Resumen
Biskup Michał Klepacz odegrał, w okresie powojennym, kluczową rolę w pracach Konferencji Episkopatu Polski. Latem 1949 r. powołany został w skład Komisji Głównej, pełniącej rolę prezydium Episkopatu. Aktywność ta miała związek z zasiadaniem przez ordynariusza łódzkiego w Komisji do Rozmów z Rządem/Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu PRL i Episkopatu Polski. Pod koniec września 1953 r. wobec aresztowania i uwięzienia kardynała Stefana Wyszyńskiego objął funkcję przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski, stając się pierwszoplanową postacią Kościoła w Polsce. Jego wybór oraz postawa wobec bieżących problemów życia społeczno-politycznego naznaczone były bezpośrednią ingerencją władz PRL. Czas rządów biskupa Michała Klepacza charakteryzowały nasiąknięte językiem propagandy komunistycznej treści nauczania pasterskiego oraz oparte na daleko posuniętym kompromisie relacje z przedstawicielami aparatu władzy. Po powrocie kardynała Stefana Wyszyńskiego jesienią 1956 r. na stolice prymasowskie pozostał jego oddanym współpracownikiem, przede wszystkim angażując się w kształtowanie stosunków państwo-Kościół.
Citas
BIBLIOGRAFIA
1. Źródła archiwalne
Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie
AAG, S. Wyszyński, Pro memoria 1952
AAG, S. Wyszyński, Pro memoria 1957
AAG, S. Wyszyński, Pro memoria 1963
Archiwum Archidiecezjalne Warszawskie
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/5, k. 12, Protokół KGEP, Warszawa, 22 VI 1950 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/6, k. 75, Protokół KGEP, Warszawa 21–22 XI 1951 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/7, k. 46, Protokół KGEP, Warszawa, 18 IX 1952 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/7, k. 55, Protokół KGEP, Warszawa, 4 XII 1952 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/8, II 4/9, II 4/10, II 4/11.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/8, k. 36–38, Pismo do Pana Prezesa Rady Ministrów PRL Bolesława Bieruta, Warszawa, 13 III 1953 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/8, k. 66–67, Protokół KGEP, Warszawa, 27–28 IX 1953 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/8, k. 71, Protokół KGEP, Warszawa, 9 XI 1953 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/8, k. 78, Protokół KGEP, Warszawa, 16 XII 1953 AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/9, k. 2, Protokół KGEP, Warszawa, 9 II 1954 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/9, k. 6, Protokół KGEP, Warszawa, 9 III 1954 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/9, k. 9, Protokół KGEP, Kraków, 26 IV 1954 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/9, k. 11, Protokół KGEP, Jasna Góra, 14–15 VIII 1954 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/9, k. 12, Protokół KGEP, Jasna Góra, 14–15 VIII 1954 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/9, k. 13–16, Protokół KGEP, Warszawa, 4 X 1954 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/9, k. 22–23, Protokół KGEP, Warszawa, 14 XII 1954 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/13, k. 16–17, Protokół KGEP, Warszawa, 20 VIII 1958 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/21, k. 16, Protokół KGEP, Warszawa, 17 I 1966 r.
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/21, k. 34, Protokół KGEP, Warszawa, 8 III 1966 r.
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/167, II 4/168, II 4/169, II 4/170, II 4/171.
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/167, k. 7–11, Protokół 38. KPEP, Warszawa, 28 IX 1953 r.
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/169, k. 3, Protokół 40. KPEP, Jasna Góra, 16 VIII 1954 r.
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/169, k. 6, Protokół 40. KPEP, Jasna Góra, 16 VIII 1954 r.
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/170, k. 3, Protokół 41. KPEP, Jasna Góra, 16 IX 1955 r.
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/171, k. 4–5, Protokół 42. KPEP, Jasna Góra, 27 VIII 1956 r.
2. Źródła drukowane
Instrukcja duszpasterska Episkopatu o podnoszeniu wydajności pracy na roli, w: Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, 144.
Komunikat Episkopatu Polski do duchowieństwa i wiernych, w: Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, 136.
