Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Problemy Współczesnej Kryminalistyki

Tom 28 (2024)

Artykuły

Kategorie biegłych w postępowaniu karnym

  • Marcin Jachimowicz
DOI: https://doi.org/10.52097/pwk.9582  [Google Scholar]
Opublikowane: 2025-03-03

Abstrakt

Biegły w postępowaniu karnym jest pomocnikiem organu procesowego. Udziela specjalnych informacji dowodowych i pomaga organowi procesowemu prowadzącemu postępowanie na danym jego etapie w rozstrzygnięciu sprawy. W nielicznych przypadkach Kodeks postępowania karnego wskazuje specjalność biegłych w celu stwierdzenia określonych okoliczności wymagających rozstrzygnięcia w postępowaniu karnym. Określa czynności procesowe, których prawidłowość wykonania uzależniona jest od udziału w nich biegłego. Opinia biegłego stanowi szczególne, samoistne źródło dowodowe, a do jej wydania niezbędne są wiadomości specjalne, jakimi dysponuje ten uczestnik postępowania karnego.
W artykule autor pochylił się nad zagadnieniem kategorii biegłych występujących w procesie karnym. Omówił pozycję biegłych sądowych, biegłych ad hoc, a także biegłych opiniodawców i biegłych konsultantów. W pracy skoncentrował się również na zagadnieniu pozycji procesowej instytucji naukowej oraz instytucji specjalistycznej. Znaczącą część opracowania stanowią rozważania dotyczące pozycji procesowej biegłych prywatnych.

