Abstrakt
The aim of this publication is primarily to answer the following questions: What kind of claims can be pursued, in the current state of law, by relatives of the victim in the event of his/her death in connection with a crime committed to his/her detriment? Is the debt consisting in the obligation to repair the damage included in the estate as part of the testator’s property? Can the right to compensation for damage or redress for harm suffered be exercised by the persons referred to in Article 52 of the Code of Criminal Procedure (CCP)? If so, to what extent (in which cases)? It should be stated that although Article 52(1) CCP defines the group
of persons entitled to appear in the criminal trial in the victim’s stead, this does not necessarily mean that each of the closest persons is entitled to obtain appropriate damages or redress for himself/herself. The right to submit an application pursuant to Article 46 of the Criminal Code (CC) does not mean that the person submitting it will definitely be awarded damages or redress for a specific harm. Persons exercising the rights of the victim may, as a rule, demand the award
of appropriate benefits as redress for the harm, primarily pursuant to Article 445(3) of the Civil Code, Article 446(1), (3) and (4) of the Civil Code, and assert claims for damages inherited from the deceased victim. Causing the death of a relative may infringe the personal rights of the family members of the deceased and justify granting them redress under Article 448 of the Civil Code. Undoubtedly, punitive damages, regulated under Article 46(2) CC, can be awarded to the relatives of the victim in the event of the latter’s death as a result of a crime committed by the convicted person, however, it is important that their life conditions should have deteriorated significantly. It is an institution similar to that regulated under civil law by Article 446(3) of the Civil Code. The so-called significant deterioration of the life conditions of family members of the deceased should primarily concern their financial condition and not be based solely on their moral suffering resulting from the death of the victim.
Bibliografia
- Bosakirska Magdalena, Procesowe uwarunkowania dziedziczności roszczeń o zadośćuczynienie za krzywdę, „Nowe Prawo” 1981/2 [Google Scholar]
- Bróżek Patrycja, Utracone korzyści (lucrum cessans) i tzw. szkoda ewentualna w prawie karnym, „Przegląd Sądowy” 2020/11–12 [Google Scholar]
- Buchała Kazimierz (w:) Kodeks karny. Część ogólna, red. K. Buchała, A. Zoll, Kraków 1998 [Google Scholar]
- Daszkiewicz Wiesław, Sukcesja procesowych praw pokrzywdzonego w postępowaniu karnym (w:) Współczesne problemy procesu karnego i jego efektywności. Księga pamiątkowa Profesora Andrzeja Bulsiewicza, red. A. Marek, Toruń 2004 [Google Scholar]
- Gardocki Lech, Zagadnienia teorii kryminalizacji, Warszawa 1990 [Google Scholar]
- Gensikowski Piotr, Nadanie klauzuli wykonalności orzeczeniom co do roszczeń majątkowych wydanym w procesie karnym – uwagi na tle zmian ustawowych dokonanych w 2015 r., „Przegląd Sądowy” 2018/1 [Google Scholar]
- Gostyński Zbigniew, Obowiązek naprawienia szkody w nowym ustawodawstwie karnym, Kraków 1999 [Google Scholar]
- Grzegorczyk Tomasz, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Kraków 1998 [Google Scholar]
- Grzegorczyk Tomasz, Kodeks postępowania karnego. Komentarze Zakamycze, Kraków 2004 [Google Scholar]
- Grzegorczyk Tomasz, Zobowiązanie sprawcy do naprawienia szkody lub uiszczenia nawiązki w trybie art. 46 k.k., „Przegląd Sądowy” 2009/1 [Google Scholar]
- Konarska-Wrzosek Violetta (w:) Kodeks karny. Komentarz, red. A. Lach, [Google Scholar]
- J. Lachowski, T. Oczkowski, I. Zgoliński, A. Ziółkowska, V. Konarska--Wrzosek, Warszawa 2020 [Google Scholar]
- Łukaszewicz Maciej, Ostapa Andrzej, Nawiązka i karnoprawny obowiązek naprawienia szkody a roszczenia cywilnoprawne, „Prokuratura i Prawo” 2002/2 [Google Scholar]
- Łukaszewicz Maciej, Ostapa Andrzej, Obowiązek naprawienia szkody – wybrane zagadnienia, „Prokuratura i Prawo” 2001/9 [Google Scholar]
- Misztal-Konecka Joanna, Roszczenia majątkowe osób najbliższych dla pokrzywdzonego, Warszawa 2008 [Google Scholar]
- Muszyńska Anna, Naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem, Warszawa 2010 [Google Scholar]
- Muszyńska Anna, Nawiązka z art. 46 § 2 k.k. orzekana zamiast obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznana krzywdę, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego”, t. XXIX, Warszawa 2013 [Google Scholar]
- Muszyńska Anna, Łucarz Katarzyna, Naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem – uwagi na tle nowelizacji kodeksu karnego z dnia 20 lutego 2015 r., „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2015/3 [Google Scholar]
- Nesterowicz Mirosław, Zobowiązania – zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę przez najbliższych członków rodziny zmarłego – kryteria ustalania wysokości tego zadośćuczynienia i jego wysokość. Glosa do wyroku SN z 3.06.2011 r. (III CSK 279/10), OSP 2012/4 [Google Scholar]
- Partyk Aleksandra, Charakter współuczestnictwa roszczeń z tytułu odszkodowania i zadośćuczynienia w związku ze śmiercią osoby najbliższej, Warszawa 2016, LEX/el. [Google Scholar]
- Posnow Włodzimierz, Sytuacja pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym w polskim procesie karnym, Wrocław 1991 [Google Scholar]
- Rogalski Maciej, Obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę (w:) Środki karne po nowelizacji w 2015 roku, red. R.A. Stefański, Warszawa 2016 [Google Scholar]
- Skorupka Jerzy, Szołucha Sławomir, Refleksje o materialnych i formalnych aspektach środka karnego obowiązku naprawienia szkody (w:) Współzależność prawa karnego materialnego i procesowego, red. Z. Ćwiąkalski, G. Artymiak, Warszawa 2009 [Google Scholar]
- Szewczyk Maria (w:) Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 1–116 k.k., red. A. Zoll, Warszawa 2012, t. 1 [Google Scholar]
- Szpunar Adam, O przejściu na spadkobierców roszczeń z tytułu zadośćuczynienia, „Rejent” 2002/9 [Google Scholar]
- Zalewski Wojciech, Wniosek osoby najbliższej zmarłego w przedmiocie karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody. Glosa do postanowienia SN z 28.04.2008 r. (I KZP 6/08), „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2009/1 [Google Scholar]
