Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 75 (1991): Nasza Przeszłość

Artykuły

Post po staropolsku

  • Jan Kracik
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1991.75.65-90  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.1991

Abstrakt

Kiedy Polska przyjęła chrzest, post w kościele był już rozwiniętym systemem przepisów, zabezpieczonym surowymi sankcjami doczesnymi i wieczystymi. Od wieków duszpasterze starali się zachęcać wiernych do powstrzymywania się od spożywania mięsa i nabiału oraz spożywania tylko jednego posiłku dziennie (oprócz drobnej przekąski) przez cały okres Wielkiego Postu oraz w dni poprzedzające święta maryjne. Konflikt wyznaniowy w Polsce w XVI i XVII w. dotknął także postu, który w opinii protestantów stał się trucizną, a nie lekarstwem (pozbawianie wolności wyboru, smaczne dania rybne, objadanie się wieczorem itp.). W opinii katolików był to jednak wręcz miernik lojalności wobec Kościoła i szacunku dla jego władzy. Po upadku reformacji w Polsce kaznodzieje katoliccy zaczęli kłaść jeszcze większy nacisk na formalizm w przestrzeganiu postu. Absolutyzując ją i zaostrzając regulacje, prawie nie zauważyli, że uruchomiło to mechanizmy przystosowania społecznego i osłabiło poczucie bardziej istotnych wymogów moralnych bycia chrześcijaninem.

Bibliografia

  1. Brantschen N., Fasten. Gesundheitlich, religiös, sozial, Lausanne 1987. [Google Scholar]
  2. Czapliński W. , Długosz J. , Zycie codzienne magnaterii polskiej w XVII wieku, Warszawa 1976. [Google Scholar]
  3. Deseille P., Jeûne, w: Dictionnaire de spiritualité ascétique et mystique, t. 8: 1974. [Google Scholar]
  4. Geremek B., Człowiek i grzech. Trzy książki o kulturze średniowiecznej, „Znak” R. 35: 1983. [Google Scholar]
  5. Kirchgässner A., Die mächtigen Zeichen. Ursprünge, Formen und Gesetze des Kultes, Fredburg i.Br. 1959. [Google Scholar]
  6. Kłoczowski J., Wspólnoty chrześcijańskie. Grupy życia wspólnego w chrześcijaństwie zachodnim od starożytności do XV wieku, Kraków 1964. [Google Scholar]
  7. Kraśnicki A., Posty w dawnej Polsce, „Collectanea Theologica” R. 12: 1931. [Google Scholar]
  8. Moulin L., Zycie codzienne zakonników w średniowieczu (X— XV wiek), Warszawa 1986. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.