Zur Hauptnavigation springen Zum Inhalt springen Zur Fußzeile springen
Nasza Przeszłość

Bd. 118 (2012): Nasza Przeszłość

Artykuły

Relacje katolików Kraków z tamtejszymi innowiercami w świetle przekazów katolickich w II polowie XVI wieku

  • Milena Szucka
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2012.118.109-128  [Google Scholar]
Veröffentlicht: 2012-12-30

Abstract

Artykuł przedstawia obraz krakowskich osób różnej wiary (luteranów, kalwinów i arian), który pojawia się w tekstach autorstwa polskich katolików. Kraków jako stolica Polski znajdował się w centrum zainteresowania katolików i osób innego wyznania. W początkowym okresie reformacji była to strona ewangelicko-atakowa, później jednak role się odwróciły. Dzięki działaniom władz miejskich i króla Krakowa nie zawładnęli ewangelicy, którzy znacznie lepiej radzili sobie w miastach prywatnych, których właściciele często popierali reformację. Katolicy wprowadzający protestantów wykazali się oporem przed różnicami, które pojawiły się w przypadku obu wyznań. Część z nich napisała, że ​​osoby innej wiary w ogóle nie wierzą w Boga, wręcz przeciwnie są sługami Szatana. Katolicy w swoich tekstach bardzo często do opisu osób innej wiary używali wyrażeń ewangelikalni, protestanci i niewierni. Zdarzało się, że posunęli się jeszcze dalej i określili ich jako heretyków, żeby nie powiedzieć uczniów Szatana. U księdza Jana Wielewickiego znajdujemy jeszcze inne wyznaczniki – sekciarzy. Zarówno protestanci, jak i katolicy w swoich przekazach nadmiernie często pokazywali najgorsze cechy drugiej partii i przeceniali własne cnoty. Niewielu autorów przedstawiło tylko całą prawdę, nawet jeśli była dla nich niekorzystna.

Literaturhinweise

  1. Adamczewski J., Kościół św. Franciszka, [w:] Mała encyklopedia Krakowa, Kraków 1997, s. 233. [Google Scholar]
  2. Bartel O., Protestantyzm w Polsce, Warszawa 1963. [Google Scholar]
  3. Bieniarzówna J., Kraków pod wpływami reformacji, [w:] Dzieje Krakowa, t.2: Kraków w wiekach XVI-XVIII, red. J. Bieniarzówna, J.M. Małecki, J. Mitkowski, Kraków 1994, s. 124-144. [Google Scholar]
  4. Chamaj L., Bracia Polscy. Ludzie, idee, wpływy, Warszawa 1957. [Google Scholar]
  5. Fragment listu archidiakona gnieźnieńskiego i kurzelowskiego Stanisława Dąbrowskiego do biskupa warmińskiego Stanisława Hozjusza, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 12-13. [Google Scholar]
  6. Fragment listu Reszki do Kromera, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 58. [Google Scholar]
  7. Kościół Św. Szczepana, [w:] Encyklopedia Krakowa, red. D. Kalisiewicz, Kraków 2000, s. 451. [Google Scholar]
  8. Kościół Wszystkich Św., [w:] Encyklopedia Krakowa, red. D. Kalisiewicz, Kraków 2000, s. 451. [Google Scholar]
  9. Kowalska H., Z dziejów reformacji w Krakowie, [w:] Szkice z dziejów Krakowa. Od czasów najdawniejszych do pierwszej wojny światowej, red. J. Bieniarzówna, Kraków 1968, s. 181-210. [Google Scholar]
  10. Kronika mieszczanina krakowskiego, wyd. H. Barycz, Kraków 1932. [Google Scholar]
  11. List biskupa krakowskiego Piotra Myszkowskiego do kardynała Stanisława Hozjusza, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 90-91. [Google Scholar]
  12. List biskupa krakowskiego Piotra Myszkowskiego do króla Stefana Batorego, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 97-98. [Google Scholar]
  13. List biskupa łuckiego Bernarda Maciejowskiego do kardynała sekretarza stanu, Pawła Emila Sfondrato, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 171. [Google Scholar]
  14. List kardynała Stanisława Hozjusza do biskupa krakowskiego Piotra Myszkowskiego, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 94-95, 96, 106. [Google Scholar]
  15. List kardynała Stanisława Hozjusza do kanclerza koronnego, biskupa płockiego Piotra Dunina Wolskiego, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 87-88. [Google Scholar]
  16. List kardynała Stanisława Hozjusza do króla Stefana Batorego, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 107-108. [Google Scholar]
  17. List króla Stefana Batorego do kardynała Stanisława Hozjusza, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 92-94. [Google Scholar]
  18. List Krzysztofa Wereszyckiego do kardynała Jana Franciszka Commmendoni, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s.43. [Google Scholar]
  19. List proboszcza kościoła Św. Szczepana, Tomasza Płazy do biskupa koadiutora warmińskiego Marcina Kromera, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s.82-83. [Google Scholar]
  20. List prymasa Jakuba Uchańskiego do kardynała Stanisława Hozjusza, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 17. [Google Scholar]
  21. List Wojciecha Staniewskiego, kantora skalmierskiego do Antoniego Marii Gratianiego, sekretarza kardynała Commendoniego, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 116. [Google Scholar]
  22. Protokół dochodzeń rektorskich, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 80-81. [Google Scholar]
  23. Przebieg profanacji według jezuity Wielewickiego, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 164. [Google Scholar]
  24. Przebieg wypadków według Krzysztofa Zelnera, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 163. [Google Scholar]
  25. Przebieg wypadków według współczesnej relacji katolickiej, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s.66. [Google Scholar]
  26. Przebieg wypadków w oświetleniu Piotra Skargi, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 177-178. [Google Scholar]
  27. Przebieg wypadków w relacji franciszkańskiej kroniki, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 67. [Google Scholar]
  28. Przebieg wypadków w relacji jezuity Wielewickiego, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s.155-156. [Google Scholar]
  29. Przebieg wypadków w relacji Tomasza Płazy, proboszcza kościoła Św. Szczepana w Krakowie, s. [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, 151-152. [Google Scholar]
  30. Relacja posła królewskiego w Rzymie, opata jędrzejowskiego Stanisława Reszki, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 163. [Google Scholar]
  31. Tazbir J., Świt i zmierzch polskiej reformacji, Warszawa 1956. [Google Scholar]
  32. Tworek S., Działalność oświatowo kulturalna kalwinizmu małopolskiego (połowa XVI – połowa XVIII w.), Lublin 1970. [Google Scholar]
  33. Urywek listu kanonika krakowskiego Piotra Porembskiego do biskupa warmińskiego Stanisława Hozjusza, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 10. [Google Scholar]
  34. Wypadki krakowskie oraz zjazdy chmielnicki i radomski w relacji jezuity Wielewickiego, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 185-186. [Google Scholar]
  35. Zajścia w relacji Krzysztofa Zelnera, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 185. [Google Scholar]
  36. Zburzenie zboru według Krzysztofa Zelnera, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 169. [Google Scholar]
  37. Zburzenie zboru w relacji posła królewskiego w Rzymie, opata jędrzejowskiego Stanisława Reszki, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 168. [Google Scholar]
  38. Zeznania świadków na ratuszu, [w:] Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, oprac. R. Żelewski, Wrocław 1962, s. 132-134. [Google Scholar]

Downloads

Keine Nutzungsdaten vorhanden.