Niniejszy artykuł jest analizą historyczną i statystyczną aktywności duszpasterskiej na terenach wiejskich kielecczyzny po II wojnie światowej ma na celu ukazanie różnorodności form zrzeszania się katolików świeckich oraz skalę ich oddziaływania w parafiach diecezji kieleckiej. Materiał badawczy stanowiły źródła rękopiśmienne znajdujące się w Archiwum Diecezjalnym w Kielcach oraz drukowane przez Kurię Diecezjalną w Kielcach: „Kielecki Przegląd Diecezjalny” za lata 1945–1949 oraz „Katalog Duchowieństwa i Parafii Diecezji Kieleckiej za Rok 1946”. W badanym czasie najprężniej rozwijały się: Bractwo Różańcowe, koła Żywego Różańca, Krucjata Eucharystyczna oraz Sodalicje Mariańskie. Zrzeszenia te w trudnym momencie historii były próbą przeciwstawienia się religijnemu rozkładowi Ojczyzny, odpowiedzią Kościoła na laicyzację i postępujący ateizm oraz przyczyniły się do ukształtowania elity katolickiej.