Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 138 (2022): Nasza Przeszłość

Artykuły

In suo patrocinio – właściciele majątku ziemskiego w Dąbrówce i Ostałówce w XVII wieku

DOI: https://doi.org/10.52204/np.2022.138.223-252  [Google Scholar]
Opublikowane: 31.12.2022

Abstrakt

Lokowane w XIV wieku Dąbrówka i Ostałówka były niegdyś dwiema wsiami prywatnymi, podczas gdy obecnie ta druga stanowi dąbrowski przysiółek. Obie do chwili obecnej nie doczekały się naukowego opracowania swojej przeszłości, podczas gdy jej właścicielami byli m. in. sędzia ziemski zatorski i podwojewodzi krakowski Piotr Strzała, pokojowiec Mikołaja Zebrzydowskiego – Hieronim Strzała, podstarości żywiecki Stanisław Biegański, rajca krakowski Jakub Reynekier czy stolnik podolski Michał Wilkoński. Autor poza krótkim omówieniem wsi i ich mieszkańców w XVII wieku, przedstawił rodziny szlacheckie, które były właścicielami ziemskimi lokalnych majątków. Uzupełnieniem tekstu jest edycja źródłowa fundacji krów żelaznych przez Jana i Barbarę ze Strzałów Paszkowskich. Dokument jest świadectwem dotkliwej zarazy z 1663 roku oraz związku dąbrowskich i ostałowskich właścicieli z lokalną gromadą wiejską oraz parafią w Stryszowie.

