Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich

Online First

Artykuły

Przestępstwo a grzech. Perspektywa wschodnio-katolicka

DOI: https://doi.org/10.32077/bskp.9858  [Google Scholar]
Opublikowane: 10.09.2025

Abstrakt

Zagadnienie relacji grzechu i przestępstwa w prawie kanonicznym dyskutowane jest od czasów najdawniejszych. Zasadniczo hołduje się zasadzie, że każde przestępstwo kanoniczne było kwalifikowane jako grzech ciężki, a z drugiej strony nie każdy grzech ciężki stanowi podstawę do odpowiedzialności karnej na forum zewnętrznym.

Tradycja kanoniczna Kościołów wschodnich kładzie nacisk na leczniczy charakter kary i dlatego podkreśla walor okoliczności mających znaczenie dla oceny poczytalności sprawcy czynu zabronionego, rezygnując z wymiaru kar latae sententiae, ale zachowując ograniczenie możliwości rozgrzeszania z niektórych grzechów, rezerwując je wyższej władzy.

Te rozstrzygnięcia ustawodawcy są efektem wieloletniej pracy komisji kodyfikacyjnej, która zrealizowała postawione jej zadanie po Soborze Watykańskim II, aby „odlatynizować” prawo Kościołów wschodnich i nadać mu rys właściwy dla tradycji przodków (OE 6). W 2023 r. przepisy promulgowane w Kodeksie Kanonów Kościołów Wschodnich zostały ponownie zreformowane i zharmonizowane z prawem Kościoła łacińskiego.

Bibliografia

  1. Adamowicz, Leszek. 1999. Zakres uprawnień spowiednika według Kodeksu prawa kanonicznego i Kodeksu kanonów Kościołów wschodnich. Lublin: Polihymnia. [Google Scholar]
  2. Brugnotto, Giuliano. 2008. „Il catecumenato come istituto giuridico di incorporazione alla Chiesa nei secoli I-VII.” W Gruppo Italiano Docenti di Diritto Canonico, Iniziazione cristiana: profili generali, 69-84. Milano: Glossa. [Google Scholar]
  3. Calabrese, Antonio. 2006. Diritto penale canonico. Wyd. 3. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana. [Google Scholar]
  4. De Paolis, Velasio, i Davide Cito. 2000. Commento al codice di diritto canonico. Vol. 6: Le sanzioni nella Chiesa. Roma: Urbaniana University Press. [Google Scholar]
  5. Demel, Sabine. 1996. „Tatstrafe contra Spruchstrafe? Ein Vergleich des CIC/1983 mit dem CCEO/1990.” Archiv für Katholisches Kirchenrecht 165:95-115. [Google Scholar]
  6. Di Mattia, Giorgio. 1995. „La normativa di diritto penale nel “Codex iuris canonici” e nel “Codex canonum Ecclesiarum orientalium”.” W Il diritto canonico orientale nell'ordinamento ecclesiale, red. Kuriakose Bharanikulangara, 191-210. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana. [Google Scholar]
  7. Faris, John D. 1999. „Penal Law in the Catholic Churches: A Comparative Ovewiew.” Folia canonica 2:53-93. [Google Scholar]
  8. Gefael, Pablo. 2013. „Introduzione della “reservatio absolutionis” e cessazione automatica di essa (CCEO cc. 727, 729).” W La disciplina della penitenza nelle Chiese orientali, Alti del Simposio tenuto presso il Pontificio Istituto Orientale, Roma 3-5 giugno 2011, Kanonika 19, red. Georges Ruyssen, 285-96. Roma: Edizioni Orientalia Christiana – Valore Italiano. [Google Scholar]
  9. Gefael, Pablo. 2017. „Specificità del diritto penale orientale”. W Il CCEO – Strumento per il futuro delle Chiese orientali cattoliche: Atti del Simposio di Roma, 22-24 febbraio 2017. Centenario del Pontificio Istituto Orientale (1917-2017), Kanonika 25, red. Georges Ruyssen, i Sunny T. Kokkaravalayil, 587-611. Roma: Edizioni Orientalia Christiana – Valore Italiano. [Google Scholar]
  10. Giacobbi, Attilio. 1976. Storia della disciplina penitenziale antica. Roma: Pontificia Università Lateranense. [Google Scholar]
  11. Kamiński, Krzysztof. 2021. „Moralno-prawne aspekty przestępstwa według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku.” „Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich” 34:81-91. https://doi.org/10.32077/skp.2021.34.1-5 [Google Scholar]
  12. Mazzoni, Giampietro. 1997. „Comunione ecclesiale e sanzione.” W Gruppo Italiano di Diritto Canonico, Le sanctioni nella Chiesa. XXIII Incontro di Studio. Abbazia di Maguzzano – Lonato (BS), 1-5 luglio 1996, 9-24. Milano: Glossa. [Google Scholar]
  13. Miziński, Artur G. 2005. „Poczytalność elementem subiektywnym przestępstwa.” Roczniki Nauk Prawnych 15, nr 1:417-35. [Google Scholar]
  14. Montini, Gian P. 2003. „I rimedi penali e le penitenze: un'alternativa alle pene.” W Il processo penale canonico, red. Zbigniew Suchecki, i Manuel J. Arroba Conde, 75-101. Roma: Lateran University Press. [Google Scholar]
  15. Mudryj, Sofronio. 1977. „Lo Schema dei canoni riguardanti le sanzioni penali nelle Chiese Orientali Cattoliche.” Nuntia 4:72-96. [Google Scholar]
  16. Myrcha, Marian. 1974. „Problem winy w karnym ustawodawstwie kanonicznym.” Prawo Kanoniczne 17, nr 3-4:141-205. [Google Scholar]
  17. Pampara, James M. 2011. „Characteristic Features of Penal Laws in the Code of Canon Law of the Eastern Churches.” Justitia 2:267-94. [Google Scholar]
  18. Pighin, Bruno F. 2008. Diritto penale canonico. Venezia: Marcianum Press. [Google Scholar]
  19. Sadowski, Piotr. 1999. Il principio di legalità nel diritto penale canonico, Excerpta ex Dissertatione. Roma: Pontificia Universitas Gregoriana. [Google Scholar]
  20. Sanchis, Josemaría. 1993. „Il can. 1399: alcuni aspetti della sua portata e incidenza nel sistema penale canonico.” W «Vitam impendere Magisterio». Profilo intellettuale e scritti in onore dei Professori Reginaldo M. Pizzorni, O.P. e Giuseppe Di Mattia, O.F.M. Conv., red. Domingo J. Andrés Gutiérrez, 289-95. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana, Libreria Editrice Lateranense. [Google Scholar]
  21. Saternus, Arkadiusz. 2014. „Zasada legalności w kontekście normy ogólnej z kan. 1399 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku.” Kościół i Prawo 16, nr 1:179-89. [Google Scholar]
  22. Szabó, Péter. 2016. „The Penal Legality and Guarantees of Self-Defense in Canon Law: CIC/CCEO.” Folia Theologica et Canonica, supplementum, 191-98. [Google Scholar]
  23. Venterella Mancini, Carmela. 2012. Tempo divino e identità religiosa. Culto rappresentanza simboli dalle origini all'VIII secolo. Torino: Giappichelli. [Google Scholar]
  24. Żurowski, Marian. 1965. „Pojęcie przestępstwa („crimen”) u Dekretystów.” Prawo Kanoniczne 8, nr 3-4:145-52. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.