Zur Hauptnavigation springen Zum Inhalt springen Zur Fußzeile springen
Przegląd Prawa Wyznaniowego

Bd. 13 (2021)

Artykuły

Formuła świeckiego państwa w prawie Republiki Czeskiej i Republiki Tureckiej – aspekty komparatystyczne

DOI: https://doi.org/10.34888/ppw.2021.335-355  [Google Scholar]
Veröffentlicht: 2021-12-31

Abstract

Wolność religijna na kanwie dorobku współczesnej myśli prawnej powszechnie uznawana jest jako fundamentalne prawo człowieka, którego treść obejmuje także kategorię myśli i sumienia. W demokratycznym państwie prawnym w problematykę wolności religijnej wpisuje się koncepcja świeckiego charakteru państwa, która to w sposób naturalny definiuje pozycję instytucji konfesyjnych w państwie oraz konstytuuje model działania organów publicznych wobec jednostki. Jednakże faktyczna rola religii i instytucji na niej budowanych w zależności od kontekstu społecznego jest różna i w odmienny sposób rozumiana. W przypadku Republiki Czeskiej i Republiki Tureckiej dostrzega się w istocie dwa ujęcia tej samej kategorii normatywnej. Choć de iure oba państwa w myśl swych konstytucji posiadają laicki charakter, to rzeczywiste postrzeganie tej zasady przez władze publiczne jest relatywizowane przez pryzmat obecności czy też braku religii dominującej w społeczeństwie danego państwa. Wobec czego celem przedmiotowego opracowania będzie przedstawienie, w jaki sposób i z jakim skutkiem czeski oraz turecki ustrojodawca inkorporował koncepcję państwa laickiego i wolności konfesyjnych do rodzimych systemów konstytucyjnych oraz jak norma prawna w różnych warunkach społecznych może być różnie interpretowana.

