Szczególnym znakiem czasów współczesnego Kościoła jest zasada kolegialności. Realizowana od początku w oparciu o Kolegium Dwunastu i mająca swoje głębokie zakorzenienie biblijne, w obecnej formie jest owocem prac Soboru Watykańskiego II. Kolegialność ukazuje wspólnotową naturę Kościoła, wyraża jego powszechność i jedność. Przejawia się w posługiwaniu Kolegium Biskupów. A realizuje się poprzez kolegialność efektywną oraz afektywną. Pierwsza z nich oznacza akty o charakterze kolegialnym w sensie ścisłym, które angażują całe Kolegium Biskupów, zjednoczone z Biskupem Rzymu. Kolegialność afektywna przejawia się natomiast w aktach kolegialnych sensu lato. Oznacza bardziej troskę biskupów o Kościół powszechny oraz Kościoły partykularne. Za formy kolegialności afektywnej uważa się: Synod Biskupów, synody partykularne, konferencje biskupów, udział biskupów w pracach Kurii Rzymskiej, wizyty biskupów ad limina oraz współpracę misyjną. Tak rozumiana kolegialność biskupów umożliwia wieloraką troskę o dobro całego Kościoła, urzeczywistnia jego jedność i prezentuje bogactwo tego Mistycznego Ciała Chrystusa