Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 90 (1998): Nasza Przeszłość

Artykuły

Teatr pijarski na Rusi Czerwonej w XVII-XVIII wieku

  • Roman Pelczar
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1998.90.95-112  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.1998

Abstrakt

Rozkwit teatru pijarów odbywał się w kolegiach prowadzonych przez zakon pijarów. Pijarzy założyli szkoły w Rzeszowie (1658), Chełmie (przed 1695), Warężu (1680), Złoczowie (1731) i Lwowie (1756). W każdej uczelni, prawdopodobnie z wyjątkiem Lwowa, organizowano przedstawienia teatralne. Teatr pijarów oferował przedstawienia amatorskie, tworzone w dość prostym celu dydaktycznym, religijnym lub kulturalnym. Przyglądali się im nie tylko inni studenci, ale także publiczność, która tłoczyła się, aby zobaczyć młodych aktorów na scenie. Przedstawienia organizowano najczęściej z okazji rozpoczęcia i zakończenia roku szkolnego, świąt kościelnych, wizyt ważnych gości, ślubów lub pogrzebów dobroczyńców itp. Tematyka najczęściej była historyczna, zaczerpnięta z starożytności klasycznej lub historii narodu nowożytnego. państw (Szwecja, Anglia, Szwajcaria, Albania i oczywiście Polska). Krótkie sztuki składające się z dwóch lub trzech aktów wydają się być normą; dłuższe sztuki (od czterech do dziewięciu aktów) były mniej powszechne. Akcji scenicznej towarzyszyła muzyka i śpiew; akcję wykonali uczniowie klas wyższych. Sztuki pisali przeważnie miejscowi nauczyciele, choć w XVIII w. na scenę szkoły pijarów trafiły także adaptacje wybitnych dramaturgów tamtych czasów (Racine, Voltaire, Bohomolec).

Bibliografia

  1. Bieńkowski T. , Antyk w dramacie pijarskim w Polsce, „Meander” R. 16:1961. [Google Scholar]
  2. Bieńkowski T. , Fabularne motywy antyczne w dramacie staropolskim i ich rola ideowa, Wrocław-Warszawa-Kraków 1967. [Google Scholar]
  3. Buba J., Kultura muzyczna u pijarów w XVII i XVIII wieku, „Muzyka” R. 10:1965. [Google Scholar]
  4. Buba J., Pijarzy w Polsce. Próba charakterystyki, w: „Nasza Przeszłość” (dalej cyt. NP) t. 15:1962. [Google Scholar]
  5. Codello A. , dz. cyt., s. 320; J. Pęckowski, Dzieje miasta Rzeszowa do końca XVIII wieku, Rzeszów 1913. [Google Scholar]
  6. Wierzbicka-Michalska K., Teatr w Polsce w XVIII wieku, Warszawa 1977. [Google Scholar]
  7. Wojtkowski A., Z dziejów szkolnictwa katolickiego dla świeckich (do r. 1918), w: Księga tysiąclecia katolicyzmu w Polsce, t. 3, red. M. Rechowicz, Lublin 1969. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>