Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 71 (1989): Nasza Przeszłość

Artykuły

Książki hagiograficzne wydrukowane w Polsce do połowy XVI w.

  • Janusz Dyl
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1989.71.187-212  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.1989

Abstrakt

Hagiografia polska przełomu XV i XVI wieku to jeden z tematów historii teologii, który wciąż czeka na kompleksowe opracowanie. Istniejące zarysy polskiej hagiografii, zarówno średniowiecznej, jak i nowożytnej, nie wykraczają poza elementarne informacje o poszczególnych zabytkach pisanych. Najstarsze życiorysy świętych nie były polskiego autorstwa. Na pojawienie się dzieł hagiograficznych pochodzenia polskiego trzeba było poczekać aż do XIII w. W artykule skupiono się na pierwszych księgach hagiograficznych drukowanych w Polsce w latach 1475-1550. W Polsce był to czas współistnienia nurtu scholastycznego i renesansowego. Dlatego też w produkcji polskich drukarni spotykamy oba rodzaje dzieł hagiograficznych. Z około 600 ksiąg teologicznych, które ukazały się wówczas w Polsce, zaledwie 30 było dziełami hagiograficznymi. Prawdopodobnie przyczyniła się do tego niechęć polskich humanistów z „kręgów Erasmusa” do średniowiecznej scholastycyzmu i postęp reformacji. Rozwój tej ostatniej wymagał książek polemicznych, których duszpasterze potrzebowali bardziej niż pamfletów hagiograficznych. Spośród 30 broszur hagiograficznych wydrukowanych w Polsce większość poświęcona była św. Stanisławowi ze Szczepanowa, głównemu patronowi Polski. Pięć dzieł powstało w duchu renesansu, w klasycznej łacinie i w formie poetyckiej. Zależały one jednak od dzieła głównego, czyli Vita beatissimi Stanislai Cracoviensis episcopi, napisanego przez Jana Długosza w latach 1460-1465.

Bibliografia

  1. Adamczyk M., Biblijno-apokryficzne narracje w literaturze staropolskiej do końca XVI wieku, Poznań 1980. [Google Scholar]
  2. Clair C., A history of European printing, London 1976. [Google Scholar]
  3. Danićlou J., Marrou H. I., Historia Kościoła, Warszawa 1984. [Google Scholar]
  4. Estreicher K., Bibliografia polska, Kraków 1910. [Google Scholar]
  5. Górski K., Zarys dziejów duchowości w Polsce, Kraków 1986. [Google Scholar]
  6. Huizinga J., Jesień średniowiecza, Warszawa 1974. [Google Scholar]
  7. Jocher A., Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauk w Polsce, od wprowadzenia do niej druku po rok 1830 włącznie, Wilno 1842. [Google Scholar]
  8. Kamieńska A., Wstęp do: Legendy dominikańskie, Poznań 1982. [Google Scholar]
  9. Kanior M., Święty Jacek, w: Święci Polscy, Warszawa 1987. [Google Scholar]
  10. Napiórkowski S. C., Solus Christus. Zbawcze pośrednictwo według Księgi Zgody, Lublin 1979. [Google Scholar]
  11. Olszewski D., Szkice z dziejów kultury religijnej, Katowice 1986. [Google Scholar]
  12. Pelc J., Europejskość i polskość literatury naszego renesansu, Warszawa 1984. [Google Scholar]
  13. Plezia M., Wstęp do: Średniowieczne żywoty i cuda patronów Polski, Warszawa 1987. [Google Scholar]
  14. Starowieyski M., Wstęp do: Apokryfy Nowego Testamentu, Lublin 1988. [Google Scholar]
  15. Stawecka K., Humanistyczne panegiryki ku czci św. Stanisława ze Szczepanowa, „Roczniki Humanistyczne” 9: 1975. [Google Scholar]
  16. Witkowska A., Hagiografia, w: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, t. 1 Lublin 1974. [Google Scholar]
  17. Witkowska A., Wstęp do: Hagiografia polska. Słownik bibliograficzny, Poznań 1971. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.