Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie

Tom 14 Nr 1 (2021)

Artykuły

Security of Public Funding and Transformation of Contemporary European Universities

DOI: https://doi.org/10.32084/tekapr.2021.14.1-33  [Google Scholar]
Opublikowane: 21.07.2022

Abstrakt

The genesis of the European university dates back to the Middle Ages. It was then that the original university models that would be transformed in the subsequent centuries were developed. It seems that we are currently observing yet another stage of this ongoing transformation entailing challenges that result from the progressing, multifaceted process of verifying the model of W. von Humboldt’s classical university. There is a trend indicating that after the common reception of the idea of enterprising university, European universities are now faced with the need to adapt to the reality of knowledge-based economy. Undoubtedly, one of the key aspects related to the direction of said changes revolves around the security of academic financing. There is a growing pressure on universities to become active participants in the process of developing knowledge-based economy. Under these new circumstances, universities seem, on the one hand, predestined to play a significant role in the same, and on the other, faced with the threat of decline resulting from the gradual limitation of access to public financing. They now find themselves at the centre of the financial game of budgetary subsidisation. Public spending in this sphere is strongly affected by the given country’s overall financial standing and the adopted public spending policies. In ageing Europe, politicians cannot afford to ignore the needs of a wide group of voters who are more inclined to support arguments advocating increased financing of e.g. the healthcare system, rather than young people’s education. In this context, it becomes apparent that universities must take active steps towards securing additional financing from the so-called third revenue stream, primarily the private sector. The research financing target of 3% GDP, adopted in the Lisbon and Barcelona Declarations (over 20 years ago), has yet to be achieved in Western Europe, despite intensive reforms implemented to that end. In this context, European universities continue to trail significantly behind their North American counterparts. At the same time, in order to maintain their historically high social standing and prestige, such institutions must not ignore relevant social and economic expectations.

