Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

Tom 13 Nr 15 (1) (2018)

Artykuły

Uwagi na temat kształcenia pracowników samorządowych w okresie II Rzeczypospolitej

DOI: https://doi.org/10.32084/bsawp.5114  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2018

Abstrakt

Administracja publiczna w Polsce po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. znajdowała się w trudnej sytuacji, wynikającej z różnych ram prawnych, w których musiała funkcjonować przez ponad wiek. Należało ujednolicić organizację struktur samorządowych na wszystkich szczeblach, a także poziom przygotowania ich pracowników. Opracowywano w tym celu różne propozycje kierunków reform, szczególną rolę odegrały specjalne komisje tworzone dla potrzeb opracowania i ujednolicenia tych zmian. Największe znaczenie miały prace Komisji dla Usprawnienia Administracji Publicznej, która działała przy Prezesie Rady Ministrów w latach 1928-1933. W ramach jej prac przeanalizowano m.in. poziom wykształcenia pracowników administracji, zaproponowano wiele zmian w zakresie jego ujednolicenia, a także w zakresie różnych form dokształcających. Z inicjatywami odpowiadającymi na potrzeby doszkalające wychodziły także szkoły wyższe. Poziom przygotowania pracowników administracji na różnych stanowiskach w administracji rządowej i samorządowej próbowano również ujednolicać poprzez wprowadzanie nowych aktów normatywnych regulujących m.in. wymogi w tym zakresie. Statusu pracowników samorządowych nie udało się co prawda uregulować tak kompleksowo, jak pracowników służby cywilnej, jednakże wszystkie inicjatywy prowadziły do podniesienia poziomu ich kwalifikacji. Dzięki temu pod koniec lat trzydziestych większość pracowników administracji, w tym pracowników samorządowych, stanowiły już kadry kompleksowo wykształcone w II Rzeczypospolitej.

