Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 23 (2024)

Artykuły naukowe

Jezus wobec złych duchów w doświadczeniu pierwszych chrześcijan na podstawie pism Orygenesa

Opublikowane: 21.02.2025

Abstrakt

Czasy autora, któremu poświęcony jest powyższy artykuł, należą do najbardziej trudnych dla Kościoła ze względu na wybuchające raz po raz krwawe prześladowania. Na domiar złego to czasy powstających czy rozwijających się schizm, herezji opartych głównie na gnostycyzmie. Jednakże to również okres wielu świadków Ewangelii, wyznawców, którzy przez swoją wierność odnieśli zwycięstwo nad oprawcami, nie dali się zwieść błędnym naukom, a przez to w istocie oparli się stojącym za tym wszystkim złym mocom. Orygenes nie napisał tekstu, który byłby wyłącznie poświęcony działaniu i naturze złego ducha, niemniej temat aktywności diabła i demonów przewija się w różnych jego pismach. Aleksandryjczyk ma świadomość, że członkowie Kościoła wciąż mierzą się z podstępami szatana, tym bardziej jako wytrawny teolog, zdający sobie sprawę ze swojej misji, poświadcza zbawcze działanie Chrystusa, który zawsze jest zwycięski w pojedynku ze złem. W części wstępnej artykułu pokrótce przedstawiono relację Jezusa historycznego do złych mocy według opisów ewangelicznych. Następnie ukazano Orygenesową interpretację wydarzeń z życia Chrystusa, kiedy na swojej drodze napotykał On demony. Można zobaczyć, jakimi obrazami posługuje się Orygenes, aby podkreślić wyższość Jezusa nad osobowym złem. W końcu zaprezentowano stanowisko Orygenesa w kwestii dotyczącej tego, w jaki sposób współcześni mu chrześcijanie uczestniczą w zwycięstwie Chrystusa nad dziełami złego. Celem prezentacji tego konkretnego tematu z ogromnej spuścizny Aleksandryjczyka jest ukazanie wiary w moc Chrystusa pierwszych chrześcijan, których reprezentuje sam starożytny autor. Wiara ta, co nie ulega wątpliwości, jest wciąż potrzebna Kościołowi, by mógł on wyjść naprzeciw także współczesnym wyzwaniom.     