Bibliografia

  1. Altbach, Philip G., Liz Reisberg, and Laura E. Rumbley. 2009. Trends in Global Higier Education: Tracking an Academic Revolution. A Report Prepared for the UNESCO 2009 World Conference on Higher Education. Paris: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004406155 [Google Scholar]
  2. Antonowicz, Dominik, Jan Kohoutek, Rómulo Pinheiro, et al. 2017. “The roads of «excellence» in Central and Eastern Europe.” European Educational Research Journal 16 (5):547–67. DOI: https://doi.org/10.1177/1474904116683186 [Google Scholar]
  3. Baszkiewicz, Jan. 1997. Młodość uniwersytetów. Warsaw: Żak Wydawnictwo Akademickie. [Google Scholar]
  4. Bloom, Alan. 1987. Umysł zamknięty. Poznań: Wydawnictwo Zysk i Sk-a. [Google Scholar]
  5. Bollinger, Lee C. 2003. “The Idea of a University.” Wall Street Journal October 15, 2003. www.proquest.com [accessed: 01.06.2020]. [Google Scholar]
  6. Boulton, Geoffrey, and Colin Lucas. 2011. “What are universities for?” Chinese Science Review Bulletin 56 (23):2506–517. DOI: https://doi.org/10.1007/s11434-011-4608-7 [Google Scholar]
  7. Brzeziński, Jerzy M. 1998. “Doświadczenia uniwersytetu europejskiego a przyszła organizacja szkolnictwa wyższego w Polsce.” In Idea uniwersytetu u schyłku tysiąclecia, edited by Helena Żytkowicz, 89–104. Warsaw: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej. [Google Scholar]
  8. Brzeziński, Jerzy M. 2011. “Etos akademicki.” Forum Dydaktyczne 7–8:9–16. [Google Scholar]
  9. Brzeziński, Jerzy. 2006. “Erozja norm akademickich. Próba diagnozy.” Teksty Drugie 1–2:9–39. [Google Scholar]
  10. Cwynar, Katarzyna M. 2005. “Idea uniwersytetu w kulturze europejskiej.” Polityka i Społeczeństwo 2:46–59. [Google Scholar]
  11. Czeżowski, Tadeusz. 1946. “Uniwersytet nowoczesny.” In Tadeusz Czeżowski, O uniwersytecie i studiach uniwersyteckich, 5–16. Toruń: Księgarnia Naukowa T. Szczęsny i S-ka. [Google Scholar]
  12. Czeżowski, Tadeusz. 1994. “Uniwersytet nowoczesny.” In Tożsamość uniwersytetu. Antologia tekstów profesorów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, edited by Włodzimierz Wincławski, 13– 27. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. [Google Scholar]
  13. Denek, Kazimierz. 2013. “Uniwersytet. Między tradycją a wyzwaniami współczesności i przyszłości. Studia i rozprawy.” Edukacja Humanistyczna 1 (28):7–21. [Google Scholar]
  14. Dobbins, Michael, and Marek Kwiek. 2017. “Europeanisation and globalisation in higher education in Central and Eastern Europe: 25 years of changes revisited (1990–2015): Introduction to a special issue.” European Educational Reaserch Journal 16 (5):519–28. DOI: https://doi.org/10.1177/1474904117728132 [Google Scholar]
  15. Education at a Glance 2019: OECD Indicators. 2019. Paris: OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/f8d7880d-en DOI: https://doi.org/10.1787/f8d7880d-en [Google Scholar]
  16. Furmanek, Waldemar. 2006a. “Funkcje teleologiczne uniwersytetu w świetle transformacji cywilizacyjnych.” In Idea uniwersytetu w nauczaniu Jana Pawła II, edited by Waldemar Furmanek, 124–39. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego. [Google Scholar]
  17. Furmanek, Waldemar. 2006b. “Wartości uniwersytetu w nauczaniu Ojca Świętego Jana Pawła II.” In Idea uniwersytetu w nauczaniu Jana Pawła II, edited by Waldemar Furmanek, 140–45. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego. [Google Scholar]
  18. Gadacz, Tadeusz. 2017. “Wstęp do wydania polskiego, Karla Jaspersa idea uniwersytetu.” In Karl Jaspers, Idea uniwersytetu, 11–27. Warsaw: Narodowe Centrum Kultury. [Google Scholar]
  19. Gadamer, Georg–Hans. 2008. Teoria, etyka, edukacja. Eseje wybrane. Warsaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. [Google Scholar]
  20. Gasset y Ortega J. 1978. “Misja uniwersytetu.” Uniwersytety – praca badawcza, kształcenie, nauczanie, Miesięcznik Znak XXX, no. 288:712–31. [Google Scholar]
  21. Gieysztor, Aleksander. 1998. “Systemy wartości w tradycji uniwersyteckiej.” In Idea Uniwersytetu u schyłku tysiąclecia, edited by Helena Żytkowicz, 9–14. Warsaw: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej. [Google Scholar]
