Zur Hauptnavigation springen Zum Inhalt springen Zur Fußzeile springen
Przegląd Prawa Wyznaniowego

Bd. 13 (2021)

Artykuły

Konkordat z 1993 r. na tle praktyki traktatowej Stolicy Apostolskiej

DOI: https://doi.org/10.34888/ppw.2021.125-146  [Google Scholar]
Veröffentlicht: 2021-12-31

Abstract

Poniższy artykuł analizuje postanowienia konkordatu z 1993 r. na tle współczesnej praktyki konkordatowej Stolicy Apostolskiej. Głównym pytaniem badawczym jest kwestia podobieństw i różnic między polskim konkordatem a innymi porozumieniami, które Stolica Apostolska zawiera w celu ustabilizowania ram prawnych, w których Kościół katolicki działa w danym państwie. Artykuł pokazuje, jak rozwiązania polskiego konkordatu wpłynęły na późniejszą praktykę papieskiej dyplomacji w zakresie konkordatów i traktatów o charakterze konkordatowym (ang. Concordat-like agreements). Główny wniosek podkreśla szczególne znaczenie odniesień do koncepcji praw człowieka zawartych w polskim konkordacie i pokazuje, jak wpłynęły one na późniejszą praktykę konkordatową Stolicy Apostolskiej. Formułuje on również hipotezę, że powołując się w tych umowach na prawa człowieka (zwłaszcza wolność wyznania), dyplomacja papieska usiłuje umożliwić państwom, których porządek konstytucyjny opiera się na zasadzie świeckości, wyrażenie zgody na zawarcie umowy regulującej status Kościoła na ich terytorium.