Bibliografia

  1. Archiwum Narodowe w Krakowie [Google Scholar]
  2. Księgi grodzkie krakowskie, Inscriptiones, relationes, decreta officii 1571, sygn. 29/5/0/1/103. [Google Scholar]
  3. Księgi grodzkie krakowskie. Relationes 1767, sygn. 29/5/0/2/872. [Google Scholar]
  4. Księgi grodzkie krakowskie, Inscriptiones 1692, sygn. 29/5/0/1/328. [Google Scholar]
  5. Księgi grodzkie krakowskie. Inscriptiones 1700, sygn. 29/5/0/1/339. [Google Scholar]
  6. Księgi ziemskie zatorskie, Inscriptiones (inducta) 1577–1585, sygn. sygn. 29/2/0/2/6. [Google Scholar]
  7. Księgi ziemskie zatorskie, Decreta 1601–1603, sygn. 29/2/0/4/21. [Google Scholar]
  8. Księgi ziemskie zatorskie, Decreta 1608–1610, sygn. 29/2/0/4/23. [Google Scholar]
  9. Archiwum Główne Akt Dawnych [Google Scholar]
  10. Archiwum Skarbu Koronnego, Rejestr poborowy woj. krakowskiego 1576, sygn. 1/7/0/3/114. [Google Scholar]
  11. Archiwum Skarbu Koronnego, Rejestr poborowy woj. krakowskiego 1581, sygn.1/7/0/3/121. [Google Scholar]
  12. Archiwum Skarbu Koronnego, Rejestr poborowy powiatu śląskiego 1589, sygn. 1/7/0/3/128. [Google Scholar]
  13. Archiwum Skarbu Koronnego, Rekognicjarz poborowy powiatu śląskiego 1609, sygn. 1/7/0/6/48. [Google Scholar]
  14. Archiwum Skarbu Koronnego, Rejestry pogłównego generalnego woj. krakowskiego i poznańskiego 1662–1676, sygn. 1/7/0/3/68. [Google Scholar]
  15. Archiwum Skarbu Koronnego, Rejestry pogłównego generalnego woj. krakowskiego i poznańskiego 1662–1676, sygn. 1/7/0/3/68. [Google Scholar]
  16. Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu [Google Scholar]
  17. Rejestry podatkowe powiatu śląskiego (księstw oświęcimskiego i zatorskiego) z lat 1629, 1684, 1690 i 1699, sygn. Rps 261/IV. [Google Scholar]
  18. Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie [Google Scholar]
  19. Acta actorum instiutionum, erectionum, provisionum, resignatiorum, fundationum, inscriptionum, obligationum, testamentorum, protestationum, constitutionum procuratorum quam definitivarum ac aliarum rerum coram iudicio... Nicolai Oborski..., sygn. AOff 146. [Google Scholar]
  20. Teczka Parafii Stryszów, sygn. APA 300, brak nr kart. [Google Scholar]
  21. Visitatio quindecim decanatuum, nempe: Skavinensis, Zathoriensis, Novi Montis, Skalensis, Wrocimoviensis, Adreoviensis, Kijensis, Paczanoviensis, Oswiecimensis, Żywiecensis, Witoviensis, Skoliensis, Opatovecensis, Wielicensis et Plesnensis a Peril. et R.D. Nicolao Oborski, episcopo Laodicensis, suffraganeo, archidiacono, vicario in spiritualibus generali Cracoviensi in annis 1663 - 1665 expedita, sygn. AV 8. [Google Scholar]
  22. Visitatio externa decanatus Zatoriensis a. D. 1670 in mense Aprili, sygn. AV Cap 50. [Google Scholar]
  23. Actus visitationis externae ecclesiarum decanatus Zatoriensis expeditae mense Augusto a. D. 1679 per. R. D. Andream Pęgowski, archidiaconum Cracoviensem, sygn. AV Cap 54. [Google Scholar]
  24. Archiwum Prowincji Bernardynów [Google Scholar]
  25. Historia Calvariae…, sygn. IV-a-1. [Google Scholar]
  26. Archiwum Parafialne w Stryszowie [Google Scholar]
  27. Fascykuł kopii wszystkich znanych Kolendowiczowi spraw zw. z przeszłością parafii Stryszów. [Google Scholar]
  28. Fascykuł z dokumentami w sprawie sporów między księdzem Aleksandrem Piotrowskim i Michałem Wilkońskim, sygn. II.2.5. [Google Scholar]
  29. Fundationes parochiae Stryszów. XVIII wiek, k. 8. [Google Scholar]
  30. Liber Baptisatorum (1722–1751) et Metrica Matrimonialis (1719–1771. [Google Scholar]
  31. Liber documentorum copiatorum Ecclesiae Stryszoviensis, sygn. II.2.3. [Google Scholar]
  32. Liber omnium parochorum, administratorum, cooperatorum parochiae Stryszow, sygn. II.4.9. [Google Scholar]
  33. Opisanie parafii w Stryszowie ks. F. Kolendowicza. [Google Scholar]
  34. Tabela fundacji i obligacji, 27 X 1783 r. [Google Scholar]
  35. Varia I. Sprawy finansowo–gospodarcze (1773–1945), k. 11. [Google Scholar]
  36. Żeliwski S., Historia parafii Stryszów Archidiecezji Krakowskiej, mps w APS. [Google Scholar]
  37. Muzeum Narodowe w Krakowie. Biblioteka Książąt Czartoryskich [Google Scholar]
  38. Zbiory Łoyki, Skarb, t. 1: Regestr pogłównego prowincyi małopolskiey 1676, sygn. 1099 IV Rkps, s. 122 [Google Scholar]
  39. Andrzeja Komonieckiego Dziejopis Żywiecki, t. 1, wyd. S. Szczotka, Żywiec 1937. [Google Scholar]
  40. Herbarz Polski Kaspra Niesieckiego, t. 7, Lipsk 1841. [Google Scholar]
  41. Heumann S., Wiadomość o parafii Zembrzyce, Kraków 1898. [Google Scholar]
  42. Metryki kościoła mariackiego i katedry na Wawelu w Krakowie, oprac. J. Sygański, Lwów 1912. [Google Scholar]
  43. Soudní knihy osvětimské a zátorské z r.1440–1562, oprac. R. Raucher, Praga 1931. [Google Scholar]
  44. Uruski S., Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 12, Warszawa 1916. [Google Scholar]