  22. Goćkowski, Janusz. 1998. “Funkcjonalność uniwersytetu w perspektywie długiego trwania.” In Idea Uniwersytetu u schyłku tysiąclecia, edited by Helena Żytkowicz, 21–48. Warsaw: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej. [Google Scholar]
  23. Hancock, Curtis L. 2009/2010. “Uniwersytet amerykański zdemaskowany.” In Człowiek w kulturze No. 21: Jaka tożsamość uniwersytetu?, 35–55. Lublin: Fundacja Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijańskiej. [Google Scholar]
  24. Huff, Toby E. 2003. The rise of Early Modern Science. Islam, China and the West. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781316257098 [Google Scholar]
  25. Hutnikiewicz, Artur. 1994. “Żywe tradycje uniwersytetu europejskiego – odpowiedź na ankietę KUL.” In Tożsamość uniwersytetu. Antologia tekstów profesorów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, edited by Włodzimierz Wincławski, 39–45. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. [Google Scholar]
  26. Inman, Daniel. 2009. “What are universities for?” Academic Matters. Ocufa’s Journal of Higher Education. https://academicmatters.ca/what-are-universities-for/ [accessed: 19.02.2020]. [Google Scholar]
  27. Iskra–Paczkowska, Agnieszka. 2012. “Inkluzywna a ekskluzywna rola uniwersytetu we wspólnocie.” In Idea uniwersytetu dziś. Perspektywa filozoficzna, 147–68. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego. [Google Scholar]
  28. Jaspers, Karl. 2017. Idea uniwersytetu. Warsaw: Narodowe Centrum Kultury. [Google Scholar]
  29. Kant, Immanuel. 2003. Spór fakultetów. Toruń: Wydawnictwo Rolewski. [Google Scholar]
  30. Krąpiec, Mieczysław A. 2014. “O otwartość uniwersytetu.” In O uniwersytecie. Wykłady otwarte im. O. prof. Mieczysława A. Krąpca OP, sc. edited by Andrzej Maryniarczyk, Tomasz Duma, and Katarzyna Stępień, 77–95. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu. [Google Scholar]
  31. Kwiek, Marek. 2008. “Fenomen (publicznych)uniwersytetów przedsiębiorczych w Europie: Szerszy kontekst rozważań.” In Fenomen uniwersytetu, edited by Anna Grzegorczyk, and Jacek Sójka, 43–73. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. [Google Scholar]
  32. Kwiek, Marek. 2010. Transformacje uniwersytetu. Zmiany instytucjonalne i ewolucje polityki edukacyjnej w Europie. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. [Google Scholar]
  33. Kwiek, Marek. 2013. “Reformy instytucji europejskiego uniwersytetu: napięcia, kolizje, wyzwania.” Principia LVII–LVIII:247–68. [Google Scholar]
  34. Laskowska, Joanna. 2012. “Pomiędzy specjalistą i humanistą – rola uniwersytetu w kształtowaniu współczesnej gospodarki.” Anthropos. Czasopismo Naukowe przy Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego 18–19:31–36. [Google Scholar]
  35. Łazuga, Waldemar. 2008. “Uczelnia przedsiębiorcza czy przedsiębiorstwo uczelniane?” In Fenomen uniwersytetu, edited by Anna Grzegorczyk, and Jacek Sójka, 173–79. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. [Google Scholar]
  36. Marcel, Gabriel. 1986. Być i mieć. Warsaw: Wydawnictwo De Agostini. [Google Scholar]
  37. Markowski, Mieczysław. 2003. Pierwowzory uniwersytetów. Olecko: Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej. [Google Scholar]
  38. Markowski, Mieczysław. 2005. Uniwersytet Krakowski w kontekście środkowoeuropejskim późnego średniowiecza i wczesnej nowożytności. Olecko: Episteme 40. [Google Scholar]
  39. Michaud–Quantin, Pierre. 1970. Universitas. Expressions du mouvement communautaire dans le Moyen Age latin. Paris: Librairie Philosophique J. Vrin. [Google Scholar]
  40. Neary, Mike, and Gary Saunders. 2011. “Leadreship and Learning Landcapes: the Struggle of the Idea of the University.” Higher Education Quarterly 65 (4):333–52. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-2273.2011.00494.x [Google Scholar]
  41. Okoń–Horodyńska, Ewa. 2003. “Strategia Lizbońska – założenia i szanse realizacji w Unii Europejskiej.” Nauka i Szkolnictwo Wyższe 2 (22):13–28. [Google Scholar]
  42. Olechnicka, Agnieszka, Wojciech Pander, Adam Płoszaj, et al. 2010. Analiza strategii, modeli działania oraz ścieżek ewolucji wiodących szkól wyższych na świecie. Warsaw: Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej. [Google Scholar]
