Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

Tom 19 Nr 21 (1) (2024)

Artykuły

Pojęcie patronatu według Kodeksu Pio-Benedyktyńskiego z 1917 roku w kontekście realizacji tego prawa na ziemiach polskich po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku

DOI: https://doi.org/10.32084/bsawp.8830  [Google Scholar]
Opublikowane: 11.06.2024

Abstrakt

Finansowanie działalności Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce jest zagadnieniem, które permanentnie wzbudza ożywioną dyskusję obejmującą poszukiwanie takich rozwiązań prawnych, które satysfakcjonowałyby wszystkie zainteresowane strony. Z uwagi na dominującą pozycję wiary katolickiej w Polsce, podejmowana polemika w opisywanym zakresie, zasadniczo obejmuje ułożenie relacji państwo-Kościół katolicki. W związku z tym istotnym jest odniesienie się do okresu historii państwa polskiego, w którym podnoszony aspekt był uregulowany.

Instytucją prawną, która z jednej strony była zasadniczą w zakresie finansowania Kościoła katolickiego, z drugiej, „anormalną” z uwagi na wynikające z niej szerokie uprawnienia osób świeckich w Kościele, to prawo patronatu. Okres szczególny, w kontekście realizacji tego prawa na ziemiach polskich, przypada na czas po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 r., a więc w okresie po wejściu w życie Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 r.

W niniejszym opracowaniu opisane zostanie pojęcie i rodzaje prawa patronatu według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 r., ze szczególnym uwzględnieniem jego realizacji na ziemiach polskich. Analiza podejmowanego zagadnienia ma na celu nie tylko przypomnienie dawnych regulacji prawnych, ale przede wszystkim ma stanowić kanwę do przyjęcia nowych przepisów prawnych, bazując na historycznych rozwiązaniach i ich skutkach.

Bibliografia

  1. Bastrzykowki, Aleksander. 1947. Monografja historyczna parafii Ruda Kościelna nad Kamienną. Ostrowiec: Nakładem autora. [Google Scholar]
  2. Bączkowicz, Franciszek, Józef Baron, i Władysław Stawinoga. 1957. Prawo kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa. T. I, wyd. III. Opole: Wydawnictwo Diecezjalne Św. Krzyża. [Google Scholar]
  3. Czapski, Ignacy. 1869. De iure patronatus quod vocant regium. Berlin: Berolini. Typis Expressit Gustavus Lange. [Google Scholar]
  4. Głąb, Jan. 1919. Kościelne prawo patronatu w świetle zmian nowym kodeksem wprowadzonych. Przemyśl: Nakładem autora. [Google Scholar]
  5. Grabowski, Ignacy. 1948. Prawo kanoniczne. Wyd. IV. Warszawa: Nakład Gebethnera i Wolfa. [Google Scholar]
  6. Góralski, Wojciech. 1999. „Synody w historii Kościoła w Polsce. Szkic do dziejów ustawodawstwa synodalnego.” Studia Płockie 27:147-56. [Google Scholar]
  7. Góralski, Wojciech. 1991. „Synody płockie – historia i współczesność.” Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego 36 (146), nr 1:21-24. [Google Scholar]
  8. Kałwa, Piotr. 1939. Pierwszy polski synod plenarny: wraz z orędziem Episkopatu Polski do duchowieństwa i wiernych w sprawie uchwał tegoż synodu poprzedzony rysem historycznym prowincjonalnego ustawodawstwa synodalnego w Polsce przedrozbiorowej. Lublin: Uniwersytet. [Google Scholar]
  9. Kunderewicz, Cezary. 1986. Instytucje Justyniana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. [Google Scholar]
  10. Kuryłowicz, Marek, i Adam Wiliński. 2021. Rzymskie prawo prywatne – zarys wykładu. Wyd. VII. Warszawa: Wolters Kluwer. [Google Scholar]
  11. Okoniewski, Stanisław W. 1928. Diecezja Chełmińska. Zarys historyczno-statystyczny. Pelplin: Nakładem Kurii Biskupiej. [Google Scholar]
  12. Osuchowski, Wacław. 1962. Zarys rzymskiego prawa prywatnego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. [Google Scholar]
  13. Pasternak, Ferdynand. 1970. Urzędy i beneficja kościelne. Majątek kościelny. Zarys Prawa Kanonicznego. Prawo rzeczowe. T. III, z. V. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej. [Google Scholar]
  14. Rittner, Edward. 1912. Prawo kościelne katolickie. T. I, wyd. IV. Lwów: Nakładem Samuela Bodeka. [Google Scholar]
  15. Szady, Bogumił. 2003. Prawo patronatu w Rzeczypospolitej w czasach nowożytnych. Lublin: Wydawnictwo-Drukarnia LIBER. [Google Scholar]
  16. Taczak, Teodor. 1915. Kościelne prawo majątkowe. Dla użytku alumnów Seminaryum Duchownego Gnieźnieńskiego. Gniezno: Druk J.B. Langiego. [Google Scholar]
  17. Wilanowski, Bogusław. 1928. „Ustępstwa ze strony Kościoła na rzecz Państwa poczynione w konkordacie z 10 lutego 1925 r. w świetle konkordatów innych.” Rocznik Prawniczy Wileński 2:177-240. [Google Scholar]
  18. Wilanowski, Bogusław. 1930. „Stosunek Kościoła do państwa w świetle ostatnich konkordatów.” Rocznik Prawniczy Wileński 4:107-208. [Google Scholar]
  19. Wołodkiewicz, Witold (red.). 1986. Prawo rzymskie. Słownik encyklopedyczny. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna. [Google Scholar]
  20. Witczyk, Henryk (red.). 2000. Encyklopedia chrześcijaństwa. Historia i współczesność 2000 lat nadziei. Kielce: Wydawnictwo Jedność. [Google Scholar]
  21. Zieliński, Jacek. 2005. „Pierwszy polski Synod Plenarny w odrodzonej Rzeczpospolitej: okres przygotowań.” Kwartalnik Prawno-Historyczny 48, nr 3-4:237-99. [Google Scholar]
  22. Zoll, Fryderyk. 1920. Rzymskie prawo prywatne (Pandekta). T. II. A, wyd. IV. Warszawa–Kraków: Nakładem Księgarni J. Czarnecki. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.