Zur Hauptnavigation springen Zum Inhalt springen Zur Fußzeile springen
Nasza Przeszłość

Bd. 64 (1985): Nasza Przeszłość

Artykuły

Jezuicki kościół Serca Jezusa w Krakowie

  • Lech Kontkowski
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1985.64.113-165  [Google Scholar]
Veröffentlicht: 1985-12-30

Abstract

Kościół powstał na początku XIX wieku jako centralne sanktuarium kultu Najświętszego Serca Pana Jezusa. Program budowy został ustalony w 1904 roku. W 1905 roku ogłoszono konkurs, w którym wzięli udział architekci: Antoni Wiwulski, brat jezuita Józef Kurpierz, Teodor Tarłowski, Józef Pokutyński i Julius Mayreder z Wiednia. Wynik był negatywny. W 1906 roku do opracowania projektu zaproszono Friedricha Ohmanna z Wiednia, ealizacja jego projektu okazała się jednak zbyt kosztowna. W 1907 r. zaproszony został Franciszek Mączyński; W latach 1907, 1908 i 1909 przedstawił trzy projekty, z których ostatni został przyjęty do realizacji. Budowa trwała trzy lata (1909-1911), a prace wykończeniowe i wyposażeniowe trwały do ​​1933 roku. Kościół konsekrowano w 1921 r. Budynek główny stanowi wyjątkową syntezę uproszczonego stylu neoromańskiego i neogotyku, z dodatkiem „rodzimego” stylu neobarokowego: kaplicy Świętego Ducha, wieżyczki dachowej i iglicy. Kościół wzbogacono o dekorację ceramiczną i elementy rzeźbiarskie w stylu secesyjnym i modernistycznym. Architekt eksperymentował z historyzacją stylów, upraszczając je i tworząc w ten sposób jakościowo nowy wzór, którego nigdy nie udało się naśladować. W ten sposób uproszczone style historyzujące wprowadziły do ​​budowli dwa elementy: narodowy (motyw patriotyczny) i regionalny (adaptacja na krakowskie Stare Miasto).

Literaturhinweise

  1. Bednarski T. Z., O zasługach architekta Mączyńskiego, "Tygodnik Powszechny" R. 29; 1975 nr 1. [Google Scholar]
  2. Blum H., Secesja i okres Młodej Polski, w: Kraków jego dzieje i sztuka, Warszawa 1965. [Google Scholar]
  3. Broniewski T., Historia architektury dla wszystkich, Wrocław 1980. [Google Scholar]
  4. Broniewski T., Historia architektury w zarysie, Wrocław 1959. [Google Scholar]
  5. Broniewski T., Historia architektury, Katowice 1950. [Google Scholar]
  6. Dobrowolski T., Sztuka Krakowa, Kraków 1964. [Google Scholar]
  7. Dobrowolski T., Sztuka Młodej Polski, Kraków 1963. [Google Scholar]
  8. Dobrowolski T., Sztuka Polska od czasów najdawniejszych do ostatnich, Kraków 1974. [Google Scholar]
  9. Estreicher E., Kraków, Kraków 1938. [Google Scholar]
  10. Fischinger A., Lepiarczyk J., Miasto Kraków, w: Spis zabytków architektury i budownictwa, Warszawa 1964. [Google Scholar]
  11. Fischinger A., Lepiarczyk J., Miasto Kraków, w: Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, Warszawa 1971. [Google Scholar]
  12. Jarosławiecka M., Gąsiorowski S. J., Kraków 1924. [Google Scholar]
  13. Krajewski K., Mała encyklopedia architektury i wnętrz, Warszawa 1974. [Google Scholar]
  14. Łoza S., Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1955. [Google Scholar]
  15. Łoza S., Czy wiesz kto to jest? Warszawa 1938. [Google Scholar]
  16. Miłobędzki A., Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa 1978. [Google Scholar]
  17. Natoński B., Powstanie i rozwój WAM, w: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy 1872— 1972, Kraków 1972 s. 66— 70. [Google Scholar]
  18. Noakowski S., Jakie kościoły winny być budowane obecnie w Polsce? „Polski Przewodnik Katolicki” R. 1: 1927 s. 414—415. [Google Scholar]
  19. Nowy kościół Serca Jezusowego w Krakowie, „Posłaniec Serca Jezusowego” R. 37: 1909 nr 10 s. 65. [Google Scholar]
  20. Olszewski A. K., Nowa forma w architekturze polskiej 1910—1925, Wrocław 1967. [Google Scholar]
  21. Olszewski A. K., Przegląd koncepcji stylu narodowego w teorii architektury polskiej przełomu XIX i XX wieku, „Sztuka i Krytyka” R. 7: 1956 nr 3-4 s. 346. [Google Scholar]
  22. Olszewski A. K., Przegląd problematyki architektonicznej, w: Polskie życie artystyczne w latach 1890— 1914, Wrocław 1967. [Google Scholar]
  23. Paszenda J., Cztery wieki jezuitów w Krakowie, w: Studia z historii jezuitów, Kraków 1983, s. 155— 161. [Google Scholar]
  24. Peretiatkowicz A., Sobeski M., Współczesna kultura polska, Poznań 1932. [Google Scholar]
  25. Piątkiewicz W., Kazanie na uroczystość poświęcenia kościoła Serca Jezusowego... 29 maja 1921, „Kalendarz Apostolstwa Modlitwy na rok 1924”, Kraków 1923 s. 56. [Google Scholar]
  26. Rostafiński J., Architektura Krakowa, Kraków 1920. [Google Scholar]
  27. Stosław, Nowy kościół jezuitów w Krakowie, „Świat” R. 7: 1012 nr 43 s. 7. [Google Scholar]
  28. Trepka J. N., Dekoracja artystyczna kościoła Najświętszego Serca Jezusowego w Krakowie, PPR. 40: 1923 s. 196. [Google Scholar]
  29. Tyssarowski P., Godzi się przypomnieć, "Tygodnik Powszechny" R. 28: 1/974 nr 41 s. 3. [Google Scholar]
  30. Warcholik S., Kraków i jego dni dziejowe i pamiątki, Kraków 1910. [Google Scholar]
  31. Zachwatowicz J., Architektura polska, Warszawa 1966. [Google Scholar]

Downloads

Keine Nutzungsdaten vorhanden.