  45. Wiadomość o parafiach mucharskiej, zembrzyckiej i suskiej napisane przez proboszcza zembrzyckiego ks. Stanisława Heumanna 1898–1900, red. T. Wojtanek, Zembrzyce 2018. [Google Scholar]
  46. „Dzwonek III Zakonu S. O. N. Franciszka Serafickiego”, R. 3, nr 2 (sierpień 1887), s. 55-57. [Google Scholar]
  47. Antos J., Parafia Paszkówka. Materiały do historii parafii i wspomnienia, Kraków 2021. [Google Scholar]
  48. Graff T., Wołyniec B., Wróbel E. E., Mikołaj Zebrzydowski (1553–1620). Szkic biograficzny, Kraków 2020. [Google Scholar]
  49. Graff T., Najstarsze Bractwo Różańcowe w Wadowicach 1616–1822, Kraków 2020. [Google Scholar]
  50. Kaniewska I., Strzała Hieronim (ok. 1555–1620), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 44, Warszawa–Kraków 2006–2007, s. 553-554. [Google Scholar]
  51. Laszuk A., Szlachta w województwie krakowskim w świetle rejestrów pogłównego z 1662 roku, „Przegląd Historyczny”, T. 79 (1988), nr 3, 425-456. [Google Scholar]
  52. Lenczewski T., Russoccy herbu Zadora. Zarys monografii rodu, Warszawa 2005. [Google Scholar]
  53. Lenczowski F., O kościołach i parafiach w Stryszowie i Zakrzowie, „Nasza Przeszłość”, t. 45 (1976), s. 191-233. [Google Scholar]
  54. Lenczowski F., Osadnictwo w regionie Mucharza i Lanckorony w XIV–XVIII wieku, „Wierchy”, R. 38 (1968), s. . [Google Scholar]
  55. Lubczyński M., Szesnastowieczne testamenty szlachty krakowskiej, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, t. 63 (2015), z. 4, s. 611-622. [Google Scholar]
  56. Marzec A., Marcówka, [w:] Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. IV, zesz. 1, oprac. W. Bukowski, J. Laberschek, Z. Leszczyńska-Skrętowa, A. Marzec, M. Wilamowski, M. Wolski, M. Zdanek, współpraca archeologiczna S. Kołodziejski, pod red. W. Bukowskiego, Kraków 2006, s. 122-123. [Google Scholar]
  57. Noga Z., Urzędnicy miejscy Krakowa, cz. 2: 1500–1794, Kraków 2009. [Google Scholar]
  58. Pielas J., Rejestr pospolitego ruszenia księstw oświęcimskiego i zatorskiego z 18 października 1621 roku, „Res Historica”, 42 (2016), s. 353-377. [Google Scholar]
  59. Płonka M., Dwór w Dąbrówce – przykład zabytku ocalonego wskutek budowy sztucznego zbiornika wodnego, „Małopolska – Regiony – Regionalizmy – małe Ojczyzny”, nr 21 (2019), s. 213-235. [Google Scholar]
  60. Poczet sołtysów, wójtów, burmistrzów i prezydentów Miasta Krakowa: 1228–2010, red. B. Kasprzyk, Kraków 2010. [Google Scholar]
  61. Posłowie ziemscy koronni 1493–1600, red. I. Kaniewska, Warszawa 2013. [Google Scholar]
  62. Przyboś A., Powstanie chłopskie w starostwie lanckorońskim i nowotarskim w r. 1670, Kraków 1953. [Google Scholar]
  63. Rajman J., Pogranicze śląsko-małopolskie w średniowieczu, Kraków 1998. [Google Scholar]
  64. Rejman A., Nowakowski A., Szkoła w Dąbrówce na tle dziejów miejscowości (1911–2020). Przyczynek do historii gminy Stryszów, Rzeszów 2022. [Google Scholar]
  65. Studnicki G., Barwałd. Zarys dziejów, Wadowice 1994. [Google Scholar]
  66. Szymańska I., Podlaski fragment historii rodu Paszkowskich herbu Zadora, „Juchnowieckie Szepty o Historii”, 3 (2018), s. 47-57. [Google Scholar]
  67. Sikora F., Dąbrówka, [w:] Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. I, zesz. 1, opr. Zofia Leszczyńska-Skrętowa, Franciszek Sikora, Wrocław 1980, s. 522. [Google Scholar]
  68. Temberski S., Roczniki 1647–1655, wyd. W. Czermak, t. XVI, Kraków 1957, s. 349. [Google Scholar]
  69. Twardowski B., Spis Rycerstwa Polskiego walczącego z Janem III. pod Wiedniem oraz Szyk Bojowy Wojsk Polskich i sprzymierzonych dnia 12 Września 1683 r. Na pamiątkę dwóchsetnéj rocznicy obchodu zwycięztwa pod Wiedniem wydał B. T. z portretem Króla Jana, tablicą szyku bojowego, tablicą herbów rycerstwa i planem bitwy Wiedeńskiéj, Poznań 1883. [Google Scholar]
  70. Urban W., Chłopi wobec reformacji w Małopolsce w drugiej połowie XVI wieku, Kraków 1959. [Google Scholar]
  71. Urzędnicy województwa krakowskiego XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. S. Cynarski, A. Falniowska-Gradowska, pod red. A. Gąsiorowskiego, Kórnik 1990. [Google Scholar]
  72. Urzędnicy województwa podolskiego XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Przyboś, t. CCCXXVIII, red. K. Baczkowski, Kraków 1994. [Google Scholar]
  73. Wybranowski A., Ongi w dworach i dworkach szlacheckich, Warszawa 1901. [Google Scholar]
  74. Wyczawski H. E., Kalwaria Zebrzydowska. Historia klasztoru bernardynów i kalwaryjskich dróżek, wyd. 2, Kalwaria Zebrzydowska 2006. [Google Scholar]
  75. Ziemierski M., Losy Adama Toryaniego (po 6 marca 1701–1756/57), syna rajcy krakowskiego Franciszka Toryaniego, w świetle jego testamentu i pośmiertnego inwentarza, „Krakowski Rocznik Archiwalny”, t. 23 (2017), s. 11-44. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.