Bibliografia

  1. I. Źródła podstawowe [Google Scholar]
  2. Origenes, Commentarii in Epistulam ad Romanos, PG XIV, kol. 833–1292; tłum. S. Kalinkowski, Komentarz do Listu św. Pawła do Rzymian, PSP LVII/1–2, Warszawa 1994. [Google Scholar]
  3. Origenes, Commentarii in Iohannem, wyd. E. Preuschen, GCS 10 OW 4, Leipzig 1903; tłum. S. Kalinkowski, Komentarz do Ewangelii według św. Jana, ŹMT 27, Kraków 2003. [Google Scholar]
  4. Origenes, Commentarii in Matthaeum, wyd. E. Klostermann, E. Benz, GCS 40 OW 10, Leipzig 1935; X–XI, wyd. R. Girod, SCh 162, Paris 1970; tłum. K. Augustyniak, Komentarz do Ewangelii według św. Mateusza, ŹMT 10, Kraków 1998. [Google Scholar]
  5. Origenes, Contra Celsum, wyd. P. Koetschau, I–IV, GCS OW 1, Leipzig 1899, s. 49–374; V–VIII, GCS OW 2, Leipzig 1899, s. 1–293; tłum. S. Kalinkowski, Przeciw Celsusowi, Warszawa 1986. [Google Scholar]
  6. Origenes, Fragmenta in Lamentationes, wyd. E. Klostermann, GCS OW 3, Leipzig 1901, s. 235–278; tłum. S. Kalinkowski, Fragmenty o Księdze Lamentacji, PSP XXX, Warszawa 1983, s. 246–285. [Google Scholar]
  7. Origenes, Homiliae in Exodum, wyd. W. A. Baehrens, GCS 29 OW 6, Leipzig 1920, s. 145–279; tłum. S. Kalinkowski, Homilie o Księdze Wyjścia, PSP XXXI/1, Warszawa 1985, s. 21–154. [Google Scholar]
  8. Origenes, Homiliae in Ieremiam, wyd. W. A. Baehrens, GCS OW 3, Leipzig 1901, s. 1–194; wyd. P. Husson, P. Nautin, SCh 232, 238, Paris 1976–1977; tłum. S. Kalinkowski, Homilie o Księdze Jeremiasza, PSP XXX, Warszawa 1983, s. 23–211. [Google Scholar]
  9. Origenes, Homiliae in Iesu Nave, wyd. W. A. Baehrens, GCS 30 OW 7, Leipzig 1921, s. 286–463; tłum. S. Kalinkowski, Homilie o Księdze Jozuego, PSP XXXIV/2, Warszawa 1986, s. 3–137. [Google Scholar]
  10. Origenes, Homiliae in Leviticum, wyd. W. A. Baehrens, GCS 29 OW 6, Leipzig 1920, s. 280–507; tłum. S. Kalinkowski, Homilie o Księdze Kapłańskiej, PSP XXXI/2, Warszawa 1985. [Google Scholar]
  11. Origenes, Homiliae in Lucam, wyd. M. Rauer, GCS 35 OW 9, Leipzig 1930, s. 1–231; tłum. S. Kalinkowski, Homilie o Ewangelii św. Łukasza, PSP XXXVI, Warszawa 1986. [Google Scholar]
  12. Origenes, Homiliae in Numeros, wyd. W. A. Baehrens, GCS 30 OW 7, Leipzig 1921, s. 1–285; tłum. S. Kalinkowski, Homilie o Księdze Liczb, PSP XXXIV/1, Warszawa 1986. [Google Scholar]
  13. Origenes – Hieronymus, Tractatus sive homiliae in psalmos, wyd. G. Morin, CCL 78, Turnhout 1958, s. 1–447; tłum. S. Kalinkowski, Homilie o Księdze Psalmów, ŹMT 32, Kraków 2004, s. 9–435. [Google Scholar]
  14. II. Źródła pomocnicze [Google Scholar]
  15. Pismo święte [Google Scholar]
  16. Pismo święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, opr. zespół biblistów polskich, wyd. 4, Poznań 1991. [Google Scholar]
  17. Septuaginta, id est Vetum Testamentum graece iuxta LXX interpretes, wyd. A. Rahlfs, Stuttgart 2006. [Google Scholar]
  18. Pisma pisarzy wczesnochrześcijańskich [Google Scholar]
  19. Barnabae epistula, wyd. R. A. Kraft, P. Prigent, SCh 172, Paris 1971, s. 72–218; tłum. A. Świderkówna, List Barnaby, w: Pierwsi świadkowie, red. M. Starowieyski, BOK 10, Kraków 2010, s. 179–204. [Google Scholar]
  20. Didache, wyd. W. Rordorf, A. Tuilier, SCh 248, Paris 1978; tłum. A. Świderkówna, Nauka Dwunastu Apostołów, w: Pierwsi świadkowie, red. M. Starowieyski, BOK 10, Kraków 2010, s. 33–40. [Google Scholar]
  21. Ignatius Antiochenus, Epistulae, wyd. Th. Camelot, SCh 10, Paris 1969; tłum. A. Świderkówna, Listy, w: Pierwsi świadkowie, red. M. Starowieyski, BOK 10, Kraków 2010, s. 113–142. [Google Scholar]
  22. Irenaeus, Demonstratio apostolicae praedicationis, wyd. K. Ter–Mekerttschian, E. Ter–Minnasiontz, TU 31/1, Leipzig 1907; tłum. W. Myszor, Wykład nauki apostolskiej, ŹMT 7, Kraków 1997. [Google Scholar]
  23. Iustinus, Apologiae, wyd. E. J. Goodspeed, w: Die ältesten Apologeten, Göttingen 1915, s. 26–89; tłum. L. Misiarczyk, 1. i 2. Apologia, w: Pierwsi apologeci greccy, BOK 24, Kraków 2004, s. 207–284. [Google Scholar]
  24. Pisma pisarzy starożytnych [Google Scholar]
  25. Plinius, Naturalis historia, wyd. L. Ian, C. Mayhoff, t. 1–7, Leipzig 1892–1909. [Google Scholar]
  26. III. Opracowania [Google Scholar]
  27. Corsini E., Angelologia e demonologia nell’apocalisse di Giovanni, w: L’autunno del diavolo. Diabolos, dialogos, daimon, Convegno di Torino, 17/21 ottobre 1988, red. E. Corsini, T. 1, Milano 1990, s. 189–198. [Google Scholar]
  28. Delumeau J., Strach w kulturze Zachodu. XIV–XVIII w., tłum. A. Szymanowski, Warszawa 1986, s. 220–221. [Google Scholar]
  29. Delumeau J., Una storia della paura, w: Le rivoluzioni del benessere, red. P. Melograni, Roma–Bari 1988, s. 190–191. [Google Scholar]
  30. Flis J., Jezus a demony na tle antydemonicznych praktyk starożytnego Wschodu, Lublin 1990. [Google Scholar]
  31. Kelly J. N. D., Początki doktryny chrześcijańskiej, tłum. J. Mrukówna, Warszawa 1988. [Google Scholar]
  32. Laurentin R., Szatan: mit czy rzeczywistość?, tłum. T. Szafrański, Warszawa 1998. [Google Scholar]
  33. Leon–Dufour X., Satana e il Demoniaco nei vangeli, w: L’autunno del diavolo. Diabolos, dialogos, daimon, Convegno di Torino, 17/21 ottobre 1988, red. E. Corsini, T. 1, Milano 1990, s. 143–154. [Google Scholar]
  34. Mazzucco C., Satana e la morte nel vangelo di Marco, w: L’autunno del diavolo. Diabolos, dialogos, daimon, Convegno di Torino, 17/21 ottobre 1988, red. E. Corsini, T. 1, Milano 1990, s. 155–179. [Google Scholar]
  35. Minois G., Diabeł, tłum. E. Burska, Warszawa 2001. [Google Scholar]
  36. Nola A. M. di, Diabeł, tłum. I. Kania, Kraków 2004. [Google Scholar]
  37. Pelikan J., Powstanie wspólnej tradycji (100 – 600), tłum. M. Höffner, Kraków 2008. [Google Scholar]
  38. IV. Pomoce [Google Scholar]
  39. Słownik teologii biblijnej, red. X. Leon–Dufour, tłum. K. Romaniuk, Poznań 1994. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.