Bibliografia

  1. I Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 października 1933 r. w sprawie wykonania ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego, Dz. U. Nr 80, poz. 577 z późn. zm. [Google Scholar]
  2. Rozporządzenie II Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 15 grudnia 1933 r. w sprawie wykonania ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego, Dz. U. Nr 100, poz. 769 [Google Scholar]
  3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 10 stycznia 1939 r. o zmianie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 lutego 1934 roku w sprawie kwalifikacyj sekretarzy gminnych, Dz. U. Nr 4, poz. 21. [Google Scholar]
  4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 19 czerwca 1936 r. o zmianie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 lutego 1934 roku w sprawie kwalifikacyj sekretarzy gminnych, Dz. U. Nr 48, poz. 348. [Google Scholar]
  5. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 lutego 1934 r. w sprawie kwalifikacyj sekretarzy gminnych, Dz. U. Nr 18, poz. 144. [Google Scholar]
  6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 31 stycznia 1934 r. w sprawie kwalifikacyj na wójtów zawodowych, Dz. U. Nr 232, poz. 108. [Google Scholar]
  7. Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 16 października 1920 r. w sprawie organizacji studjów prawnych w uniwersytetach państwowych, Dz. Urz. MWRiOP, Nr 22, poz. 140. [Google Scholar]
  8. Ustawa z dnia 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa, Dz. U. Nr 38, poz. 389. Ustawa z dnia 13 lipca 1920 r. o szkołach akademickich, Dz. U. Nr 72, poz. 494. z późn. zm. [Google Scholar]
  9. Ustawa z dnia 15 marca 1933 r. o szkołach akademickich, Dz. U. Nr 29, poz. 247 z późn. zm. [Google Scholar]
  10. Ustawa z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego, Dz. U. Nr 35, poz. 294 z późn. zm. [Google Scholar]
  11. Materjały Komisji dla Usprawnienia Administracji Publicznej przy Prezesie Rady Ministrów. T. II. Opinie w sprawie studium naukowego dla kandydatów do wyższej służby administracyjnej. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy. [Google Scholar]
  12. Materjały Komisji dla Usprawnienia Administracji Publicznej przy Prezesie Rady Ministrów. T. III. Zagadnienia urzędnicze. Leon Władysław Biegeleisen, Zagadnienie dokształcania urzędników państwowych i komunalnych ze stanowiska usprawnienia administracji publicznej. Warszawa: Nakładem Komisji dla Usprawnienia Administracji Publicznej przy Prezesie Rady Ministrów. [Google Scholar]
  13. Studia uzupełniające na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Lwów: [b.m.w.]. [Google Scholar]
  14. Szkoły Wyższe Rzeczypospolitej Polskiej. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Kasy im. J. Mianowskiego. Instytut Popierania Nauki. [Google Scholar]
  15. „Nowe studia uzupełniające na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.” Przegląd Prawa i Administracji 61:206-207. [Google Scholar]
  16. Zagadnienie reformy uniwersyteckich studiów prawniczych. Warszawa: Związek Zrzeszeń Młodych Prawników RP. [Google Scholar]
  17. Baranowski, Krzysztof. 2001. Alternatywna edukacja w II Rzeczypospolitej. Wolna Wszechnica Polska. Warszawa: Towarzystwo Wolnej Wszechnicy Polskiej. [Google Scholar]
  18. Burczak, Krzysztof, Antoni Dębiński, i Maciej Jońca. 2018. Łacińskie sentencje i powiedzenia prawnicze. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. [Google Scholar]
  19. Czech-Jezierska, Bożena. 2011. Nauczanie prawa rzymskiego w Polsce w okresie międzywojennym (1918-1939). Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  20. Dąbrowski, Przemysław. 2015. Mutationis in doctrina iuris. Kwestia prac nad reformą uniwersyteckich studiów prawniczych w Polsce (1918-1939). Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej. [Google Scholar]
  21. Fenichel, Zygmunt. 1936. Polskie prawo prywatne i procesowe. Studja. Kraków: Ksie̜garnia powszechna. [Google Scholar]
  22. Filipiak, Beata. 2012. „Kompetencje i kwalifikacje kadry sektora publicznego jako podstawowy wyznacznik wzrostu efektywności realizowanych zadań.” Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług 99(726):67-81. [Google Scholar]
  23. Górzyńska, Teresa. 2001. „Standardy europejskie dotyczące pracowników administracji publicznej.” Studia Prawnicze 149/150, nr 3-4:127-135. [Google Scholar]
  24. Ilgiewicz, Henryka. 2014. „Szkoła Nauk Politycznych przy Instytucie Naukowo-Badawczym Europy Wschodniej (1930-1939)”. Rocznik Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy 13-14:30-47, [w:] http://snpl.lt/Rocznik/13- 14/R.13-14.030-047.pdf [dostęp: 22.02.2018]. [Google Scholar]
  25. Izdebski, Hubert. 1998. „Samorząd terytorialny w II Rzeczypospolitej.” W Samorząd terytorialny. Zagadnienia prawne i administracyjne, red. Andrzej Piekara, i Zygmunt Niewiadomski, 139-158. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze. [Google Scholar]
  26. Izdebski, Hubert. 2001. Historia administracji. Warszawa: Wydawnictwo „Liber”. [Google Scholar]
  27. Izdebski, Hubert. 2007. „Od administracji publicznej do public governance.” Zarządzanie Publiczne 1:7-20. [Google Scholar]
  28. Korczak, Jerzy. 2000. „Pracownicy administracji.” W Prawo administracyjne, red. Jan Boć, 238-239. Wrocław: Wolters Kluwer Polska. [Google Scholar]
  29. Kowalski, Grzegorz. 2004. „O miejsce historii prawa w programie studiów uniwersyteckich. Polemika między Oswaldem Balzerem a Juliuszem Makarewiczem.” Czasopismo Prawno-Historyczne 56, z. 2:345-362. [Google Scholar]
  30. Krzymkowski, Marek. 2015. „Kształcenie urzędników w II RP”. Czasopismo Prawno-Historyczne 67, z. 2:97-110. DOI: https://doi.org/10.14746/cph.2015.68.2.06 [Google Scholar]
  31. Kuryłowicz, Marek. 2017. Słownik terminów, zwrotów i sentencji prawniczych łacińskich oraz pochodzenia łacińskiego. Warszawa: Wolters Kluwer Polska. [Google Scholar]
