 1836. Prawo pospolite Królestwa Polskiego. Kraków: Druk. Kwartalnika. [Google Scholar]
  28. Manzanares, Julio. 1980. „Las Conferencias Episcopales en tempos de Pio XI.” Revista Española de Derecho Canonico 36:46-47. [Google Scholar]
  29. Mielczarski, Stanisław. 1993. „Działalność misyjna Wojciecha i Ottona.” Studia Gdańskie 9:61-75. [Google Scholar]
  30. Misztal, Henryk. 2011. „Stosunki państwo-Kościół w okresie Polski Ludowej.” W Prawo wyznaniowe, red. Artur Mezglewski, Henryk Misztal, i Piotr Stanisz, 30-33. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. [Google Scholar]
  31. Nowacki, Józef. 1937. „De archiepiscopi gnesnensis dignitate ac praerogativa primatiali.” Collectanea Theologica 18, z. 3-4:616-700. [Google Scholar]
  32. Ochmann-Staniszewska, Stefania. 2000. „Prymasi polscy za panowania Jana Kazimierza Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego.” W Służcie Panu z weselem. Księga jubileuszowa ku czci kard. Henryka Gulbinowicza z okazji 50-lecia kapłaństwa, 30-lecia biskupstwa, 25-lecia posługi w archidiecezji wrocławskiej i 15-lecia kardynalatu, red. Ignacy Dec, 239-52. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny. [Google Scholar]
  33. Osuchowska, Marta. 2012. „Pierwsze polskie konkordaty (do czasów rozbiorów).” Studia Politologiczne 23:143-60. [Google Scholar]
  34. Pietrzak, Jerzy. 1996. „Nabożeństwo na rozpoczęcie Sejmu XVI-XVIII.” Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 51, nr 1-3:47-53. [Google Scholar]
  35. Pietrzak, Jerzy. 2011. „Przywileje i godności Prymasów Polski.” Studia Prymasowskie UKSW 5:57-98. [Google Scholar]
  36. Płaza, Stanisław. 1969. Próby reform ustrojowych w czasie pierwszego bezkrólewia (1572-1574). Kraków: Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego. [Google Scholar]
  37. Przyboś, Adam. 1984. Michał Korybut Wiśniowiecki 1640-1673. Kraków–Wrocław: Wydawnictwo Literackie. [Google Scholar]
  38. Rożek, Michał. 1977. Groby królewskie w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie. [Google Scholar]
  39. Skibiński, Mieczysław. 1913a. Europa a Polska w dobie wojny o sukcesje austriacką w latach 1740-1745. T. 1. Kraków: Akademia Umiejętności. Nakładem funduszu nestora Bucewicza. Skład Gł. w Księgarni Sp. Wyd. Polskiej. [Google Scholar]
  40. Skibiński, Mieczysław. 1913b. Europa a Polska w dobie wojny o sukcesje austriacką w latach 1740-1745. T. 2. Kraków: Akademia Umiejętności. Nakładem funduszu nestora Bucewicza. Skład Gł. w Księgarni Sp. Wyd. Polskiej. [Google Scholar]
  41. Skrzetuski, Wincenty. 1782. Prawo polityczne narodu polskiego. Warszawa: Drukarnia J. K. Mci i Rzeczyplitey u XX. Scholarum Piarum. [Google Scholar]
  42. Stępień, Marek. 2019. „Status prawny i organizacja Konferencji Episkopatu Polski.” W 100-lecie Konferencji Episkopatu Polski. Księga jubileuszowa, red. Artur G. Miziński, 51-92. Kielce: Wydawnictwo Jedność. [Google Scholar]
  43. Sztafrowski, Edward. 1984. Konferencje biskupie. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej. [Google Scholar]
  44. Uruszczak, Wacław. 1980. Sejm walny koronny w latach 1506-1540. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. [Google Scholar]
  45. Walewski, Antoni. 1874. Dzieje bezkrólewia po skonie Jana III. T. 1. Kraków: Akademia Umiejętności w Krakowie. [Google Scholar]
  46. Weiman, Grzegorz. 2016. „Dzieje Kościoła katolickiego na pomorzu zachodnim i północnym do 1945 roku. Zarys problemu.” Colloquia Theologica Ottoniana 2:217-38. [Google Scholar]
  47. Weiss, Anzelm. 1993. „Heraldyka kościelna.” W Encyklopedia Katolicka. T. 6, 729-36. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. [Google Scholar]
  48. Wojtyska, Henryk D. 2002. „Prymasostwo-nuncjatura. Dzieje relacji międzyinstytucjonalnych.” W Prymasi i prymasostwo w dziejach państwa i narodu polskiego, red. Wiesław J. Wysocki, 79-84. Warszawa: Pax. [Google Scholar]
  49. Zieliński, Zygmunt. 2007. Papiestwo i papieże dwóch ostatnich wieków. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.