Jak dotąd nie przeprowadzono szczegółowych badań dotyczących rodzaju, zasięgu i różnorodności chorób, które dotykały społeczność cystersów. Podobnie niewiele wiemy o podejściu zakony do zdrowia i choroby. Konieczne byłoby zbadanie problemu w oparciu o dostępne dane (np. ustalenie podatności wspólnoty zakonnej na niektóre choroby), inwentarze i zawartość bibliotek cysterskich. Niektóre biblioteki, np. w Szczyrzycu posiadają dość pokaźny księgozbiór medyczny. Dzieła tego rodzaju zaczynają pojawiać się w XV wieku; wyjątkowo cenne podręczniki lekarskie pochodzą z początków XVI w. Analiza ich treści pozwoliłaby ocenić rozprzestrzenianie się w klasztorach cystersów w Polsce współczesnych doktryn medycznych. O warunkach zdrowotnych panujących w klasztorach możemy dowiedzieć się pośrednio, badając średnią długość życia mnichów i jej wahania w dłuższych okresach. Badając wpływ cystersów na popularne w Polsce postawy wobec zdrowia i choroby, możemy zgromadzić odpowiednią wiedzę do analiz przedmiotów wotywnych i odpowiednich motywów cudów związanych z miejscami, w których Zakon odegrał znaczącą rolę. W rezultacie powinno być możliwe, przynajmniej w pewnym stopniu, określenie zasięgu i częstości występowania niektórych charakterystycznych chorób. Warto ponadto dowiedzieć się, jaką rolę odegrały zakony w transferze oficjalnej, autoryzowanej wiedzy medycznej do kultury ludowej i popularnej. Wszelkie prospektywne badania ewolucji szpitali klasztornych powinny opierać się na wnikliwym zbadaniu współczesnych idei religijnych, społecznych i politycznych, które zdeterminowały kształt cysterskiej instytucjonalnej opieki zdrowotnej.