  32. Labocha-Kozar, Lidia. 2012. „Pracownicy i urzędnicy samorządowi.” W Prawo urzędnicze, red. Krzysztof Chochowski, 111-148. Radom: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Handlowej. [Google Scholar]
  33. Langrod, Jerzy Stefan. 2003. Instytucje prawa administracyjnego. Zarys problematyki ogólnej. Kraków: Zakamycze. [Google Scholar]
  34. Macek, Iwona. 2002. „Tendencje zmian w procesie zarządzania zasobami ludzkimi w administracji.” W Administracja i polityka. Administracja publiczna w procesie przemian, red. Andrzej Ferens, i Iwona Macek, 89-100. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. [Google Scholar]
  35. Maciejewski, Tadeusz. 2013. Historia administracji i myśli administracyjnej. Czasy nowożytne i współczesne (XVI-XX w.). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. [Google Scholar]
  36. Malec, Jerzy, i Dorota Malec. 2003. Historia administracji i myśli administracyjnej. Kraków: Wydawnictwo UJ. [Google Scholar]
  37. Marszał, Maciej, i Jacek Srokosz. 2010. „Rzymianie czy barbarzyńcy? Z dyskusji nad reformą programu studiów prawniczych w Polsce w latach 1931-1937”. Przegląd Prawa i Administracji 83:263-286. [Google Scholar]
  38. Ochimowski, Feliks. 1919. Prawo administracyjne. Warszawa: Nakładem F. Hoesicka. [Google Scholar]
  39. Perdeus, Wiesław. 2005. „Stosunki pracy w jednostkach samorządu terytorialnego.” W Prawo urzędnicze, red. Teresa Liszcz, wyd. 2, 156-160. Lublin: Oficyna Wydawnicza VERBA. [Google Scholar]
  40. Podkowski, Marek. 2011. „Szkolenie kandydatów na sekretarzy gmin wiejskich po uchwaleniu ustawy scaleniowej w 1933 roku.” W Nauka i nauczanie prawa w dziejach, red. Tomasz Kruszewski, 141-156. Wrocław: Kolonia Limited. [Google Scholar]
  41. Pollo, Iwo. 1990. Nauka i szkolnictwo wyższe w Polsce a odzyskanie niepodległości w 1918 roku. Lublin: Wydawnictwa Uczelniane. [Google Scholar]
  42. Princ, Marcin. 1990. Standardy dobrej administracji w prawie administracyjnym. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. [Google Scholar]
  43. Przygodzki, Jacek. 2005. „Problem kształcenia kandydatów na wyższe stanowiska urzędników administracji w pracach Komisji dla Usprawnienia Administracji Publicznej z 1928 roku.” Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo 294:235-249. [Google Scholar]
  44. Przygodzki, Jacek. 2006. „Kwalifikacje i uprawnienia sekretarzy gmin wiejskich w II Rzeczypospolitej” W Administracja – obywatel, społeczeństwo, państwo, red. Adam Maciej Sosnowski, 111-117. Wrocław: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania „Copernicus”. [Google Scholar]
  45. Przygodzki, Jacek. 2011. „Poglądy Oswalda Balzera na kształcenie wyższych urzędników administracji publicznej w okresie międzywojennym.” W Nauka i nauczanie prawa w dziejach, red. Tomasz Kruszewski, 61-68. Wrocław: Kolonia Limited. [Google Scholar]
  46. Przygodzki, Jacek. 2015. „Kształcenie kandydatów na wyższych urzędników administracji w ankiecie Komisji dla Usprawnienia Administracji Publicznej z 1929 roku.” Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa 8, z. 2:185- 198. [Google Scholar]
  47. Pyter, Magdalena. 2004. „Miejsce dyscyplin historycznoprawnych w wykształceniu jurydycznym w okresie międzywojennym.” Roczniki Nauk Prawnych 14, z. 1:105-128. [Google Scholar]
  48. Pyter, Magdalena. 2008. „Dyscypliny historycznoprawne w programie studiów jurydycznych w okresie II RP.” W Nauki historycznoprawne w polskich uniwersytetach II Rzeczypospolitej, red. Magdalena Pyter, 15-33. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. [Google Scholar]
  49. Redzik, Adam. 2006. „Lwowska szkoła dyplomatyczna. Zarys historii Studium Dyplomatycznego przy Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie (1930–1939).” Polski Przegląd Dyplomatyczny 6, nr 5:121-149. [Google Scholar]
  50. Redzik, Adam. 2009. Prawo prywatne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. [Google Scholar]
  51. Redzik, Adam. 2010. „Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w okresie Drugiej Rzeczypospolitej i w czasie II wojny światowej – wybrane zagadnienia.” Prace Komisji Historii Nauki PAU 10:111-152. [Google Scholar]
  52. Skubała-Tokarska, Zofia. 1967. Społeczna rola Wolnej Wszechnicy Polskiej. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. [Google Scholar]
  53. Suchodolski, Bogdan, red. 1987. Historia nauki polskiej. T. IV: 1863-1918, red. Zofia Skubała-Tokarska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. [Google Scholar]
  54. Suchodolski, Bogdan, red. 1992. Historia nauki polskiej. T. V: 1918-1951, red. Zofia Skubała-Tokarska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. [Google Scholar]
  55. Szewczyk, Helena. 2012. Stosunki pracy w samorządzie terytorialnym. Warszawa: Wolters Kluwer Polska. [Google Scholar]
  56. Ura, Elżbieta. 2011. Prawo urzędnicze. Warszawa: LexisNexis. Warzocha, Artur. 2012. „Samorząd terytorialny II RP – w drodze ku własnemu państwu.” Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Seria Res Politicae 7:351-362. [Google Scholar]
  57. Wielgus, Stanisław. 1994. „Uczelnie wyższe w Polsce w okresie międzywojennym.” W Lubelski Ośrodek Naukowy. W 50-lecie powołania Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 61-77. Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe. [Google Scholar]
  58. Witkowski, Wojciech. 2007. Historia administracji w Polsce 1764-1989. Warszawa: Wydawnictwo PWN. [Google Scholar]
  59. Wołodkiewicz, Witold. 1973. „Nauczanie prawa w II Rzeczypospolitej.” Życie Szkoły Wyższej 6:103-120. [Google Scholar]
  60. Wójcik, Stanisław. 1999. Samorząd terytorialny w Polsce w XX wieku. Myśl samorządowa – historia i współczesność. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.