Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Przegląd Prawa Wyznaniowego

Tom 13 (2021)

Artykuły

Kwestia cywilnej skuteczności religijnych ­reguł spadkobrania w świetle orzeczenia ­ETPC z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie Molla Sali v. Grecja

DOI: https://doi.org/10.34888/ppw.2021.5-22  [Google Scholar]
Opublikowane: 31.12.2021

Abstrakt

Wyrok ETPC z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie Molla Sali v. Grecja, dotyczy zagadnienia stosowania muzułmańskich reguł religijnych w zakresie spadkobrania w porządku prawnym państwowym. Ma on istotne znaczenie dla ochrony wolności myśli, sumienia i religii w europejskich systemach prawnych. Trybunał Europejski w tym wyroku stwierdził, że odmowa członkom mniejszości religijnej prawa do dobrowolnego wyboru i korzystania z prawa powszechnego oznacza dyskryminację oraz naruszenie prawa do swobodnego samookreślania się. Ma to szczególne znaczenie dla osób, których status zgodnie z prawem szariatu jest słabszy, czyli kobiet i dzieci. Trybunał Europejski w swoim orzeczeniu dostrzegł konieczność określenia zasad cywilnej skuteczności norm prawa szariatu w państwowym porządku prawnym państw europejskich. Trybunał zaleca wprowadzenie limitacji w zakresie dopuszczalności uznawania cywilnej skuteczności prawa szariatu w prawie państwowym ze względu na szczególne dobra chronione prawem, takie jak: gwarancje równego traktowania i zakaz dyskryminacji oraz prawo dokonania swobodnego, samodzielnego i świadomego wyboru. Omawiany wyrok nabiera istotnego znaczenia z powodu napływu dużej liczby ludności muzułmańskiej do państw europejskich oraz znaczących różnic pomiędzy prawem szariatu a europejskimi standardami prawnymi.

