Salta al menu principale di navigazione Salta al contenuto principale Salta al piè di pagina del sito

V. 87 (1997): Nasza Przeszłość

Artykuły

Teatr w kolegiach jezuickich na terenie diecezji przemyskiej w XVI-XVIII wieku

  • Roman Pelczar
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1997.87.167-193  [Google Scholar]
Pubblicato: 1997-06-30

Abstract

W XVI–XVII w. na terenie diecezji przemyskiej istniały cztery kolegia jezuickie. Każde z nich miało żywą tradycję wystawiania przedstawień w szkolnym teatrze. Początki tej tradycji są trudne do ustalenia. Najstarsza wzmianka o teatrze szkolnym dotyczy Kolegium Św. Jana w Jarosławiu (ok. 1575 r.). Wiemy, że podobne teatry działały w Przemyślu, Krośnie i Nowym Samborze. Teatr pełnił ważną rolę dydaktyczną. Biorąc udział w przedstawieniach, uczniowie przygotowywali się do wystąpień publicznych, ćwiczyli naukę retoryki i łaciny, poszerzali swoją wiedzę historyczną. Teatr był także elementem ich wychowania moralnego. Nadzór nad teatrami szkolnymi sprawowali rektorzy, jednak ich władza była ograniczona. Przedstawienia towarzyszyły uroczystościom szkolnym, kościelnym, gminnym i ogólnopolskim. Obejmowały one dialogi, recytacje, przemówienia, dysputy, pieśni i sztuki teatralne. Teatr jezuicki był przedsięwzięciem amatorskim, a aktorstwem zajmowali się zawsze studenci. Harmonogram występów w dużej mierze wyznaczał kalendarz kościelny. Sztuki pisane były przeważnie przez miejscową kadrę pedagogiczną, głównie jezuitów, głównie w języku łacińskim. To oczywiście ograniczało ich widownię, choć na przedstawienia zwykle bardzo chętnie przychodzili bliscy uczniów, różni specjalnie zaproszeni goście, mieszczanie, a nawet obcokrajowcy.

Riferimenti bibliografici

  1. Bieńkowski T., Fabularne motywy antyczne w dramacie staropolskim i ich rola ideowa, Wrocław—Warszawa—Kraków 1967. [Google Scholar]
  2. Gottfried K., Z przeszłości jarosławskiego szkolnictwa, „Rocznik Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia za 1963/1964. [Google Scholar]
  3. Kadulska I., Komedia w polskim teatrze jezuickim X V III wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków 1993. [Google Scholar]
  4. Kadulska I., Ze studiów nad dramatem jezuickim wczesnego Oświecenia 1746-1765, Wrocław 1974. [Google Scholar]
  5. Lewański J., Dramat średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981. [Google Scholar]
  6. Natoński B., Początki i rozwój Towarzystwa Jezusowego w Polsce, Kraków 1969. [Google Scholar]
  7. Poplatek J., Studia z dziejów jezuickiego teatru szkolnego w Polsce, Wrocław 1957. [Google Scholar]
  8. Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej do roku 1795, Warszawa 1983. [Google Scholar]

Downloads

I dati di download non sono ancora disponibili.