Literaturhinweise

  1. Akty prawne [Google Scholar]
  2. Konkordat między Stolicą Apostolską a Hiszpanią z 27 sierpnia 1953 r. (Concordato tra la Santa Sede e la Spagna), AAS 45 (1953), s. 625–656. [Google Scholar]
  3. Konkordat między Stolicą Apostolską a Republiką Austriacką z 5 lipca 1933 r. (Concordato fra la Santa Sede e la Repubblica Austriaca), AAS 26 (1934), s. 249–283. [Google Scholar]
  4. Konkordat między Stolicą Apostolską a Republiką Portugalską z 18 grudnia 2004 r. (Concordato tra Santa Sede e Repubblica Porthogese), AAS 97 (2005), s. 29–50. [Google Scholar]
  5. Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską z 28 lipca 1993 r., Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318. [Google Scholar]
  6. Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzeszą Niemiecką z 20 lipca 1933 r. (Concordato fra la Santa Sede ed il Reich Germanico), AAS 25 (1933), s. 389–414. [Google Scholar]
  7. Konkordat pomiędzy Stolicą Apostolską a Dominikaną wraz z Protokołem Końcowym z 16 czerwca 1954 r. (Concordato entre la Santa Sede e la Repubblica Dominicana e Protocol Final), AAS 46 (1954), s. 433–457. [Google Scholar]
  8. Konwencja w formie wymiany not między Stolicą Apostolską a Republiką Estońską z 12 marca 1999 r. (Note verbale circa lo statuto giuridico della Chiesa), AAS 91 (1999) s. 414–418. [Google Scholar]
  9. Konwencja Wiedeńska o Prawie Traktatów z dnia 23 maja 1969 r., Dz. U. z 1990 r. Nr 74, poz. 439. [Google Scholar]
  10. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, wyd. 3 popr., Poznań 1998. [Google Scholar]
  11. Porozumienie między Stolicą Apostolską a Federacyjną Republiką Brazylii w sprawie statutu Kościoła katolickiego w Brazylii z dnia 13 listopada 2008 r. (Accordo tra la Santa Sede e la Repubblica Federativa de Brasile sullo Stato Giuridico della Chiesa Cattolica nell Brasile), AAS 102 (2010), s. 118–129. [Google Scholar]
  12. Porozumienie między Stolicą Apostolską a Państwem Hiszpańskim z 28 lipca 1976 r. (Accordo fra la Santa Sede e lo Stato Spagnolo), AAS 68 (1976), s. 509–512. [Google Scholar]
  13. Porozumienie między Stolicą Apostolską a Republiką Azerbejdżanu w sprawie statusu prawnego Kościoła katolickiego w Republice Azerbejdżanu z 29 kwietnia 2011 r. (Agreement between the Holy See and the Republic of Azerbaijan on the Juridical Status of the Catholic Church in the Republic of Azerbaijan), AAS 103 (2011), s. 528–532. [Google Scholar]
  14. Porozumienie między Stolicą Apostolską a Republiką Chorwacji w sprawie zagadnień prawnych z 4 kwietnia 1997 r. (Accordo tra la Santa Sede e Repubblica di Croazia circa questione giuridiche), AAS 89 (1997), s. 277–287. [Google Scholar]
  15. Porozumienie między Stolicą Apostolską a Republiką Gwinei Równikowej w sprawie stosunków między państwem i Kościołem z 13 października 2012 r. (Accordo tra la Santa Sede e Repubblica di Guinea Equatoriale sulla relazzioni tra la Chiesa Cattolica e lo Stato) [niepublikowane, dostępne na stronie internetowej Papieskiego Uniwersystetu Gregorianum]. [Google Scholar]
  16. Porozumienie między Stolicą Apostolską a Republiką Kazachstanu w sprawie stosunków wzajemnych z 24 września 1998 r. (Agreement between the Republic of Kazakhstan and Holy See on mutual relations), AAS 92 (2000), s. 316–328. [Google Scholar]
  17. Porozumienie między Stolicą Apostolską a Republiką Litewską dotyczące stosunków prawnych pomiędzy Kościołem katolickim i państwem litewskim z 5 maja 2000 r. (Agreement between the Holy See and Lithuania concerning juridical aspects of the relations between the Catholic Church and the State), AAS 92 (2000), s. 783–795. [Google Scholar]
  18. Porozumienie między Stolicą Apostolską a Republiką Włoską, które wnosi poprawki do Traktatów Laterańskich (Accordo entre la Santa Sede e la Repubblica Italiana che apporta modificazioni al. Concordato Lateranese), AAS 77 (1985), s 521–578. [Google Scholar]
  19. Porozumienie podstawowe między Stolicą Apostolską a Bośnią i Hercegowiną z 19 kwietnia 2006 r. (Basic Agreement between the Holy See and Bosnia and Herzegovina), AAS 99 (2007), s. 939–946. [Google Scholar]
  20. Porozumienie pomiędzy Republiką Czadu a Stolicą Apostolską w sprawie statusu prawnego Kościoła katolickiego w Czadzie z 6 września 2013 r. (Accord entre la République du Tchad et le Saint-Siège sur le statut juridique de l’Égilse catholique au Tchad), AAS 107 (2015), s. 804–811. [Google Scholar]
  21. Porozumienie pomiędzy Stolicą Apostolską a Demokratyczną Republiką Timoru Wschodniego z 14 sierpnia 2015 (Accordo tra la Santa Sede e la Reppublica Democratica de Timor-Leste), Comm 49 (2017), s. 5–25. [Google Scholar]
  22. Porozumienie pomiędzy Stolicą Apostolską a Republiką Albanii w sprawie uregulowania ich wzajemnych stosunków z 23 marca 2002 r. (Agreement between the Holy See and Republic of Albania on the Regulation of their Mutual Relations), AAS 94 (2002), s. 660–664. [Google Scholar]
  23. Porozumienie pomiędzy Stolicą Apostolską a Republiką Kamerunu odnośnie do statusu prawnego Kościoła w Kamerunie z dnia 13 stycznia 2014 r. (Accord – Cadre entre le Saint-Siège et la République du Cameroun, relatif au statut juridique de l’Eglise catholique au Cameroun), AAS 106 (2014), s. 286–296. [Google Scholar]
  24. Porozumienie pomiędzy Stolicą Apostolską a Republiką Łotewską z dnia 18 listopada 2000 r. (Agreement between the Holy See and the Republic of Latvia), AAS 95 (2003), s. 102–120. [Google Scholar]