Bibliografia

  1. Źródła Prawa [Google Scholar]
  2. Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4 listopada 1950 r., Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, z późn. zm. [Google Scholar]
  3. Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., Dz.U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526. [Google Scholar]
  4. Konwencja Ramowa o ochronie mniejszości narodowych, sporządzona w Strasburgu dnia 1 lutego 1995 r., Dz. U. z 2002 r. Nr 22, poz. 209. [Google Scholar]
  5. Protokół nr 1 do Europejskiej Konwencji z 20 marca 1952 r., Dz. U. z 1995 r. Nr 36, poz. 175. [Google Scholar]
  6. Rezolucja Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 22 stycznia 2019 r. w sprawie szariatu, Deklaracji Kairskiej i Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-en.asp?fileid=25353 [dostęp: 28 stycznia 2021 r.]. [Google Scholar]
  7. Ustawa z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. Nr 30, poz. 240. [Google Scholar]
  8. Orzecznictwo [Google Scholar]
  9. Orzeczenie ETPC z 1 lutego 2000 r., Mazurek v. Francja, nr skargi 34406/97. [Google Scholar]
  10. Orzeczenie ETPC z 4 listopada 2008 r., Carson i inni v. Zjednoczone Królestwo, nr skargi 42184/05. [Google Scholar]
  11. Orzeczenie ETPC z 5 września 2017 r., Fábián v. Węgry, nr skargi 78117/13. [Google Scholar]
  12. Orzeczenie ETPC z 7 lipca 2011 r., Stummer v. Austria, nr skargi 37452/02. [Google Scholar]
  13. Orzeczenie ETPC z 7 listopada 2013 r., Vallianatos i inni v. Grecja, nr skarg 29381/09, 32684/09. [Google Scholar]
  14. Orzeczenie ETPC z 7 lutego 2013 r., Fabris v. Francja, nr skargi 16574/08. [Google Scholar]
  15. Orzeczenie ETPC z 10 lipca 2018 r., Zehra Foundation i inni v. Turcja, nr skargi 51 595/07. [Google Scholar]
  16. Orzeczenie ETPC z 11 grudnia 2006 r., Kalifatstaat v. Niemcy, nr skargi 13828/04. [Google Scholar]
  17. Orzeczenie ETPC z 12 kwietnia 2006 r., Stec i inni v. Zjednoczone Królestwo, nr skarg 65731/01 i 65900/01. [Google Scholar]
  18. Orzeczenie ETPC z 12 listopada 2013 r., Söderman v. Szwecja, nr skargi 5786/08. [Google Scholar]
  19. Orzeczenie ETPC z 12 marca 2012 r., Konstantin Markin v. Rosja, nr skargi 30078/06. [Google Scholar]
  20. Orzeczenie ETPC z 13 lipca 2010 r., Clift v. Zjednoczone Królestwo, nr skargi 7205/07. [Google Scholar]
  21. Orzeczenie ETPC z 13 listopada 2007 r., D. H. i inni v. Republika Czeska, nr skargi 57325/00. [Google Scholar]
  22. Orzeczenie ETPC z 13 lutego 2003 r., Refah Partisi i inni v. Turcja, nr skarg 41340/98, 41342/98, 41343/98, 41344/98. [Google Scholar]
  23. Orzeczenie ETPC z 14 grudnia 1999 r., Serif v. Grecja, nr skargi 38178/97. [Google Scholar]
  24. Orzeczenie ETPC z 18 czerwca 2020 r. w sprawie Molla Sali v. Grecja, nr skargi 20452/14. [Google Scholar]
  25. Orzeczenie ETPC z 19 grudnia 2018 r. w sprawie Molla Sali v. Grecja, nr skargi 20452/14. [Google Scholar]
  26. Orzeczenie ETPC z 19 lutego 2013 r., X i inni v. Austria, nr skargi 19010/07. [Google Scholar]
  27. Orzeczenie ETPC z 22 listopada 2004 r., Merger and Cros v. Francja, nr skargi 68864/01. [Google Scholar]
  28. Orzeczenie ETPC z 22 stycznia 2008 r., E. B. v. Francja, nr skargi 43546/02. [Google Scholar]
  29. Orzeczenie ETPC z 24 maja 2016 r., Biao v. Dania, nr skargi 38590/10. [Google Scholar]
  30. Orzeczenie ETPC z 24 stycznia 2017 r., Khamtokhu i Aksenchik v. Rosja, nr skarg 60367/08, 961/11. [Google Scholar]
  31. Orzeczenie ETPC z 26 kwietnia 2016 r., Izzettin Doğan i inni v. Turcja, nr skargi 62649/10. [Google Scholar]
  32. Orzeczenie ETPC z 27 sierpnia 2015 r., Parrillo v. Włochy, nr skargi 46470/11. [Google Scholar]
  33. Orzeczenie ETPC z 28 maja 2002 r., Beyeler v. Włochy, nr skargi 33202/96. [Google Scholar]
  34. Orzeczenie ETPC z 29 marca 2010 r., Brosset-Triboulet v. Francja, nr skargi 34078/02. [Google Scholar]
  35. Literatura [Google Scholar]
  36. Abramowicz A.M., Zasada równouprawnienia związków wyznaniowych w prawie polskim, Lublin 2018. [Google Scholar]
  37. Borecki P., Prawodawstwo wyznaniowe z okresu II Rzeczypospolitej we współczesnym polskim systemie prawnym, „Studia Prawa Publicznego” 2014, nr 4, s. 61–81. [Google Scholar]
  38. Borecki P., Przedwojenne ustawodawstwo wyznaniowe we współczesnym polskim systemie prawnym [w:] Aktualne problemy wolności myśli, sumienia i religii, red. P. Stanisz, A.M. Abramowicz, M. Czelny, M. Ordon, M. Zawiślak, Lublin 2015, s. 25–39. [Google Scholar]
  39. Brzozowski W., Przedwojenne ustawodawstwo wyznaniowe a Konstytucja RP z 1997 r., „Przegląd Legislacyjny” 2012, nr 1, s. 11–24. [Google Scholar]
  40. Brzozowski W., Szariat w Europie? Glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 19 grudnia 2018 r., 20452/14, „Państwo i Prawo” 2020, nr 4, s. 146–156. [Google Scholar]
  41. Falski J., Europejskie kryteria wolności sumienia i wyznania a islam, „Państwo i Prawo” 2008, nr 9, s. 57–68. [Google Scholar]
  42. Falski J., Prawa indywidualne wobec zasady autonomii kościołów i innych związków wyznaniowych w orzecznictwie ETPC, „Państwo i Prawo” 2018, nr 4, s. 47–66. [Google Scholar]
  43. Kamiński I.C., Islam przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu, „Etyka i Krytyka” 2011, nr 4, s. 225–238. [Google Scholar]
  44. Krzysztofek K., Dopuszczalność stosowania prawa szariatu w zakresie spraw rozwodowych i spadkowych w prawodawstwie Unii Europejskiej, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2016, t. 19, s. 23–43. [Google Scholar]
  45. Krzysztofek K., Pozycja prawna kobiet w świecie islamu a prawa muzułmanek w Europie w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka [w:] Religia i etyka jako interdyscyplinarny czynnik oddziaływania w relacjach międzynarodowych, red. K. Warchałowski, M. Osuchowska, Warszawa 2016, s. 111–133. [Google Scholar]
  46. Stanisz P., Konstytucyjne zasady określające relacje państwa z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi: autonomia i niezależność oraz współdziałanie [w:] Katolickie zasady relacji państwo – kościół a prawo polskie, red. J. Krukowski, M. Sitarz, H. Stawniak, Lublin 2015, s. 159–185. [Google Scholar]
  47. Tomkiewicz M., Islamska kafala a prawo polskie [w:] Wolność sumienia i religii a bezpieczeństwo i porządek publiczny, red. J. Nikołajew, P. Sobczyk, K. Walczuk, Warszawa 2017, s. 149–164. [Google Scholar]
  48. Tomkiewicz M., Służebność przesyłu na gruntach podmiotów konfesyjnych w Polsce. Zagadnienia wybrane, „Przegląd Sądowy” 2014, nr 7–8, s. 51–63. [Google Scholar]
  49. Tunia A., Recepcja prawa wewnętrznego związków wyznaniowych w prawie polskim, Lublin 2015. [Google Scholar]
  50. Zieliński T.J., Mankamenty układowego regulowania sytuacji prawnej związków wyznaniowych na podstawie art. 25 ust. 5 Konstytucji RP, „Przegląd Prawa Wyznaniowego” 2009, t. 1, s. 27–44. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.