Bibliografia

  1. Literatura [Google Scholar]
  2. Bieńkowska B.T., Opinia prywatnego biegłego w świetle nowelizacji kodeksu postępowania karnego ustawą z dnia 27 września 2013 r., w: B.T. Bieńkowska (red.), Wokół gwarancji współczesnego procesu karnego. Księga jubileuszowa profesora Piotra Kruszyńskiego, Wolters Kluwer, Warszawa 2015. [Google Scholar]
  3. Błoch B., Charakter prawny tzw. opinii prywatnych w procesie karnym, „Zeszyty Prawnicze” 2018, nr 2. [Google Scholar]
  4. Dunaj B. (red.), Słownik współczesnego języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996. [Google Scholar]
  5. Dzierżanowska J., w: J. Dzierżanowska, J. Studzińska, Biegli w postępowaniu sądowym cywilnym i karnym. Praktyczne omówienie regulacji z orzecznictwem, Wolters Kluwer, Warszawa 2019. [Google Scholar]
  6. Girdwoyń P., Opinia biegłego w sprawach karnych w europejskim systemie prawnym. Perspektywy harmonizacji, Stowarzyszenie Absolwentów Wydziału Prawa i Administracji UW, Warszawa 2011. [Google Scholar]
  7. Grzegorczyk T., Obrońca w postępowaniu przygotowawczym, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1988. [Google Scholar]
  8. Hanausek T., Ekspertyza kryminalistyczna, „Zeszyty Naukowe Akademii Spraw Wewnętrznych” 1973, nr 1. [Google Scholar]
  9. Hofmański P., Zgryzek K., Sadzik E., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2007. [Google Scholar]
  10. Kala D., Opiniowanie prywatne w świetle unormowań znowelizowanego Kodeksu postępowania karnego, „Kwartalnik Sądowy Apelacji Gdańskiej” 2016, nr 1. [Google Scholar]
  11. Kegel A., Kegel Z., Przepisy o biegłych sądowych, tłumaczach i specjalistach. Komentarz, Zakamycze, Kraków 2004. [Google Scholar]
  12. Kmiecik R., Kontrowersyjne unormowania w znowelizowanym kodeksie postępowania karnego, „Prokuratura i Prawo” 2015, nr 1–2. [Google Scholar]
  13. Kwiatkowski Z., Problem wykorzystania „opinii prywatnych” w polskim procesie karnym, w: M. Nowak, M. Golec (red.), Współczesne problemy procedury karnej – Ogólnopolska Konferencja Naukowa, 11–12 maj 2004 rok, Uniwersytet Śląski, Katowice 2005. [Google Scholar]
  14. Piasecki K., System dowodów i postępowanie dowodowe w sprawach cywilnych, LexisNexis, Warszawa 2010. [Google Scholar]
  15. Sobol E. (red.), Mały słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. [Google Scholar]
  16. Sobol E. (red.), Słownik 1000 potrzebnych słów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. [Google Scholar]
  17. Szalewska M., Masternak M., Rola eksperta i jego opinii w postępowaniu administracyjnym, w: J. Niczyporuk (red.), Kodyfikacja postępowania administracyjnego: na 50-lecie KPA, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji, Lublin 2010. [Google Scholar]
  18. Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego, t. I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1978. [Google Scholar]
  19. Śliwiński S., Polski proces karny przed sądem powszechnym, Zasady ogólne, Gebethner i Wolff, Warszawa 1948. [Google Scholar]
  20. Tomaszewski T., Dowód z opinii biegłego w procesie karnym, Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych, Kraków 1998. [Google Scholar]
  21. Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2003. [Google Scholar]
  22. Widacki J., Instytucja naukowa lub specjalistyczna w rozumieniu art. 193 § 2 k.p.k., „Państwo i Prawo” 2013, nr 9. [Google Scholar]
  23. Widła T., Ocena dowodu z opinii biegłego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1992. [Google Scholar]
  24. Zagrodnik J., Opinia prywatna w procesie karnym, w: M. Nowak, M. Golec (red.), Dowody w procesie karnym. Nowe rozwiązania i niewykorzystane możliwości, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005. [Google Scholar]
  25. Akty normatywne [Google Scholar]
  26. Ustawa z dnia 21 lutego 2019 r. o Sieci Badawczej Łukasiewicz, tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 534, ze zm. [Google Scholar]
  27. Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 742, ze zm. [Google Scholar]
  28. Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych, tekst jedn. Dz. U. z 2022 r., poz. 498, ze zm. [Google Scholar]
  29. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych, tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 217. [Google Scholar]
  30. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 17. [Google Scholar]
  31. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 37. [Google Scholar]
  32. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych do wydania opinii w sprawach karnych, tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 2049, ze zm. [Google Scholar]
  33. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych, Dz. U. z 2005 r., nr 15, poz. 133. [Google Scholar]
  34. Orzecznictwo [Google Scholar]
  35. Postanowienie SN z dnia 14 kwietnia 2021 r., CSKP 32/21, LEX nr 3219797. [Google Scholar]
  36. Postanowienie SN z dnia 30 stycznia 2014 r., II KK 1/14, LEX nr 1427458. [Google Scholar]
  37. Postanowienie SN z dnia 3 listopada 2010 r., II KK 118/10, LEX nr 688672. [Google Scholar]
  38. Postanowienie SN z dnia 23 sierpnia 2007 r., IV KK 222/07, OSNwSK 2007, nr 1, poz. 1864. [Google Scholar]
  39. Postanowienie SN z dnia 17 maja 2007 r., II KK 331/06, LEX nr 301131. [Google Scholar]
  40. Postanowienie SN z dnia 5 grudnia 2006 r., II K 196/06, OSNwSK 2006, nr 1, poz. 2351. [Google Scholar]
  41. Postanowienie SN z dnia 15 listopada 2002 r., II CK 488/03, LEX nr 589961. [Google Scholar]
  42. Postanowienie SN z 11 kwietnia 1996 r., I PRN 30/96, OSNP 1997, nr 2, poz. 28. [Google Scholar]
  43. Wyrok SA w Katowicach z dnia 7 czerwca 2017 r., II AKa 167/17, LEX nr 2343433. [Google Scholar]
  44. Wyrok SA w Katowicach z dnia 20 listopada 2003r., II AKa 392/03, LEX nr 120346. [Google Scholar]
  45. Wyrok SA w Warszawie z dnia 6 maja 2015 r., II AKa 59/15, LEX nr 1771507. [Google Scholar]
  46. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 18 października 2006 r., VI Sa/Wa/1553/06, LEX nr 264553. [Google Scholar]
  47. Wyrok SA w Warszawie z dnia 4 stycznia 2002 r., II AKz 779/01, OSA 2002, nr 8, poz. 63. [Google Scholar]
  48. Wyrok SA we Wrocławiu z dnia 31 sierpnia 2017 r., II AKa 22/17, LEX nr 2402355. [Google Scholar]
  49. Wyrok SN z dnia 2 lutego 2011 r., II CSK 323/10, LEX nr 738542. [Google Scholar]
  50. Wyrok SN z dnia 26 kwietnia 2006 r., WA 15/06, OSNwSK 2006, nr 1, poz. 910. [Google Scholar]
  51. Wyrok SN z dnia 15 listopada 2002 r., V CKN 1354/00, LEX nr 77046. [Google Scholar]
  52. Wyrok SN z dnia 24 listopada 1999 r., I CKN 223/98, LEX nr 39411. [Google Scholar]
  53. Wyrok SN z dnia 3 maja 1982 r., I KR 319/81, OSNPG 1982, nr 11, poz. 149. [Google Scholar]
  54. Wyrok SN z dnia 24 czerwca 1981 r., IV CR 215/81, OSPiKA 1982, nr 78, poz. 121. [Google Scholar]
  55. Wyrok SN z dnia 19 czerwca 1980 r., I KR 118/80, niepublikowany. [Google Scholar]
  56. Wyrok SN z dnia 5 lutego 1974 r., III KR 371/73, OSNKW 1974, nr 6, poz. 117. [Google Scholar]
  57. Wyrok SN z dnia 28 września 1965 r., II PR 321/65, OSNPC 1966, nr 5, poz. 84. [Google Scholar]
  58. Wyrok WSA w Opolu z dnia 4 grudnia 2013 r., I SA/Op 487/13, LEX nr 1404368. [Google Scholar]
  59. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 26 sierpnia 2009 r., III SA/Wa 114/09, LEX nr 527267. [Google Scholar]
  60. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 26 czerwca 2007 r., VI SA/Wa 1548/06, LEX nr 352767. [Google Scholar]
  61. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 30 marca 2007 r., VI SA/Wa 119/07, LEX nr 335193. [Google Scholar]
  62. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 11 stycznia 2006 r., VI SA/Wa 1976/05, LEX nr 206569. [Google Scholar]
  63. Źródła internetowe [Google Scholar]
  64. J. Wojtasik, Konsultant w postępowaniu karnym, strona internetowa Prokuratury Okręgowej w Zielonej Górze, http://www.zielona–gora.po.gov.pl/index.php?id=36&ida= 3895 (dostęp: 28.11.2023). [Google Scholar]