Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Łódzkie Studia Teologiczne

Tom 32 Nr 2 (2023)

Artykuły

Galenosfera w liturgii

  • Waldemar Bartocha
DOI: https://doi.org/10.52097/lst.2023.2.11-24  [Google Scholar]
Opublikowane: 28.06.2023

Abstrakt

The publications of the late Bishop Adam Lepa (1939–2022) deal with the topic of the galenosphere as an environment of silence and its role in life and in the process of human education. A special and specific form of the galenosphere are those environments of silence that concern the sacrum. In this context, it is possible to speak of the importance of silence obligatory during the celebration of liturgy. The aim of the study is to show the nature and role of the galenosphere characteristic of the liturgy. Starting from an explanation of the concept of the galenosphere, the author of the study then goes on to show the close relationship that develops between silence and mystery on the basis of the analysis of the writings of Odo Casel (1886–1948), a Benedictine monk from the Abbey of Maria Lach in the Rhineland, founder of the mystery theory in sacramentology and an outstanding theologian of the liturgy. In Odo Casel’s optics, silence is a ritual form of personal participation in Christ’s action, which is realised on the sacramental plane, and not merely an expression of subjective piety. The aim of liturgical silence is therefore to pursue the mystery communion with the Logos.
The next section of the paper, based on an analysis of the General Introduction to the Roman Missal, presents the location of moments of silence in the structure of the Eucharistic celebration, their theological and liturgical justification and their normative character. The final section of the article is devoted to the typology of liturgical silence. It discusses its following types: reflective, internalizing, meditative and adorative silence. It concludes by pointing out pastoral aspects related to the great importance of silence in the process of implementing the conciliar principle of participatio actuosa. Liturgical silence cannot be identified with “an inner haven in which to hide oneself in some sort of intimate isolation”, but is “a symbol of the presence and action of the Holy Spirit” (Pope Francis, Apostolic Letter Desiderio desideravi, no. 52). In this perspective of the pneumatological significance of moments of silence in liturgical celebrations, the demand to educate clergy and lay faithful to perform the symbolic gesture of silence with great care is particularly relevant from the point of view of liturgical formation.