  25. Porozumienie pomiędzy Stolicą Apostolską i Republiką Zielonego Przylądka w sprawie statusu prawnego Kościoła katolickiego na Wyspach Zielonego Przylądka z 10 czerwca 2013 r. (Accordo tra la Santa Sede e la Repubblica di Capo Verde sullo Statuto Giuridico della Chiesa Cattolica in Capo Verde), AAS 106 (2014), s. 220–241. [Google Scholar]
  26. Porozumienie ramowe między Stolicą Apostolską a Republiką Gabonu w sprawie zasad oraz niektórych postanowień prawnych dotyczących ich stosunków oraz ich współpracy oraz Protokół dodatkowy z dnia 12 grudnia 1997 r. (Accord – Cadre entre le Saint Siège et la République Gabonaise sur les principes et sur certaines dispositions juridiques concernant leur relations et leur collaboration + Protocol additionel), Martin de Agar I, s. 221–230. [Google Scholar]
  27. Porozumienie ramowe pomiędzy Stolicą Apostolską a Demokratyczną Republiką Konga w sprawie kwestii wzajemnego zainteresowania z 20 maja 2016 r. (Accord-cadre entre le Saint-Siège et la République Démocratique du Congo sur des matières d’intérêt commun), AAS 113 (2021) Numerus Specialis, s. 64–72. [Google Scholar]
  28. Porozumienie ramowe pomiędzy Stolicą Apostolską a Republiką Burundi w sprawach wzajemnego zainteresowania z dnia 6 listopada 2012 r. (Accord – Cadre entre le Saint-Siège et la République du Burundi sur des matières d’intérêt commun), AAS 106 (2014), s. 195–207. [Google Scholar]
  29. Porozumienie w sprawie zasad oraz postanowień prawnych w stosunkach pomiędzy Stolicą Apostolską a Republiką Mozambiku z 7 grudnia 2011 r. (Accordo su Principi e Disposizioni Giuridiche per il Rapporto tra la Santa Sede e la Repubblica di Mozambico), AAS 104 (2012), s. 567–586. [Google Scholar]
  30. Umowa podstawowa między Stolicą Apostolską a Republiką Słowacji z dnia 24 listopada 2000 r. (Accordo Base tra la Santa Sede e la Repubblica Slovaccia), AAS 93 (2001), s. 136–155. [Google Scholar]
  31. Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. – Kodeks postępowania karnego, Dz. U. z 1969 r. Nr. 13, poz. 96. [Google Scholar]
  32. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach, Dz. U. z 1984 r. Nr 21, poz. 97. [Google Scholar]
  33. Publikacje naukowe [Google Scholar]
  34. Barrera A.F., Modern Catholic Social Documents and Political Economy, Washington, D.C. 2001. [Google Scholar]
  35. Beyer G.J., John XIII and John Paul II the Human Rights Popes, „Ethos” 2014, nr 2(106), s. 50–91. [Google Scholar]
  36. Borecki P., Janik C., Winiarczyk-Kossakowska M., Konkordat polski 1993, Warszawa 2019. [Google Scholar]
  37. Brzozowski W., Konstytucyjna zasada dobra wspólnego, „Państwo i Prawo” 2006, z. 11, s. 17–28. [Google Scholar]
  38. Góralski W., Postanowienia Konkordatu Polskiego z 1925 i problem ich recepcji i realizacji, „Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich” 2018, nr 31, s. 21–39. [Google Scholar]
  39. Kowal P., Kwestia ukraińska podczas IV pielgrzymki Jana Pawła II do Polski, „Przegląd Religioznawczy” 2018, nr 3(269), s. 127–132. [Google Scholar]
  40. Krukowski J., Konkordaty zawarte z państwami Europy Środkowej i Wschodniej w XX I XXI wieku, „Teka Komisji Prawniczej” 2010, s. 95–112. [Google Scholar]
  41. Krukowski J., Kościół i państwo, podstawy relacji prawnych, Lublin 1993. [Google Scholar]
  42. Krukowski J., Poland and the Holy See. The contribution to the concordatory law, „Teka Komisji Prawniczej” 2014, t. 7, s. 44–63. [Google Scholar]
  43. Lipowicz I., Dobro wspólne, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017, R. 79, z. 3, s. 17–31. [Google Scholar]
  44. Majka J., Koncepcja dobra wspólnego w tomistycznej nauce społecznej, „Roczniki Filozoficzne” 1969, nr 17/2, s. 37–49. [Google Scholar]
  45. Mikołajczuk K., Sytuacja prawna Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego w powojennej Polsce, „Roczniki Nauk Prawnych” 2011, nr 1, s. 207–216. [Google Scholar]
  46. Minnerath R., The Position of the Catholic Church Regarding Concordats from a Doctrinal and Pragmatic Perspective, „Catholic University Law Review” 1998, nr 47, s. 467–476. [Google Scholar]
  47. Nĕmec D., Concordat Agreements between the Holy See and the Post-Communist Countries, „Ecclesiastical Law Journal” 2016, t. 18, s. 230–231. [Google Scholar]
  48. Nĕmec D., Regulation of education of catholic religion in concordat agreements with post-communist countries, „Kościół i Prawo” 2015, nr 1, s. 103–123. [Google Scholar]
  49. Nowak K., Władze czechosłowackie a mniejszość słowacka w Polsce (1947-1956), „Wieki Stare Nowe” 2013, t. 5, s. 185–202. [Google Scholar]
  50. Orzeszyna K., Podstawy relacji między państwem a kościołami, w konstytucjach państw członkowskich i traktatach Unii Europejskiej. Studium prawnoporównawcze, Lublin 2007. [Google Scholar]
  51. Piechowiak M., Filozoficzne podstawy rozumienia dobra wspólnego, „Kwartalnik Filozoficzny” 2003, t. 31, z. 2, s. 5–35. [Google Scholar]
  52. Stawrowski Z., Dobro wspólne a filozofia polityki [w:] Dobro wspólne. Teoria i praktyka, red. W. Arndt, F. Longchamps de Berier, K. Szczucki, Warszawa 2013, s. 13–23. [Google Scholar]
  53. Trzciński J., Rzeczpospolita Polska dobrem wspólnym wszystkich obywateli, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018, R. 80, z. 1, s. 23–31. [Google Scholar]

Downloads

Keine Nutzungsdaten vorhanden.