Celem niniejszego szkicu jest przedstawienie historii diecezji poznańskiej i jej organizacji przez wieki. Diecezja poznańska miała początkowo bardzo rozległe terytorium, obejmując całą ówczesną Polskę. Wraz z powstaniem metropolii gnieźnieńskiej i biskupstw w innych miastach, jej obszar został zawężony. Wprowadzenie nowych diecezji i utrata terytoriów wskutek rozbicia dzielnicowego spowodowały zmiany w jej obszarze. Artykuł ukazuje bogatą historię religijną i kulturową diecezji poznańskiej, począwszy od czasów chrztu Polski, aż po okres okupacji i odbudowę po wojnie. Warto podkreślić, że rozwinięcie kultu Najświętszej Maryi Panny, kultu świętych oraz różnych stowarzyszeń kapłańskich i bractw stanowiło istotny element życia religijnego w diecezji poznańskiej. Trudne czasy okupacji nie zdołały wygasić wiary i oddania duchowieństwa i wiernych. Diecezja poznańska przez minione wieki odgrywała ważną rolę w historii Kościoła w Polsce, a jej historia jest fascynującym przykładem, jak religia i duchowość kształtują życie społeczne i kulturalne regionu.