Bibliografia

  1. Ambroży, Explanatio Symboli ad initiandos, nr 9, w: Wybór pism dogmatycznych, tłum. L. Gładyszewski (POK 26), Poznań 1970, 21–30. [Google Scholar]
  2. Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostolska Verbum Domini, Poznań 2010. [Google Scholar]
  3. Casel O., Chrześcijańskie misterium kultu, tłum. M. Wolicki, Kraków 2000. [Google Scholar]
  4. Casel O., De philosophorum graecorum silentio mystico, Töpelmann, Gießen 1919. [Google Scholar]
  5. Casel O., Die Liturgie als Mysterienfeier, Ecclesia orans 9, Freiburg im Breisgau 1923. [Google Scholar]
  6. De Zan R., Silenzio. Ascolto e parola di Dio. Appunti di spiritualità biblica, Rivista Liturgica 76 (1989), 340–351. [Google Scholar]
  7. Ferraro G., La liturgia dei sacramenti, Roma 2008. [Google Scholar]
  8. Franciszek, List apostolski Desiderio desideravi, Poznań 2022. [Google Scholar]
  9. Frausini G., La teologia del sacramento dell’ordine nell’iter di revisione postconciliare dei riti di ordinazione, Assisi 2019. [Google Scholar]
  10. Gil Hellín F., Concilii Vaticani II Synopsis. Constitutio de sacra liturgia Sacrosanctum Concilium, Città del Vaticano 2003. [Google Scholar]
  11. Guardini R., La messe, Paris 1957. [Google Scholar]
  12. Janowski M., Specyfika milczenia w odnowionej liturgii posoborowej, Studia Ełckie 8 (2006), 179–188. [Google Scholar]
  13. Komunia Święta i kult tajemnicy eucharystycznej poza Mszą Świętą dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Katowice 2016. [Google Scholar]
  14. Krajewski K., Czy w liturgii jest miejsce na milczenie?, w: Wolność w prawdzie. Księga Jubileuszowa Instytutu Teologicznego w Łodzi, red. S. Skobel, Łódź 1997, 79–84. [Google Scholar]
  15. Lepa A., Etyka galenosfery, Annales. Etyka w życiu gospodarczym 14 (2011), nr 1, 193–204. [Google Scholar]
  16. Lepa A., Galenosfera. Środowisko ciszy, Łódź 2017. [Google Scholar]
  17. Lepa A., Pedagogia galenosfery człowieka, Łódzkie Studia Teologiczne 20 (2011), 155–167. [Google Scholar]
  18. Maggiani S., Il silenzio per celebrare «in Spirito Santo», Rivista Liturgica 76 (1989), 370–380. [Google Scholar]
  19. Magnoli C., La norma del silenzio nella „nuova” liturgia. Per una tipologia del silenzio liturgico, Rivista Liturgica 76 (1989), 381–396. [Google Scholar]
  20. Molin J-B., Attegiamenti e gesti dell’assemblea, w: Nelle vostre assemble. Teologia pastorale delle celebrazioni liturgiche, vol. I, edizione italiana a cura di L. Della Torre, D. Sartore, F. Sottocornola, Brescia 1986³, 286–302. [Google Scholar]
  21. Mszał rzymski dla diecezji polskich, wyd. drugie, poszerzone i uzupełnione, Poznań 2013. [Google Scholar]
  22. Nadolski B., Liturgika, t. I: Liturgika fundamentalna, Poznań 2014. [Google Scholar]
  23. Nadolski B., Miejsce kapłana w sprawowaniu Eucharystii, Kraków 2012. [Google Scholar]
  24. Nadolski B., Sacrum silentium, Studia Theologica Varsaviensia 31 (1993), nr 2, 197–212. [Google Scholar]
  25. Nowak J., Komentarz do „Ogólnego wprowadzenia do Mszału rzymskiego”, Poznań 2023. [Google Scholar]
  26. Obrzędy święceń biskupa, prezbiterów i diakonów, wydanie drugie poprawione, Katowice 2019. [Google Scholar]
  27. Ogólne wprowadzenie do Liturgii godzin, Poznań 1992. [Google Scholar]
  28. Ogólne wprowadzenie do Mszału rzymskiego z trzeciego wydania Mszału rzymskiego. Wprowadzenie do drugiego wydania Lekcjonarza mszalnego. Ogólne normy roku liturgicznego i kalendarza, Poznań 2022. [Google Scholar]
  29. Pedroli T., Mistero e Misteri culto fra culto antico e cristianesimo: il contributo di Odo Casel alla storia delle religioni, Quaderni dei Cairoli, 29 (2015), 69–81. [Google Scholar]
  30. Raffa V., Liturgia eucaristica. Mistagogia della Messa: dalla storia e dalla teologia alla pastorale pratica. NUOVA EDIZIONE ampiamente riveduta e aggiornata secondo l’editio typica tertia del Messale Romano (Bibliotheca «Ephemerides Liturgicae» 100), Roma 2011. [Google Scholar]
  31. Ratzinger J., Opera Omnia, t. XII: Teologia liturgii. Sakramentalne podstawy życia chrześcijańskiego, tłum. W. Szymona, wyd. polskie, red. K. Góźdź, M. Górecka, Lublin 2012 [Google Scholar]
  32. Romaniuk K., Jankowski A., Stachowiak L., Komentarz praktyczny do Nowego Testamentu, t. I, Poznań–Kraków 1999. [Google Scholar]
  33. Rosik M., Mariologia, w: Teologia Nowego Testamentu, t. I: Ewangelie synoptyczne i Dzieje Apostolskie, red. M. Rosik, Wrocław 2008, 285–333. [Google Scholar]
  34. Sakramenty chorych. Obrzędy i duszpasterstwo, wydanie drugie poprawione, Katowice 2015. [Google Scholar]
  35. Sartore D., Silenzio, w: Liturgia, a cura di D. Sartore, A.M. Triacca, C. Cibien, Cinisello Balsamo (Milano) 2001, 1864–1873. [Google Scholar]
  36. Stachewicz K., Milczenie wobec dobra i zła. W stronę etyki sygetycznej i apofatycznej, Poznań 2012. [Google Scholar]
  37. Syczewski T., Znaczenie milczenia w liturgii, Warszawskie Studia Teologiczne 16 (2003), 173–180. [Google Scholar]
  38. Urbański S., Modlitwa kontemplacji źródłem świętości człowieka, w: Homo orans, red. J. Misiurek, J.M. Popławski, Lublin 2000, 227–248. [Google Scholar]
  39. Witczak M., L’Ordo Missae di Paolo VI. A – Il Sacramentario, w: Scientia Liturgica. Manuale di liturgia, t. III: L’Eucaristia, direzione di A.J. Chupungco, Casale Monferrato 2003³, 144–188. [Google Scholar]
  40. Tatar M., Milczenie w życiu duchowym człowieka w hałasie ponowoczesności, Sympozjum 23 (2019), nr 1 (36), 61–81. [Google Scholar]
  41. Tradycja apostolska, w: M. Michalski, Antologia literatury patrystycznej, t. I, z. 2, 85–102. [Google Scholar]
  42. Triacca A.M., Lo Spirito Santo nella liturgia e nella vita della Chiesa, Città del Vaticano 2011. [Google Scholar]
  43. Žižic I., Il silenzio rituale tra parola e indicibile, w: Parola e scrittura: atti della giornata di studi interfacoltà Pontificio Ateneo Sant’Anselmo, Roma, 6 ottobre 2015, Studia Anselmiana 172, a cura di E. López-Tello Garcia, P. Nouzille, O.M. Sarr, Sankt Ottilien 2017, 53–62. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.