Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Problemy Współczesnej Kryminalistyki

Vol. 28 (2024)

Artykuły

Categories of experts in criminal proceedings

  • Marcin Jachimowicz
DOI: https://doi.org/10.52097/pwk.9582  [Google Scholar]
Published: 2025-03-03

Abstract

An expert in criminal proceedings is an assistant to the trial authority. It provides special evidentiary information and assists the procedural authority conducting the proceedings at a given stage in resolving the case. In a small number of cases, the Code of Criminal Procedure indicates the specialty of experts to determine certain circumstances that require resolution in criminal proceedings. It defines procedural activities, the correct performance of which depends on the participation of an expert. The expert’s opinion is a special, self-contained source of evidence, and the special knowledge of this participant in the criminal proceedings is necessary for its issuance.
In the article, the author leaned into the issue of the categories of experts appearing in the criminal process. He discussed the position of court experts, ad hoc experts, as well as expert witnesses and expert consultants. The paper also focused on the issue of the procedural standing of a scientific institution and a specialized institution. A significant part of the study is a consideration of the procedural position of private experts.

References

  1. Literatura [Google Scholar]
  2. Bieńkowska B.T., Opinia prywatnego biegłego w świetle nowelizacji kodeksu postępowania karnego ustawą z dnia 27 września 2013 r., w: B.T. Bieńkowska (red.), Wokół gwarancji współczesnego procesu karnego. Księga jubileuszowa profesora Piotra Kruszyńskiego, Wolters Kluwer, Warszawa 2015. [Google Scholar]
  3. Błoch B., Charakter prawny tzw. opinii prywatnych w procesie karnym, „Zeszyty Prawnicze” 2018, nr 2. [Google Scholar]
  4. Dunaj B. (red.), Słownik współczesnego języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996. [Google Scholar]
  5. Dzierżanowska J., w: J. Dzierżanowska, J. Studzińska, Biegli w postępowaniu sądowym cywilnym i karnym. Praktyczne omówienie regulacji z orzecznictwem, Wolters Kluwer, Warszawa 2019. [Google Scholar]
  6. Girdwoyń P., Opinia biegłego w sprawach karnych w europejskim systemie prawnym. Perspektywy harmonizacji, Stowarzyszenie Absolwentów Wydziału Prawa i Administracji UW, Warszawa 2011. [Google Scholar]
  7. Grzegorczyk T., Obrońca w postępowaniu przygotowawczym, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1988. [Google Scholar]
  8. Hanausek T., Ekspertyza kryminalistyczna, „Zeszyty Naukowe Akademii Spraw Wewnętrznych” 1973, nr 1. [Google Scholar]
  9. Hofmański P., Zgryzek K., Sadzik E., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2007. [Google Scholar]
  10. Kala D., Opiniowanie prywatne w świetle unormowań znowelizowanego Kodeksu postępowania karnego, „Kwartalnik Sądowy Apelacji Gdańskiej” 2016, nr 1. [Google Scholar]
  11. Kegel A., Kegel Z., Przepisy o biegłych sądowych, tłumaczach i specjalistach. Komentarz, Zakamycze, Kraków 2004. [Google Scholar]
  12. Kmiecik R., Kontrowersyjne unormowania w znowelizowanym kodeksie postępowania karnego, „Prokuratura i Prawo” 2015, nr 1–2. [Google Scholar]
  13. Kwiatkowski Z., Problem wykorzystania „opinii prywatnych” w polskim procesie karnym, w: M. Nowak, M. Golec (red.), Współczesne problemy procedury karnej – Ogólnopolska Konferencja Naukowa, 11–12 maj 2004 rok, Uniwersytet Śląski, Katowice 2005. [Google Scholar]
  14. Piasecki K., System dowodów i postępowanie dowodowe w sprawach cywilnych, LexisNexis, Warszawa 2010. [Google Scholar]
  15. Sobol E. (red.), Mały słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. [Google Scholar]
  16. Sobol E. (red.), Słownik 1000 potrzebnych słów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. [Google Scholar]
  17. Szalewska M., Masternak M., Rola eksperta i jego opinii w postępowaniu administracyjnym, w: J. Niczyporuk (red.), Kodyfikacja postępowania administracyjnego: na 50-lecie KPA, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji, Lublin 2010. [Google Scholar]
  18. Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego, t. I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1978. [Google Scholar]
  19. Śliwiński S., Polski proces karny przed sądem powszechnym, Zasady ogólne, Gebethner i Wolff, Warszawa 1948. [Google Scholar]
  20. Tomaszewski T., Dowód z opinii biegłego w procesie karnym, Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych, Kraków 1998. [Google Scholar]
