Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie

Tom 10 (2017)

Artykuły

Między służbą ku chwale ojczyzny a cyniczną chciwością elit. Etos służby publicznej szlachty w okresie I Rzeczypospolitej na kilku wybranych przykładach

DOI: https://doi.org/10.32084/tkp.6170  [Google Scholar]
Opublikowane: 31.12.2017

Abstrakt

Szlachta polska w swojej twórczości chętnie odwoływała się do wyidealizowanych wzorców z przeszłości, podając przykłady oraz pożądane modele postępowania, które stanowiły podstawę obywatelskiego wychowania młodzieży. Jednym z takich mitycznych kanonów codziennych poczynań członka stanu rycerskiego była honorowa służba ojczyźnie bez oglądania się na zyski płynące z piastowania funkcji publicznych. Sam zaszczyt, jaki dawała możliwość służenia innym, powinien wystarczyć jako nagroda za podejmowany trud, zaś oczekiwanie materialnej gratyfikacji nie mieściło się w dobrym tonie ówczesnych elit.

Bibliografia

  1. Balzer, Oswald. 1886. Geneza Trybunału Koronnego. Studyum z dziejów sądownictwa polskiego XVI wieku. Warszawa: Redakcja Biblioteki Umiejętności Prawnych, S. Orgelbranda Synowie. [Google Scholar]
  2. Bardach, Juliusz. 1984. "Początki sejmu." W Historia sejmu polskiego, red. Jerzy Michalski, 5-62. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. [Google Scholar]
  3. Bednaruk, Waldemar. 2008. Trybunał Koronny. Szlachecki sąd najwyższy w latach 1578-1794. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. [Google Scholar]
  4. Bednaruk, Waldemar. 2011. Sejmiki lubelskie w okresie stanisławowskim (1764-1794). Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  5. Czapliński, Władysław. 1984. "Sejm w latach 1587-1696." W Historia sejmu polskiego, red. Jerzy Michalski, 217-299. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. [Google Scholar]
  6. Frycz Modrzewski, Andrzej. 1857. O poprawie Rzeczypospolitej, wyd. Kazimierz J. Turowski. Przemyśl: Nakładem Michała Dzikowskiego. [Google Scholar]
  7. Jabłonowski, Jan S. 1730. Skrupuł bez skrupułu w Polszcze albo oświecenie grzechów narodowi Polskiemu zwyczajniejszych a za grzechy nie mianych; Traktat po prostu grzech rozstrząsający, na rozdziały podzielony przez pewnego Polaka temisz grzechami grzesznego, ale żałującego na poprawę swoię i ludzką podany [b.m.w.]. [Google Scholar]
  8. Kitowicz, Jędrzej. 1971. Pamiętniki, czyli historia polska, oprac. Przemysława Matuszewska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. [Google Scholar]
  9. Kitowicz, Jędrzej. 1985. Opis obyczajów za panowania Augusta III. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. [Google Scholar]
  10. Kłodziński, Aldon. 1925. "Na drodze do powstania Trybunału Koronnego. Projekty sejmu warszawskiego z r. 1556/7." W Księga pamiątkowa ku czci Odwalda Balzera, 57-85. Lwów: Komitet Redakcyjny. [Google Scholar]
  11. Koźmian, Kajetan. 1858. Pamiętniki. Poznań: J.K. Żupański. [Google Scholar]
  12. Lisiecki, Andrzej. 1638. Trybunał Głowny Koronny: Siedmią Splendorow oświecony. Kraków: Drukarnia Franciszka Cezarego. [Google Scholar]
  13. Opaliński, Krzysztof. 1953. Satyry, oprac. Lesław Eustachiewicz. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. [Google Scholar]
  14. Pawiński, Adolf. 1888. Rządy sejmikowe w epoce królów elekcyjnych 1572-1795. Lauda i instrukcje sejmikowe 1733-1795. T. V. Warszawa: w drukarni Józefa Bergera. [Google Scholar]
  15. Raczyński, Kazimierz. 1792. Diariusz sejmików województwa lubelskiego. Lublin: Drukarnia JKM ks. Trybitarzów. [Google Scholar]
  16. Sarnicki, Stanisław. 1594. Statuta y Metrika przywilejów Koronnych: Językiem polskim spisane, y porządkiem prawie przyrodzonym a bardzo snadnym nowo zebrane. Kraków: w Drukarni Lazarzowey. [Google Scholar]
  17. Satyr na twarz Rzeczypospolitej. 1640. [b.m.w.]. [Google Scholar]
  18. Wolan, Andrzej. 1606. O wolności Rzeczypospolitej albo ślacheckiej, tłum. Stanisław Dubingiewicz, Wilno: Drukarnia Jana Karcana. [Google Scholar]
  19. Woliński, Janusz, Jerzy Michalski, i Emanuel Rostworowski (oprac.). 1961. Materiały do dziejów Sejmu Czteroletniego. T. IV. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN. [Google Scholar]
  20. Zabielski, Alojz. 1754. Na zaczęciu Trybunałów Koronnych kazania. Od roku 17 43 do roku 1754. Którym przydane kazanie na zaczęciu ziemstwa lubelskiego w roku 1744 i na św. Rozalią miane. Lublin: w Drukarni J.K.M. Collegium S.J. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.