Niniejszy artykuł stanowi analizę charakteru prawnego oraz treści porozumień wspólników (akcjonariuszy) w spółkach kapitałowych, które mają swój rodowód w tradycji common law (ang. shareholders agreement). W artykule przedstawiono możliwości recepcji anglosaskich koncepcji do polskiego porządku prawnego. Owe porozumienia normują zasady tworzenia i funkcjonowania spółek kapitałowych. Celem porozumień jest unormowanie relacji pomiędzy wspólnikami (akcjonariuszami) spółek kapitałowych. Stronami takich porozumień mogą być również same spółki, których porozumienia te dotyczą. W artykule przedstawiono różnice pomiędzy treściami zawartymi w umowach (statutach) spółek kapitałowych i w porozumieniach wspólników (akcjonariuszy). Zawieranie porozumień jest możliwe na zasadzie swobody umów z art. 3531 k.c., którą stosuje się jednak z ograniczeniami w spółkach kapitałowych. Analizy teoretyczne są uzupełnione prezentacją problemów praktycznych.