Abstract
A fine is one of the punishments. It is listed in the first position in the catalogue of punishments in Article 32 of the Criminal Code. Since it is possible to combine it in practice with other means of criminal response of a pecuniary nature, it is important to determine such a relationship to the obligation to make good the damage considering, among other things, the financial situation of the perpetrator and the victim and the resulting in concreto onerousness of the punishment imposed, but also considering the aspect of public assessments of the administration of justice. After all, it should be noted that very often the obligation of the perpetrator to make good the damage or redress the harm caused to the victim satisfies the public sense of justice to a greater extent than making the perpetrator pay a fine. There are other important differences between these institutions. They also have some common characteristics/features. In view of the above, first of all, it is necessary to answer the following questions: whether the obligation of the accused to make good the damage or redress the harm caused can be considered a mitigating circumstance or a factor otherwise affecting the reduction of the fine; whether, therefore, if it is possible to combine the application of these institutions in practice, the court may significantly reduce the fine or even completely abandon its imposition in favour of full compensation of the damage caused to the victim; when the court can impose an obligation to make good the damage only in part, while combining it with a fine if possible; what criteria should the court be guided by when imposing a fine together with the obligation to make good the damage; in what cases (variants) is it currently possible to apply these institutions jointly? The purpose of this publication is to try to answer the questions posed above and thereby draw attention to some key issues related to the mutual relationship between the aforementioned institutions.
References
- Bierć Andrzej, Zarys prawa prywatnego: Część ogólna, Warszawa 2012 [Google Scholar]
- Bróżek Patrycja, Utracone korzyści (lucrum cessans) i tzw. szkoda ewentualna w prawie karnym, „Przegląd Sądowy” 2020/11–12 [Google Scholar]
- Buchała Kazimierz, Glosa do wyroku SN z dnia 18 maja 1976 r., V KRN 63/76, „Nowe Prawo” 1977/9 [Google Scholar]
- Buchała Kazimierz (w:) Komentarz do Kodeksu Karnego. Część ogólna, red. K. Buchała, Andrzej Zoll, Kraków 1998 [Google Scholar]
- Cieślak Wojciech, Nawiązka w polskim prawie karnym, Gdańsk 2006 [Google Scholar]
- Dadak Wojciech, Grzywna samoistna w stawkach dziennych, Warszawa 2011 [Google Scholar]
- Daszkiewicz Wiesław, Naprawienie szkody w prawie karnym, Warszawa 1972 [Google Scholar]
- Dukiet-Nagórska Teresa, Obowiązek naprawczy a specyfika prawa karnego (w:) Idea sprawiedliwości naprawczej a zasady kontynentalnego prawa karnego, red. T. Dukiet-Nagórska, Katowice 2016 [Google Scholar]
- Giętkowski Radosław, Obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę (w:) Środki karne, przepadek i środki kompensacyjne w znowelizowanym kodeksie karnym, red. P. Daniluk, Warszawa 2017 [Google Scholar]
- Gostyński Zbigniew, Karnoprawny obowiązek naprawienia szkody, Katowice 1984 [Google Scholar]
- Gostyński Zbigniew, Obowiązek naprawienia szkody w nowym ustawodawstwie karnym, Kraków 1999 [Google Scholar]
- Guzik Anna, Wpływ warunków materialnych sprawcy na nakładanie obowiązku naprawienia szkody, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2002 [Google Scholar]
- Iwański Mikołaj, Jakubowski Michał, Pałka Katarzyna (w:) Nowelizacja prawa karnego 2015. Komentarz, red. W. Wróbel, Kraków 2015 [Google Scholar]
- Konarska-Wrzosek Violetta, Dyrektywy wyboru kary w polskim ustawodawstwie karnym, Toruń 2002 [Google Scholar]
- Konarska-Wrzosek Violetta (w:) Kodeks karny. Komentarz, red. A. Lach, J, Lachowski, T. Oczkowski, I. Zgoliński, A. Ziółkowska, V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2020 [Google Scholar]
- Łukasiewicz Maciej, Ostapa Andrzej, Obowiązek naprawienia szkody – wybrane zagadnienia, „Prokuratura i Prawo” 2001/9 [Google Scholar]
- Marek Andrzej, Oczkowski Tomasz (w:) System prawa karnego. Kary i środki karne. Poddanie sprawcy próbie, red. M. Melezini, Warszawa 2010, t. 6 [Google Scholar]
- Melezini Mirosława, System wymiaru grzywien w nowym kodeksie karnym, „Monitor Prawniczy” 1998/3 [Google Scholar]
- Misztal-Konecka Joanna, Roszczenia majątkowe osób najbliższych dla pokrzywdzonego, Warszawa 2008 [Google Scholar]
- Muszyńska Anna, Zmiany w zakresie środków karnych o charakterze majątkowym; uwagi na tle nowelizacji z 2015 roku, „Przegląd Prawa i Administracji” 2015/1–2 [Google Scholar]
- Petasz Paweł, Granice kary łącznej grzywny i wysokości stawki dziennej w wyroku łącznym. Glosa do uchwały SN z dnia 29 października 2012 r., I KZP 17/12, GSP-Prz.Orz. 2015/3 [Google Scholar]
- Stefański Ryszard Andrzej (w:) Kodeks karny. Komentarz, red. R. Stefański, Warszawa 2015 [Google Scholar]
- Szczucki Krzysztof (w:) Kodeks karny. Część ogólna. Tom II. Komentarz do art. 32–116, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017 [Google Scholar]
- Wdzięczna Ewa, Warunkowe umorzenie postępowania karnego w świetle koncepcji sprawiedliwości naprawczej, Toruń 2010 [Google Scholar]
- Zalewski Wojciech, Sprawiedliwość naprawcza. Początek ewolucji polskiego prawa karnego?, Gdańsk 2007 [Google Scholar]
- Zoll Andrzej (w:) Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 1–116 Kodeksu karnego, red. K. Buchała, A. Zoll, Zakamycze 1998 [Google Scholar]