Komunikat Episkopatu Polski do duchowieństwa i wiernych po zawarciu „Porozumienia” z PRL, w: Komunikaty Konferencji Episkopatu Polski 1945–2000, Poznań–Warszawa 2006, 58.
List biskupów polskich o działalności Kościoła, w: Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, 149–153.
List pasterski Episkopatu Polski na Dzień Zaduszny, w: Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, 137–140.
Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, Paris 1975.
Odezwa biskupów polskich do duchowieństwa na trzychsetlecie Królowej Polski, w: Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, 162–165.
Oświadczenie Episkopatu w sprawie światowego pokoju, w: Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, 145–146.
Zakrzewski T.P., Wspomnienia, wydał i oprac. M. M. Grzybowski, Ciechanów–Płock 2016.
3. Literatura
Białkowski M., Biskup Michał Klepacz jako członek Episkopatu Polski, Część I: Wprowadzenie biograficzno-problemowe, Łódzkie Studia Teologiczne 30 (2021) 3, 19–36.
Białkowski M., Prymas Stefan Wyszyński jako ordynariusz wiernych obrządku ormiańskiego. Szkic do dziejów religijnych diaspory Ormian polskich w latach 1957–1981, Studia Gdańskie, t. XLV, 2019, 149–171.
Choromański Z., Z dziejów i prac Konferencji Episkopatu Polski, Ateneum Kapłańskie 1966, nr 16, 162–163.
Czaczkowska E.K., Kardynał Wyszyński. Biografia, Kraków 2013.
Dąbrowski K., Arcybiskup Włodzimierz Jasiński 1873–1965, Łódź 2015.
Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945–1989), Kraków 2003.
Dzieje prymasostwa polskiego, red. Ł. Krucki, Gniezno 2017.
Dziurok A., Uwięzienie Prymasa Polski Stefana kardynała Wyszyńskiego – okoliczności i konsekwencje, w: Prymas Polski Stefan Kardynał Wyszyński na ziemi pomorskiej i Kujawach, red. M. Białkowski, W. Polak, Toruń 2014, 11–25.
Fijałkowska B., Partia wobec religii i Kościoła w PRL, t. I: 1944–1955, Olsztyn 1999.
Gruczyński K., Biskup Michał Klepacz 1893–1967, Łódź 1993.
Kiełbasa A., Salwatorianie na Ziemiach Zachodnich i Północnych 1945–1970, Rzym 1970, 35.
Krukowski J., Uprawnienia nadzwyczajne Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Polski, wobec zagrożeń
Kościoła ze strony reżimu komunistycznego, Studia Prymasowskie 5 (2011), 29–42.
Lagosz Kazimierz, w: Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku,
red. M. Pater, Katowice 1996, 226–227.
Micewski A., Współrządzić czy nie kłamać?, Warszawa 1981.
Mikołajczuk K., Uprawnienia Kardynała Stefana Wyszyńskiego wobec Kościoła Greckokatolickiego w archiwaliach Prymasa i Konferencji Episkopatu Polski, Lublin 2014.
Mirek A., Trudne lata. Wielkie dni. Zakony żeńskie w PRL, Ząbki 2015.
Noszczak B., Polityka państwa wobec Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w okresie internowania prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953–1956, Warszawa 2008.
Ślązak E., Uległy czy niezależny? Biskup Michał Klepacz w optyce aparatu bezpieczeństwa, Pamięć i Sprawiedliwość 2020, nr 36(2), 530–548.
Sukiennik E., Stefan Wyszyński jako arcybiskup metropolita warszawski (1948–1981), w: Kardynał Stefan Wyszyński. Droga życia i posługi pasterskiej, 208–209.
Śmigiel K., Prymasostwo polskie. Instytucja, prymasi, dokumenty, Warszawa 2018; Uprawnienia wyjątkowe prymasa Stefana Wyszyńskiego. Wybór dokumentów 1948–1979, wybór i oprac. K. Śmigiel, P. Lewandowski, Pelplin 2020.
Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 2003.
Żurek J., Ruch „księży patriotów” w województwie katowickim w latach 1949–1956, Warszawa–Katowice 2009.
Descargas
Los datos de descargas todavía no están disponibles.
