Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Baner Consilium Iuridicum

Nr 4 (12) (2024)

Artykuły

„Motywacja nienawiści” jako okoliczność obciążająca w polskim kodeksie karnym i w ujęciu prawno-komparatystycznym

  • Grzegorz Maroń
DOI: https://doi.org/10.52097/ci.9461  [Google Scholar]
Opublikowane: 17.01.2025

Abstrakt

W artykule dokonano formalno-dogmatycznej analizy art. 53 § 2a pkt 6 polskiego kodeksu karnego formułującego okoliczność obciążającą nienawistnej motywacji sprawcy uwzględnianą w ramach sądowego wymiaru kary. Wskazano na dwa wyzwania stojące przed sądami w kontekście stosowania tego przepisu, tj. pokonanie ogólnych trudności towarzyszących ustaleniu
motywacji sprawcy oraz przyjęcie właściwego znaczenia terminu „nienawiść”. Wyrażono potrzebę powściągliwości w aplikowaniu tzw. wskaźników nienawistnej motywacji spotykanych w doktrynie prawniczej. Porównawcze studium unormowania motywacji nienawiści jako okoliczności obciążającej w prawodawstwie państw europejskich unaoczniło niepokojącą tendencję do
multiplikacji kryteriów wyróżniania grup osób szczególnie chronionych przed nienawiścią. Potrzeba poszanowania zasad dostatecznej określoności prawa oraz pewności i bezpieczeństwa prawnego stanęła natomiast u podstaw
wyrażenia obiekcji wobec procedowanego projektu nowelizacji art. 53 § 2a pkt 6 w zakresie, w jakim w szczególności przewiduje on dodanie do przepisu subiektywnie naznaczonej kategorii „tożsamości płciowej”.

Bibliografia

  1. Bogacki P., Olężałek M., Kodeks karny. Komentarz do nowelizacji z 7.7.2022 r., Warszawa 2023. [Google Scholar]
  2. Budyn-Kulik M., Art. 53, (w:) M. Mozgawa (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2024. [Google Scholar]
  3. Budyn-Kulik M., Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 30 października 2014 r. (sygn. II AKa 221/14, LEX nr 1602865), [Google Scholar]
  4. Annales UMCS. Ius 2018, nr 2. [Google Scholar]
  5. Budyn-Kulik M., Dyrektywy wymiaru kary w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Warszawa 2016. [Google Scholar]
  6. Gardocka T., Opinia dotycząca projektu zmian w Kodeksie karnym (druk sejmowy nr 2024, data projektu: 22 lutego 2022 r.), [Google Scholar]
  7. https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/opinieBAS.xsp?nr=2024. [Google Scholar]
  8. Kozłowska P., Polityka karna w sprawach o przestępstwa z nienawiści w Polsce w świetle danych statystycznych, Forum Polityki Kryminalnej [Google Scholar]
  9. , vol. 1 (5). [Google Scholar]
  10. Gądzik Z., Okoliczności obciążające i łagodzące jako dyrektywy wymiaru kary, „Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału [Google Scholar]
  11. Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 2024, t. XIX, nr 1. [Google Scholar]
  12. Gądzik Z., Art. 53, (w:) A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2024. [Google Scholar]
  13. Gierowski J., Diagnoza procesów motywacyjnych – nowe wyzwania i niewykorzystane możliwości psychologii sądowej, Chowanna 2011, nr 2. [Google Scholar]
  14. M. B u d y n - K u l i k, Art. 53… [Google Scholar]
  15. Giezek J., Kardas P., Nowe ujęcie zasad i dyrektyw sądowego wymiaru kary. Kilka uwag na tle uchwalonych zmian normatywnych, Prokuratura i Prawo 2023, nr 7–8. [Google Scholar]
  16. Godzisz P., Mazurczak A., Rozdział 1. Prawidłowe rozumienie przestępstw z nienawiści, (w:) P. Knut (red.), Metodyka pracy adwokata [Google Scholar]
  17. i radcy prawnego w sprawach o przestępstwa z nienawiści, Warszawa 2020. [Google Scholar]
  18. Kania-Chramęga A., Okoliczności obciążające w procesie sądowego wymiaru kary (art. 53 § 2a k.k.), Prokuratura i Prawo 2023, nr 10. [Google Scholar]
  19. Kędzierski J., Niestety, ta nowelizacja może wejść w życie, Palestra 2023, nr 7. [Google Scholar]
  20. Kokot R., Art. 148, (w:) R. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2023. [Google Scholar]
  21. Marcinkiewicz M., Motywacja sprawcy czynu zabronionego jako przesłanka odpowiedzialności karnej, Prokuratura i Prawo 2011, nr 5. [Google Scholar]
  22. Maroń G., Mowa nienawiści jako kategoria doktrynalna, normatywna i orzecznicza, (w:) J. Taczkowska-Olszewska (red.), Graniczne formy [Google Scholar]
  23. wolności wypowiedzi. Mowa nienawiści – symptom wolności czy karalne nadużycie, (w druku). [Google Scholar]
  24. Sobczak W., Sobczak J., Ograniczanie człowieka w jego prawach ze względu na przynależność wyznaniową albo bezwyznaniowość, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio K, Politologia 2012, nr 1. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.