  43. Pachociński, Ryszard. 2004. Kierunki reform szkolnictwa wyższego na świecie. Warsaw: Instytut Badań Edukacyjnych. [Google Scholar]
  44. Proctor, Robert. 1991. Value-Free Science? Purity and Power in Modern Knowledge. Cambridge: Harvard University Press. [Google Scholar]
  45. Readings, Bill. 2017. Uniwersytet w ruinie. Warsaw: Narodowe Centrum Kultury. [Google Scholar]
  46. Resourcing Higher Education: Challenges, Choices and Consequences, Higher Education. 2020. Paris: OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/735e1f44-en DOI: https://doi.org/10.1787/735e1f44-en [Google Scholar]
  47. Salmonowicz, Stanisław. 1998. “Między hierarchicznością, feudalizmem a brakiem dobrych obyczajów w nauce.” In Idea Uniwersytetu u schyłku tysiąclecia, edited by Helena Żytkowicz, 53– 61. Warsaw: Fundacja Rozwoju na Rzecz Nauki Polskiej. [Google Scholar]
  48. Sauerland, Karol. 2006. “Idea uniwersytetu: aktualność tradycji Humboldta?” Nauka i Szkolnictwo Wyższe 2 (28):89–96. [Google Scholar]
  49. Simpson, David. 1995. The Academic Postmodern and the Rule of Literature. A report on Half – Knowledge. Chicago: University of Chicago Press. [Google Scholar]
  50. Skarga, Barbara. 2007. “O Uniwersytecie.” Białostockie Teki Historyczne, vol. 5, 9–13. DOI: https://doi.org/10.15290/bth.2007.05.01 [Google Scholar]
  51. Sławek, Tadeusz. 2002. Antygona w świecie korporacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. [Google Scholar]
  52. Sławek, Tadeusz. 2008. “Uniwersytet, jego powaga i warunki.” In Fenomen uniwersytetu, edited by Anna Grzegorczyk, and Jacek Sójka, 85–103. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. [Google Scholar]
  53. Sosnowska, Paulina. 2018. “Między ciągłością i zerwaniem. Co pozostaje z Bildung?” Kultura Współczesna 1 (99):178–91. [Google Scholar]
  54. Sowa, Kazimierz Z. 2009. “Idea uniwersytetu.” In Kazimierz Z. Sowa, Kiedy myślę uniwersytet, 11–19. Cracow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. [Google Scholar]
  55. Sójka, Jacek. 2008. “Społeczna odpowiedzialność uniwersytetu.” In Fenomen uniwersytetu, edited by Anna Grzegorczyk, and Jacek Sójka, 117–23. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. [Google Scholar]
  56. Starnawski, Jerzy. 2007. “O uniwersytetach średniowiecznych i ich dziedzictwie.” In Uniwersytet świątynią wiedzy, 5–11. Łódź: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Marszałka J. Piłsudskiego Edition. [Google Scholar]
  57. Szafrański, Wojciech. 2013. Utopijny uniwersytet. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje. [Google Scholar]
  58. Szmyd, Jan. 2016. “Idea uniwersytetu klasycznego a jakość człowieka.” In Edukacja Filozoficzna. Wydanie specjalne: Filozofii Polacy potrzebują. Księga pamiątkowa ofiarowana Witoldowi Mackiewiczowi w siedemdziesiątą piątą rocznicę urodzin, 47–75. [Google Scholar]
  59. Twardowski, Kazimierz. 2018. “Rozwój i organizacja uniwersytetów.” In Kazimierz Twardowski, Lwowskie wykłady akademickie. Vol. I. Wykłady o idei Uniwersytetu, edited by Robert Kuliniak, et al., 231–318. Kęty: Wydawnictwo Marka Derewieckiego. [Google Scholar]
  60. Wenta, Kazimierz. 2011. “Akademia jako źródło wiedzy oraz przestrzeń kształcenia i wychowania.” Pedagogika Szkoły Wyższej 1:90–109. [Google Scholar]
  61. Werner, Mateusz. 2017. “Wstęp do wydania polskiego B. Readings, Uniwersytet w ruinie.” In Bill Readings, Uniwersytet w ruinie, 7–9. Warsaw: Narodowe Centrum Kultury. [Google Scholar]
  62. Woźnicki, Jerzy. 2007. Uczelnie akademickie jako instytucje życia publicznego. Warsaw: Fundacja Rektorów Polskich. [Google Scholar]
  63. Wyrozumski, Jerzy. 1998. “Powszechność nauk w systemie uniwersyteckim dawniej i dziś.” In Idea Uniwersytetu u schyłku tysiąclecia, edited by Helena Żytkowicz, 15–20. Warsaw: Fundacja na Rzecz Rozwoju Nauki Polskiej. [Google Scholar]
  64. Zakowicz, Ilona. 2012. “Idea uniwersytetu Wilhelma von Humboldta.” Ogrody Nauk i Sztuk, vol. 2, 62–74. DOI: https://doi.org/10.15503/onis2012.62.74 [Google Scholar]
  65. Ziembiński, Zygmunt. 1997. “What can be saved of the idea of the university?” Poznan Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 50, 21–26. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004457492_003 [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.