Literaturhinweise

  1. Ateizm agnostyczny i agnostycyzm epistemologiczny [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy: Atheism and Agnosticism, https://plato.stanford.edu/entries/atheism-agnosticism. [Google Scholar]
  2. Banaszak B., Komentarz do art. 53 Konstytucji RP [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012, Legalis [dostęp: 26 marca 2021 r.]. [Google Scholar]
  3. Bar W., Wolność religijna w Dâr al-Islâm. Zagadnienia prawa wyznaniowego, Lublin 2003. [Google Scholar]
  4. Borecki P., Państwo laickie w świetle dorobku współczesnego konstytucjonalizmu europejskiego, „Adam Mickiewicz University Law Review” 2016, nr 6. [Google Scholar]
  5. Chmielowska D., Sobczak M., Demokracja po turecku, „Studia Europejskie” 2016, nr 4. [Google Scholar]
  6. Cornell S.E., The Rise of Diyanet: the Politicization of Turkey’s Directorate of Religious Affairs, http://www.turkeyanalyst.org/publications/turkey-analyst-articles/item/463-the-rise-of-diyanet-the-politicization-of-turkey%E2%80%99s-directorate-of-religious-affairs.html [Google Scholar]
  7. Falski J., Zderzenie państwa świeckiego z państwem wyznaniowym. Turecki spór o laickość [w:] Państwo wyznaniowe. Doktryna, prawo i praktyka, red. J. Szymanek, Warszawa 2011. [Google Scholar]
  8. Freeman M., Prawa człowieka, tłum. M. Fronia, Warszawa 2007. [Google Scholar]
  9. Garlicki L., Komentarz do art. 15 [w:] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Komentarz do artykułów 1–18, t. 1, Warszawa 2010, Legalis [dostęp: 26 marca 2021 r.]. [Google Scholar]
  10. Granat, M., Granice wolności religijnej w społeczeństwie pluralistycznym [w:] Kultura i Prawo: materiały III Międzynarodowej Konferencji na temat „Religia i wolność religijna w Unii Europejskiej”, red. J. Krukowski, O. Theisen, Lublin 2003. [Google Scholar]
  11. Grat I.S., Stanowisko prawnonaturalne Czesława Strzeszewskiego na tle poglądów polskich tomistów, Białystok 2009. [Google Scholar]
  12. Havlíček T., Church-state relations in Czechia, „GeoJournal” 2006, t. 67(4). [Google Scholar]
  13. Horák Z., Religion and the Secular State in the Czech Republic [w:] Religion and the Secular State: Interim National Reports, red. J. Martinez-Torrón, W.C. Durham, Jr., Washington, D.C. 2010. [Google Scholar]
  14. Hrdina I.A., Wolność religijna w porządku konstytucyjnym Republiki Czeskiej, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2008, t. 8. [Google Scholar]
  15. Jóźwicki W., Komentarz do art. 4 [w:] Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych. Komentarz, Warszawa 2018, Legalis [dostęp: 26 marca 2021 r.]. [Google Scholar]
  16. Korab-Karpowicz W.J., Koniec Turcji Atatürka: Po puczu Turcja zmierza ku islamizacji, „Tygodnik Wprost”, sekcja: Wiadomości, Świat, https://www.wprost.pl/tylko-u-nas/10015879/Koniec-Turcji-Atatuerka-Po-puczu-Turcja-zmierza-ku-islamizacji.html. [Google Scholar]
  17. Krukowski J., Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych, Lublin 2000. [Google Scholar]
  18. Kucukcan T., Secular Nationalism and Incorporation of Religion by the State: Foundations of Civil Religion in Turkey, https://classic.iclrs.org/content/blurb/files/kucukcan%20byu%20civil%20religion%20in%20Turkey.pdf. [Google Scholar]
  19. Lepeska D., Turkey Casts the Diyanet. Ankara’s Religious Directorate Takes Off, „Foregin Affairs Magazine”, https://www.foreignaffairs.com/articles/turkey/2015-05-17/turkey-casts-diyanet. [Google Scholar]
  20. Leżański T., Wstęp do Konstytucji Republiki Tureckiej [w:] Konstytucja Republiki Tureckiej, tłum. K. Wojciechowska-Litwinek, D. Haftka-Işık, Warszawa 2013. [Google Scholar]
  21. Özgenç M., Top cleric delivers Friday sermon in Mardin, http://www.hurriyetdailynews.com/top-cleric-delivers-friday-sermon-in-mardin-94823. [Google Scholar]
  22. Pietrzak M., Demokratyczne, świeckie państwo prawne, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  23. Ploszka A., Koncepcja marginesu oceny w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka – zarys problematyki [w:] Rola Trybunałów i Doktryny w Prawie Międzynarodowym, red. A. Garnuszek, P. Sosnowski, Warszawa 2010. [Google Scholar]
  24. Potz M., Granice wolności religijnej, Toruń 2015. [Google Scholar]
  25. Přibyl S., Význam nálezu Ústavního soudu ČR č. 4/2003 Sb. pro vývoj vztahů státu a církví v ČR, „Revue církevního práva” 2004, nr 3 (29). [Google Scholar]
  26. Religious Belief and National Belonging in Central and Eastern Europe, red. N. Sahgal, A. Cooperman i in., Washington, D.C. 2017. [Google Scholar]
  27. Rogowska A., Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2015. [Google Scholar]
  28. Safjan M., Wolność religijna w konstytucjach państw europejskich [w:] Kultura i Prawo: materiały III Międzynarodowej Konferencji na temat „Religia i wolność religijna w Unii Europejskiej”, red. J. Krukowski, O. Theisen, Lublin 2003. [Google Scholar]
  29. Szkudlarek M., Od Atatürka do Erdogana – ewolucja roli religii w Turcji w okresie rządów AKP, „Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM” 2014, nr 9. [Google Scholar]
  30. Šimáčková K., Ideologická neutralita státu a postavení církví v České republice, „Revue církevního práva” 2006, nr 3 (35). [Google Scholar]
  31. Ślipko T., Zarys etyki ogólnej, Kraków 1984. [Google Scholar]
  32. Walczuk K., Demokratyczne państwo prawne – tylko świeckie? Zagadnienia teoretyczne [w:] Standardy bezstronności światopoglądowej władz publicznych, red. A. Mezglewski, A. Tunia, Lublin 2013. [Google Scholar]
  33. Warchałowski K., Rozwój idei wolności religijnej od początków chrześcijaństwa do czasów nowożytnych, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2005, t. 8. [Google Scholar]
  34. Zimniak-Hałajko M., Raj oswojony. Antropologia nowych ruchów religijnych, Warszawa 2003. [Google Scholar]

Downloads

Keine Nutzungsdaten vorhanden.