Celem artykułu jest analiza sądowego stosowania prawa cywilnego w zakresie oceny treści czynności prawnych z punktu widzenia klauzuli generalnej zasad współżycia społecznego. Punktem wyjścia do szczegółowych rozważań jest ustalenie systemu
wartości pozaprawnych, na których opiera się polskie prawo cywilne. Znaczenie słuszności i sprawiedliwości w stosunkach cywilnoprawnych uwidacznia się przez sądową kontrolę treści czynności prawnych. Następstwem sprzeczności treści lub celu czynności prawnej z podstawowymi wartościami, do których odwołuje się klauzula zasad współżycia społecznego, jest nieważność takiej czynności. Zasadniczą konkluzją artykułu jest to, że gdy odpada potrzeba ochrony interesu społecznego, a czynność prawna – będąca wyrazem autonomiczności prywatnoprawnej podmiotu – jest zgodna z prawem pozytywnym, to w zasadzie nie podlega ona weryfikacji z punktu widzenia zgodności z zasadami współżycia społecznego. We wnioskach podkreślono ponadto, że rolą
sądu jest dostrzeżenie i wyartykułowanie w danej sprawie fundamentalnych wartości społecznych: prawdy, dobra i sprawiedliwości, których urzeczywistnieniu ma także służyć prawo cywilne.
