Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Językoznawstwo baner

Nr 1/20 (2024)

Artykuły

Metafora i metonimia konceptualna jako narzędzia perswazji i manipulacji

DOI: https://doi.org/10.25312/j.8530  [Google Scholar]
Opublikowane: 29.05.2024

Abstrakt

„Daj mi właściwe słowo i odpowiedni akcent, a poruszę świat”. Słowa Josepha Conrada, choć wypowiedziane w kontekście literatury, z powodzeniem można odnieść również do rzeczywistości pozaliterackiej. Słowa wypowiedziane na głos, utrwalone na papierze czy widoczne na ekranie mają potencjał sprawczy. Wpływają na ludzkie odczucia i postrzeganie rzeczywistości, a w konsekwencji – na ludzkie działanie. Ocena autentyczności przekazywanych informacji stanowi dziś wyzwanie dla każdego użytkownika mediów, zarówno tradycyjnych (telewizja, radio, prasa), jak i nowych (internet). Dziennikarstwo nie polega już tylko na informowaniu o wydarzeniach i ludziach. Dziś podejmuje też próby narzucania interpretacji rzeczywistości, jednocześnie kreując ją często według przyjętej linii światopoglądowej. Niniejszy artykuł stanowi próbę syntetycznego omówienia wpływu środków językowych i pozajęzykowych, ze szczególnym uwzględnieniem metafory i metonimii konceptualnej, na perswazję i manipulację w mediach. Analizie poddano przekazy formułowane w trzech głównych serwisach informacyjnych w Polsce: Wiadomościach w TVP 1, Wydarzeniach w telewizji Polsat oraz Faktach w TVN we wrześniu 2022 roku.

Bibliografia

  1. Awdiejew A. (2004), Gramatyka interakcji werbalnej, Kraków. [Google Scholar]
  2. Burzyński R. (2012), Metafory jako narzędzie poznania polityki i oddziaływania politycznego, Praca doktorska, Warszawa. [Google Scholar]
  3. Cialdini R. (2007), Wywieranie wpływu na ludzi: teoria i praktyka, Gdańsk. [Google Scholar]
  4. Cohen S. (1978), Environmental load and the allocation of attention, [w:] A. Baum, J.E. Singer, S. Valins (red.), Advances in environmental psychology, vol. 1, Nowy Jork, s. 1–29. [Google Scholar]
  5. Czarnowska M. (1995), Współczesny sofista, czyli nowe chwyty erystyczne, Warszawa. [Google Scholar]
  6. Fras J. (1995), Komunikowanie publiczne w III Rzeczypospolitej. Studia politologiczne, Wrocław. [Google Scholar]
  7. Gruner G. (2022), Metafora i metonimia konceptualna jako narzędzia perswazji i manipulacji na przykładzie telewizyjnych serwisów informacyjnych, Praca magisterska, Łódź. [Google Scholar]
  8. Jabłoński W. (2017), Kreowanie informacji. Media relations, Warszawa. [Google Scholar]
  9. Kaczmarek B. (2005), Misterne gry w komunikację, Lublin. [Google Scholar]
  10. Kłosińska K., Rusinek M. (2019), Dobra zmiana. Czyli jak się rządzi światem za pomocą słów, Kraków. [Google Scholar]
  11. Kostecki W. (2020), Orwell się nie mylił. Metafory, polityka i politologia raz jeszcze, „Społeczeństwo i Polityka”, nr 4(65), s. 147–160. [Google Scholar]
  12. Lewicki A.M. (2004), Nagłówki w formie ustalonych związków wyrazowych jako narzędzie manipulacji, [w:] P. Krzyżanowski, P. Nowak, Manipulacja w języku, Lublin, s. 101–113. [Google Scholar]
  13. Milgram S. (1970), The experience of living in cities, „Science”, no. 13, s. 1461–146. [Google Scholar]
  14. Mrozowski M. (2001), Media masowe: władza, rozrywka, biznes, Warszawa. [Google Scholar]
  15. Nowak P. (2004), Parafrazowanie – narzędzie manipulacji i perswazji, [w:] P. Krzyżanowski, P. Nowak, Manipulacja w języku, Lublin, s. 137–149. [Google Scholar]
  16. Siewierska-Chmaj A. (2006), Język polskiej polityki. Politologiczno-semantyczna analiza expose premierów Polski w latach 1919–2004, Rzeszów. [Google Scholar]
  17. Skowronek B. (2014), Mediolingwistyka: teoria – metodologia – idea, „Postscriptum Polonistyczne”, nr 2(14), s. 1–26. [Google Scholar]
  18. Słownik języka polskiego PWN (2021), Warszawa. [Google Scholar]
  19. Sobkowiak B. (1999), Public Relations jako forma komunikowania masowego, [w:] B. Dobek-Ostrowska, Studia z teorii komunikowania masowego, Wrocław, s. 51–61. [Google Scholar]
  20. Szczęsna E. (2007), Poetyka mediów, Warszawa. [Google Scholar]
  21. Tesser A., Campbell J., Mickler S. (1983), The role of social pressure, attention to the stimulus, andself-doubt in conformity, „European Journal of Social Psychology”, no. 13, s. 217–233. [Google Scholar]
  22. Thibodeau P., Boroditsky L. (2011), Metaphors We Think With: The Role of Metaphor in Reasoning, „Plos One”, no. 6(2), e16782. [Google Scholar]
  23. Tiger L., Fox R. (1971), The imperial animal, Nowy Jork. [Google Scholar]
  24. Wasilewski J., Skibiński A. (2008), Prowadzeni słowami. Retoryka motywacji w komunikacji publicznej, Warszawa. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.