Ir al menú de navegación principal Ir al contenido principal Ir al pie de página del sitio

Vol. 107 (2007): Nasza Przeszłość

Artykuły

Życie muzyczne w kościołach i klasztorach Jarosławia w XVI-XVIII w.

  • Roman Pelczar
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2007.107.5-38  [Google Scholar]
Publicado: 2007-06-30

Resumen

W okresie renesansu i baroku muzyka odgrywała bardzo ważną rolę w życiu religijnym Kościoła rzymskokatolickiego. Kościoły parafialne i klasztorne stały się miejscami, w których muzyka nabierała szczególnego znaczenia. W Jarosławiu głównym ośrodkiem muzycznym była kolegiata. Liturgia i celebracja kultu religijnego stały się źródłem inspiracji dla rozwoju kościelnej kultury muzycznej. W tym okresie bardzo popularne były msze śpiewane.
Początkowo do wzbogacenia nabożeństw wykorzystywano chorał gregoriański, później zaczęto wykonywać śpiew wieloczęściowy przy akompaniamencie instrumentów muzycznych, zwłaszcza organów. W Jarosławiu śpiew w kolegiacie organizowany był przez śpiewaków.
Innymi przedstawicielami służby kościelnej zaangażowanymi w działalność muzyczną byli organiści. Oprócz organistów w kolegiacie działała także grupa muzyków tworzących orkiestrę. W działalności muzycznej uczestniczyli także nauczyciele i uczniowie szkoły kolegiackiej. Przydzieleni kanonicy byli odpowiedzialni za poziom wykonywanych pieśni, grę na instrumentach kościelnych oraz osoby zaangażowane w te działania. Zaangażowanie muzyki było więc bardzo widoczne w życiu stowarzyszeń religijnych współpracujących z kolegiatą.
Innym ośrodkiem życia muzycznego było kolegium jezuickie i kościół pod wezwaniem św. Obok klasztoru zorganizowali oni szkołę muzyczną dla ubogich uczniów. W 1629 r. jezuici otrzymali od właścicielki miasta kościół Najświętszej Marii Panny na obrzeżach Jarosławia i wybudowali przy nim kolejne kolegium. Otworzyli tam również szkołę muzyczną. Dzięki temu jezuici mieli do dyspozycji dobrych muzyków, którzy tworzyli orkiestry i chóry w dwóch kościołach przy kolegiach. W drugiej połowie XVII w. kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny stał się drugim (po kolegiacie) ośrodkiem muzycznym w Jarosławiu. Swoją popularność zawdzięczał cudownej figurze Matki Boskiej Bolesnej, dzięki której kościół stał się popularnym miejscem pielgrzymkowym. Jezuici zadbali o uświetnienie nabożeństw i uroczystości organizowanych dla pielgrzymów i okolicznej ludności. Koronacja figury Matki Boskiej Bolesnej, która miała miejsce w 1755 roku, była szczególnie uroczystą okazją muzyczną. Muzyka była również ważną częścią teatru szkolnego w kolegiacie św. Jana i wszystkich odbywających się tam uroczystości. Życie muzyczne kwitło także w jedynym jarosławskim klasztorze żeńskim. Na początku XVII w. do miasta przybyły benedyktynki, przynosząc ze sobą pewne zwyczaje związane z muzyką i śpiewem. W organizacji klasztoru istniało stanowisko kantatorki, która dyrygowała chórem zakonnym. Benedyktynki dbały o przepych i oprawę nabożeństw odbywających się w kościele. W tym celu utworzono dużą orkiestrę i zakupiono organy.

Citas

  1. Feicht H., Muzyka w okresie polskiego baroku, Z dziejów polskiej kultury muzycznej, t. I: Kultura staropolska, red. Z. M. Szweykowski, Kraków 1958. [Google Scholar]
  2. Gottfried K., Życie muzyczne w dawniejszym Jarosławiu, „Rocznik Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia”, 1965. [Google Scholar]
  3. Konopka M., Kultura muzyczna Sandomierza do końca XIX w., „Muzyka i śpiew liturgiczny”, red. J. Zimny, Sandomierz 2002. [Google Scholar]
  4. Lasek J., Cześć Najświętszego Sakramentu w diecezji przemyskiej w ubiegłych wiekach, cz. 1, Przemyśl 1936. [Google Scholar]
  5. Makara J., Dzieje parafii jarosławskiej od początku do 1772 r., Jarosław 1936. [Google Scholar]
  6. Rychlik I., Kościół Kollegiata Wszystkich Świętych w Jarosławiu, Jarosław 1893. [Google Scholar]
  7. Ryś J., Szkolnictwo parafialne w miastach Małopolski w XV wieku, Warszawa 1996. [Google Scholar]
  8. Stopka K., Szkoły katedralne metropolii gnieźnieńskiej w średniowieczu, Kraków 1994. [Google Scholar]
  9. Zapart A., Szkolnictwo parafialne w archidiakonacie krakowskim od XVI do XVIII wieku, Lublin 1983. [Google Scholar]
  10. Zwoliński A., Muzyka religijna, „Muzyka i śpiew kościelny”, red. J. Zimny, Sandomierz 2004. [Google Scholar]

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.