Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Problemy Współczesnej Kryminalistyki

Tom 27 (2023)

Artykuły

Zwyczajne kobiety czy bezwzględne zabójczynie. Kryminologiczne ujęcie zbrodni dokonywanych przez żeński personel obozów koncentracyjnych

  • Adrian Gawor
DOI: https://doi.org/10.52097/pwk.8459  [Google Scholar]
Opublikowane: 2024-01-29

Abstrakt

Celem pracy było odnalezienie motywów, jakimi kierowały się nadzorczynie z niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych, popełniając brutalne zbrodnie. Autor poddaje analizie czynniki kulturowe i biologiczne utrudniające kobietom stosowanie przemocy oraz dokonuje przeglądu teorii kryminologicznych dotyczących przestępczości kobiet. Wykazano, że nadzorczynie nie pochodziły z patologicznych środowisk, oraz poszukiwano czynników, które oddziaływały na wszystkie kobiety rekrutujące się do służby w obozie. Autor dochodzi do wniosku, że choć młody wiek czy trudna sytuacja gospodarcza były istotnym elementem, to najistotniejszą rolę odegrał system, który agresywną indoktrynacją, legalizacją oraz gloryfikacją przemocy wobec konkretnych grup oraz stworzeniem sieci obozów wykreował sytuacje sprzyjające popełnianiu zbrodni. Ponadto autor, przytaczając eksperymenty społeczne, udowadnia, że zjawisko Holocaustu może się powtórzyć, gdyż wynika to z natury człowieka.

Bibliografia

  1. Literatura [Google Scholar]
  2. Browning Ch. R., Zwykli ludzie. 101 Rezerwowy Batalion Policji i ,,ostateczne rozwiązanie” w Polsce, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2019. [Google Scholar]
  3. Brzezińska J., Women as perpetrators of crimes in Poland: An analysis from a statistical perspective, „Studia Iuridica Lublinensia” 2021, t. XXX(1). [Google Scholar]
  4. Dembowska I., Profilowanie kryminalne sprawczyń seryjnych zabójstw, ,,Acta Erasmiana”, t. 1, Wrocław 2001. [Google Scholar]
  5. Fechner E., Proces:. obóz na Majdanku w świetle wypowiedzi uczestników rozprawy przed Sądem Krajowym w Düsseldorfie, Państwowe Muzeum na Majdanku, Lublin 1996. [Google Scholar]
  6. Fedorszczak T., Aufseherinnen – kobiecy personel w obozach koncentracyjnych SS i ich odpowiedzialność za zbrodnie wojenne (1937–1945), w: S. Rogowski (red.), Pozycja prawna kobiet w dziejach, Kolonia Limited, Wrocław 2010. [Google Scholar]
  7. Grzyb M., Habzda-Siwek E., Płeć a przestępczość. O problemie dysproporcji płci wśród sprawców przestępstw z użyciem przemocy, ,,Archiwum Kryminologii” 2013, t. XXV. [Google Scholar]
  8. Hale R., Bolin A., The female serial killer, w: R.M. Holmes, S.T. Holmes (red.), Contemporary Perspectives on Serial Murder, SAGE Publications, Thousand Oaks – London – New Delhi 1998. [Google Scholar]
  9. Kania S., Proces zbrodniarzy z Majdanka, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1987. [Google Scholar]
  10. Kępiński A., Refleksje oświęcimskie, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005. [Google Scholar]
  11. Kompisch K., Sprawczynie, Prószyński Media, Warszawa 2012. [Google Scholar]
  12. Krasowska-Lis M., Profilowanie kryminalne i psychologiczne sprawczyń seryjnych zabójstw, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn 2017. [Google Scholar]
  13. Lower W., Furie Hitlera, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2015. [Google Scholar]
  14. Lundholm A., Wrota piekieł: Ravensbrück, Ośrodek KARTA, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2014. [Google Scholar]
  15. Łuczak C., Dzieje gospodarcze Niemiec 1871–1990, t. 1, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2004. [Google Scholar]
  16. Müller-Münch I., Die Frauen von Majdanek, Rowohlt, Rowohlt bei Hamburg 1982. [Google Scholar]
  17. Sitnik K., Teorie biologiczne w procesie wyjaśniania etiologii przestępczości kobiet, ,,Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” 2012, t. 1(2). [Google Scholar]
  18. Sulej K., Rzeczy osobiste: opowieści o ubraniach w obozach koncentracyjnych i zagłady, Wydawnictwo Czerwone i Czarne, Warszawa 2020. [Google Scholar]
  19. Woźniakowska-Fajst D., Przestępczość kobiet i dziewcząt – wybrane teorie kryminologiczne, ,,Archiwum Kryminologii” 2007–2008, t. XXIX–XXX. [Google Scholar]
  20. Zimbardo P., Efekt Lucyfera, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009. [Google Scholar]
  21. Źródła internetowe [Google Scholar]
  22. Zychowicz P., Lower W., Panie życia i śmierci, „Rzeczpospolita”, 7 lipca 2010 r., https://archiwum.rp.pl/artykul/968783-Panie-zycia--i-smierci.html (dostęp: 20.08.2022). [Google Scholar]
  23. Zasoby archiwalne [Google Scholar]
  24. Archiwum Państwowego Muzeum na Majdanku. Odpis prośby o ułaskawienie, Lublin, Więzienie-Zamek, 11.06.1948 r. [Google Scholar]