Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Laboratorium Mentis baner

Tom 2 Nr 2 (2024)

Artykuły

Czy kłamiąc z konieczności, głosimy fałsz? [angielskie tłumaczenie]

  • Artur Szutta
DOI: https://doi.org/10.52097/lm.9485  [Google Scholar]
Opublikowane: 13.02.2025

Abstrakt

Artykuł podejmuje pytanie, czy kłamstwo wymaga ze swojej istoty wyrażania obiektywnego fałszu. Podczas gdy tradycyjne ujęcia subiektywistyczne skupiają się na rozbieżności między przekonaniami nadawcy a jego wypowiedziami, niektórzy współcześni teoretycy kłamstwa twierdzą, że kłamstwo wymaga wypowiedzi, które są obiektywnie fałszywe. Proponuję krytyczną analizę sześciu eksperymentów myślowych, aby naświetlić intuicyjność stanowiska subiektywistycznego. Wyjaśniając intuicyjność tradycyjnego ujęcia kłamstwa, wskazuję na istotowo moralny charakter kłamstwa, tj., że jest ono zakorzenione w samych aktach woli, a nie w zewnętrznych skutkach.

Bibliografia

  1. Augustine. (2013). De mendacio. In A. Städele (Ed.), Opera/Werke (vol. 50, pp. 60–149). Schöningh. (Original work published 1810) [Google Scholar]
  2. Benton, M. (2018). Lying, Belief, and Knowledge. In J. Meibauer (Ed.), The Oxford Handbook of Lying (pp. 120–133). Oxford University Press. [Google Scholar]
  3. Bok, S. (1978). Lying: Moral Choice in Public and Private Life. Pantheon Books. [Google Scholar]
  4. Bolzano, B. (2007). Über die Wahrhaftigkeit. In E. Morscher, K. Strasser, Erbauungsreden der Studienjahre 1804/05 bis 1819/20 (pp. 290–303). Frommann-Holzboog. (Original work published 1810) [Google Scholar]
  5. Carson, T. (2006). The Definition of Lying. Noûs, 40(2), 284–306. https://doi.org/10.1111/j.0029-4624.2006.00610.x [Google Scholar]
  6. Carson, T. (2010). Lying and Deception: Theory and Practice. Oxford University Press. [Google Scholar]
  7. Chisholm, R. M., & Feehan, T. D. (1977). The Intent to Deceive. The Journal of Philosophy, 74(3), 143–159. https://doi.org/10.2307/2025605 [Google Scholar]
  8. Chudy, W. (2003). Filozofia kłamstwa. Kłamstwo jako fenomen zła w świecie osób i społeczeństw. Oficyna Wydawnicza. [Google Scholar]
  9. Fallis, D. (2009). What is Lying? The Journal of Philosophy, 106(1), 29–56. https://doi.org/10.5840/jphil200910612https://doi.org/10.5840/jphil200910612 [Google Scholar]
  10. Grimaltos, T., & Rosell, S. (2013). On Lying: A Conceptual Argument for the Falsity Condition. Universitat de València. [Google Scholar]
  11. Holguín, B. (2021). Lying and Knowing. Synthese, 198(4), 5351–5371. https://doi.org/10.1007/s11229-019-02407-210.1007/s11229-019-02407-2 [Google Scholar]
  12. Kallestrup, J. (2023). The Myth of True Lies. Theoria, 89(4), 451–466. https://doi.org/10.1111/theo.12466https://doi.org/10.1111/theo.12466 [Google Scholar]
  13. Kucharski, J. (2014). Usprawiedliwione kłamstwo we współczesnej etyce stosowanej. Akademia Ignatianum Wydawnictwo WAM. [Google Scholar]
  14. Maitra, I. (2018). Lying, Acting, and Asserting. In E. Michaelson, A. Stokke (Eds), Lying. Language, Knowledge, Ethics, and Politics (pp. 65–82). Oxford University Press. [Google Scholar]
  15. Mahon, J. E. (2015). The definition of lying and deception. In E. N. Zalta (Ed.), Stanford Encyclopedia of Philosophy. Retrieved data from https://plato.stanford.edu/entries/lying-definition/ [Google Scholar]
  16. Marsili, N. (2014). Lying as a Scalar Phenomenon. In S. Cantarini, W. Abraham, & E. Leiss (Eds), Certainty-uncertainty-and the attitudinal space between (pp. 153–173). John Benjamins Publishing Company. https://doi.org/10.1075/slcs.165.09mar [Google Scholar]
  17. Marsili, N. (2022). Lying: Knowledge or Belief? Philosophical Studies, 179(5), 1445–1460. https://doi.org/10.1007/s11098-021-01713-1 [Google Scholar]
  18. Meibauer, J. (2018). The linguistics of lying. Annual Review of Linguistics, 4(1), 357–375. https://doi.org/10.1146/annurev-linguistics-011817-045634 [Google Scholar]
  19. Stokke, A. (2014). Insincerity. Noûs, 48(3), 496–520. https://doi.org/10.1111/nous.12001 [Google Scholar]
  20. Stokke, A. (2018). Lying and Insincerity. Oxford University Press. [Google Scholar]
  21. Teichmann, R. (2024). Assertion, Lying and the Norm of Truth. Topoi, 43(2), 459–467. https://doi.org/10.1007/s11245-023-09956-9 [Google Scholar]
  22. Turri, J. (2021). Objective falsity is essential to lying: An argument from convergent evidence. Philosophical Studies, 178(6), 2101–2109. https://doi.org/10.1007/s11098-020-01525-9 [Google Scholar]
  23. Turri, A., & Turri, J. (2015). The Truth About Lying. Cognition, 138, 161–168. https://doi.org/10.1016/j.cognition.2015.01.007 [Google Scholar]
  24. Turri, A., & Turri, J. (2021). Lying, fast and slow. Synthese, 198(13), 757–775. https://doi.org/10.1007/s11229-018-02062-z [Google Scholar]
  25. Viebahn, E. (2024). True lies and attempted lies. Inquiry, 1–12. https://doi.org/10.1080/0020174X.2024.2365878 [Google Scholar]
  26. Wiegmann, A., & Meibauer, J. (2019). The folk concept of lying. Philosophy Compass, 14(6), article 12620. https://doi.org/10.1111/phc3.12620 [Google Scholar]
  27. Wiegmann, A., Samland, J., & Waldmann, M. R. (2016). Lying despite telling the truth. Cognition, 150, 37–42. https://doi.org/10.1016/j.cognition.2016.01.017 [Google Scholar]
  28. Wiegmann, A. (2023). Does lying require objective falsity? Synthese, 202, 52. https://doi.org/10.1007/s11229-023-04291-3 [Google Scholar]
  29. Williams, B. (2002). Truth and Truthfulness. Princeton University Press. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.