Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
##common.pageHeaderLogo.altText##

No. 6 (2025)

Artykuły

On the permissibility of a set-off between a claim secured by fiduciary transfer of ownership and the debtor’s claims arising from an agreement on fiduciary transfer of ownership by way of security

  • Krzysztof Mularski
DOI: https://doi.org/10.54383/0031-0344.2025.06.7  [Google Scholar]
Published: 2025-06-23

Abstract

The article explores the permissibility of setting off a debtor’s claim— arising from a fiduciary transfer of ownership for security purposes—against a claim secured by the same transfer. Specifically, the analysis considers claims corresponding either to the value of the asset transferred by way of security or to the surplus of that value over the amount of the secured debt. As the analysis demonstrates, it is impermissible to set off either a (putative) claim equal to the value of the asset transferred by way of security, or even a (genuine) claim for the surplus of that value over the amount of the secured debt, against the monetary claim secured by the transferred asset. The thesis put forward in the article —when considered in conjunction with other positions on fiduciary transfers for security purposes—serves as a consistent and useful instrument for protecting the debtor. Notably, there is no impediment to the debtor setting off a claim for the surplus value of the asset transferred by way of security (in excess of the secured debt) against other claims asserted against them.

References

  1. Gandor Karol (w:) System Prawa Cywilnego, red. W. Czachórski, Z. Radwański, Ossolineum 1985, t. III, cz. 1 [Google Scholar]
  2. Gołaczyński Jacek, Przewłaszczenie na zabezpieczenie, Warszawa 2004 [Google Scholar]
  3. Gołaczyński Jacek, Glosa do uchw. SN z 5.05.1993 r. (III CZP 54/93), OSP 1994/10, poz. 176 [Google Scholar]
  4. Górecki Jacek, Niektóre następstwa i skutki umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, „Rejent" 1997/4 [Google Scholar]
  5. Grabowski Mariusz, Analiza prawno-porównawcza dotycząca sposobu uregulowania i wprowadzenia do porządku prawnego jako umowy nazwanej – umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie ze szczególnym uwzględnieniem umowy przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie, Warszawa 2022 [Google Scholar]
  6. Heropolitańska Izabela, Prawne zabezpieczenia zapłaty wierzytelności, Warszawa 2023 [Google Scholar]
  7. Hypiak Paweł, Zaspokojenie wierzyciela w umowie przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości, „Rejent" 2023/4 [Google Scholar]
  8. Janiak Andrzej (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania – część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2014, art. 498 [Google Scholar]
  9. Jaroński Przemysław, System zabezpieczeń wierzytelności, Warszawa–Zielona Góra 1996 [Google Scholar]
  10. Kappes Aleksander, Wybrane problemy stosowania zabezpieczeń wierzytelności na zbiorze rzeczy o zmiennym składzie, „Palestra" 1995/5–6 [Google Scholar]
  11. Komar Wojciech, Umowa przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie z uwzględnieniem nowej regulacji art. 387¹ Kodeksu cywilnego, „Zeszyty Prawnicze UAM" 2021/11 [Google Scholar]
  12. Litauer Jan J., Zagadnienia tzw. przewłaszczenia na zabezpieczenie, „Przegląd Notarialny" 1948, t. XI–XII [Google Scholar]
  13. Morek Rafał (w:) red. K. Osajda, Warszawa 2017, t. 3a, art. 498 [Google Scholar]
  14. Mularski Krzysztof, Zaspokojenie wierzyciela wierzytelności pieniężnej nieruchomością przewłaszczoną na zabezpieczenie, SPP 2025/ 1 [Google Scholar]
  15. Namitkiewicz Jan, Zagadnienie „przeniesienia własności na zabezpieczenie” na gruncie prawa polskiego, „Przegląd Notarialnyˮ 1948, t. XI–XII [Google Scholar]
  16. Niezbecka Elżbieta, Przewłaszczenie na zabezpieczenie w stosunkach bankowych, Annales UMCS, Sectio G, 1994, vol. XLI [Google Scholar]
  17. Orlicki Marcin, Przewłaszczenie na zabezpieczenie, Warszawa 1996 [Google Scholar]
  18. Pazdan Jadwiga, Przewłaszczenie na zabezpieczenie, „Rejent" 1994/1 [Google Scholar]
  19. Pyziak-Szafnicka Małgorzata, Potrącenie w prawie cywilnym, Warszawa 2002 [Google Scholar]
  20. Pyziak-Szafnicka Małgorzata, Wilejczyk Magdalena, Tenenbaum-Kulig Monika (w:) System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2023 [Google Scholar]
  21. Sikorski Grzegorz, Zabezpieczenie rzeczowe wierzytelności bankowych w prawie polskim, Sopot 1998 [Google Scholar]
  22. Skąpski Józef, Przewłaszczenie na zabezpieczenie, SC 1969, t. XIII–XIV [Google Scholar]
  23. Sokołowski Tomasz, Niedopuszczalność „przewłaszczenia” nieruchomości na zabezpieczenie. Sprzeciw wobec „refeudalizacji” obrotu prawnego (w:) Zabezpieczenie wierzytelności, red. K. Szadkowski, K. Żok, Warszawa 2020 [Google Scholar]
  24. Strus Monika, Dwa sposoby powierniczego zabezpieczenia kredytu, „Palestra" 1992/11–12 [Google Scholar]
  25. Such Paweł, Umowa przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie – akcesoryjność i sposób zaspokojenia się wierzyciela, „Kwartalnik KSSiP" 2020/4 [Google Scholar]
  26. Szadkowski Karol (w:) red. M. Gutowski, Warszawa 2022, t. 2, art. 498 [Google Scholar]
  27. Szlęzak Andrzej, Przewłaszczenie na zabezpieczenie rzeczy przyszłych, rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz nieruchomości, „Rejent" 1995/2 [Google Scholar]
  28. Szpunar Adam, O powierniczych czynnościach prawnych, „Rejent" 1993/11 [Google Scholar]
  29. Tracz Grzegorz, Zoll Fryderyk, Przewłaszczenie na zabezpieczenie. Praktyka, konstrukcja, dopuszczalność, przedmiot, Kraków 1996 [Google Scholar]
  30. Wójcik Adam, Przewłaszczenie na zabezpieczenie, „Radca Prawny"1997/5 [Google Scholar]
  31. Zagrobelny Krzysztof, O przesłankach potrącenia (art. 498 k.c.), PS 2005/7–8 [Google Scholar]
  32. Zagrobelny Krzysztof (w:) red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2022, art. 498 [Google Scholar]
  33. Zawada Kazimierz (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2021, t. 2, art. 498 [Google Scholar]
  34. Zieliński Adam, Przewłaszczenie na zabezpieczenie a zaspokojenie wierzyciela w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Rejent" 1997/7–8 [Google Scholar]
  35. Zoll Fryderyk, Glosa do wyr. SN z 29.5.2000 r., III CKN 246/00, OSP 2001/2, poz. 26 [Google Scholar]
  36. Żak Piotr, O bezprawnym przejmowaniu nieruchomości dłużników, „Prokuratura i Prawo" 2017/1 [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Similar Articles

1 2 3 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.