  21. Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2003. [Google Scholar]
  22. Widacki J., Instytucja naukowa lub specjalistyczna w rozumieniu art. 193 § 2 k.p.k., „Państwo i Prawo” 2013, nr 9. [Google Scholar]
  23. Widła T., Ocena dowodu z opinii biegłego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1992. [Google Scholar]
  24. Zagrodnik J., Opinia prywatna w procesie karnym, w: M. Nowak, M. Golec (red.), Dowody w procesie karnym. Nowe rozwiązania i niewykorzystane możliwości, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005. [Google Scholar]
  25. Akty normatywne [Google Scholar]
  26. Ustawa z dnia 21 lutego 2019 r. o Sieci Badawczej Łukasiewicz, tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 534, ze zm. [Google Scholar]
  27. Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 742, ze zm. [Google Scholar]
  28. Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych, tekst jedn. Dz. U. z 2022 r., poz. 498, ze zm. [Google Scholar]
  29. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych, tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 217. [Google Scholar]
  30. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 17. [Google Scholar]
  31. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 37. [Google Scholar]
  32. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych do wydania opinii w sprawach karnych, tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 2049, ze zm. [Google Scholar]
  33. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych, Dz. U. z 2005 r., nr 15, poz. 133. [Google Scholar]
  34. Orzecznictwo [Google Scholar]
  35. Postanowienie SN z dnia 14 kwietnia 2021 r., CSKP 32/21, LEX nr 3219797. [Google Scholar]
  36. Postanowienie SN z dnia 30 stycznia 2014 r., II KK 1/14, LEX nr 1427458. [Google Scholar]
  37. Postanowienie SN z dnia 3 listopada 2010 r., II KK 118/10, LEX nr 688672. [Google Scholar]
  38. Postanowienie SN z dnia 23 sierpnia 2007 r., IV KK 222/07, OSNwSK 2007, nr 1, poz. 1864. [Google Scholar]
  39. Postanowienie SN z dnia 17 maja 2007 r., II KK 331/06, LEX nr 301131. [Google Scholar]
  40. Postanowienie SN z dnia 5 grudnia 2006 r., II K 196/06, OSNwSK 2006, nr 1, poz. 2351. [Google Scholar]
  41. Postanowienie SN z dnia 15 listopada 2002 r., II CK 488/03, LEX nr 589961. [Google Scholar]
  42. Postanowienie SN z 11 kwietnia 1996 r., I PRN 30/96, OSNP 1997, nr 2, poz. 28. [Google Scholar]
  43. Wyrok SA w Katowicach z dnia 7 czerwca 2017 r., II AKa 167/17, LEX nr 2343433. [Google Scholar]
  44. Wyrok SA w Katowicach z dnia 20 listopada 2003r., II AKa 392/03, LEX nr 120346. [Google Scholar]
  45. Wyrok SA w Warszawie z dnia 6 maja 2015 r., II AKa 59/15, LEX nr 1771507. [Google Scholar]
  46. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 18 października 2006 r., VI Sa/Wa/1553/06, LEX nr 264553. [Google Scholar]
  47. Wyrok SA w Warszawie z dnia 4 stycznia 2002 r., II AKz 779/01, OSA 2002, nr 8, poz. 63. [Google Scholar]
  48. Wyrok SA we Wrocławiu z dnia 31 sierpnia 2017 r., II AKa 22/17, LEX nr 2402355. [Google Scholar]
  49. Wyrok SN z dnia 2 lutego 2011 r., II CSK 323/10, LEX nr 738542. [Google Scholar]
  50. Wyrok SN z dnia 26 kwietnia 2006 r., WA 15/06, OSNwSK 2006, nr 1, poz. 910. [Google Scholar]
  51. Wyrok SN z dnia 15 listopada 2002 r., V CKN 1354/00, LEX nr 77046. [Google Scholar]
  52. Wyrok SN z dnia 24 listopada 1999 r., I CKN 223/98, LEX nr 39411. [Google Scholar]
  53. Wyrok SN z dnia 3 maja 1982 r., I KR 319/81, OSNPG 1982, nr 11, poz. 149. [Google Scholar]
  54. Wyrok SN z dnia 24 czerwca 1981 r., IV CR 215/81, OSPiKA 1982, nr 78, poz. 121. [Google Scholar]
  55. Wyrok SN z dnia 19 czerwca 1980 r., I KR 118/80, niepublikowany. [Google Scholar]
  56. Wyrok SN z dnia 5 lutego 1974 r., III KR 371/73, OSNKW 1974, nr 6, poz. 117. [Google Scholar]
  57. Wyrok SN z dnia 28 września 1965 r., II PR 321/65, OSNPC 1966, nr 5, poz. 84. [Google Scholar]
  58. Wyrok WSA w Opolu z dnia 4 grudnia 2013 r., I SA/Op 487/13, LEX nr 1404368. [Google Scholar]
  59. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 26 sierpnia 2009 r., III SA/Wa 114/09, LEX nr 527267. [Google Scholar]
  60. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 26 czerwca 2007 r., VI SA/Wa 1548/06, LEX nr 352767. [Google Scholar]
  61. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 30 marca 2007 r., VI SA/Wa 119/07, LEX nr 335193. [Google Scholar]
  62. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 11 stycznia 2006 r., VI SA/Wa 1976/05, LEX nr 206569. [Google Scholar]
  63. Źródła internetowe [Google Scholar]
  64. J. Wojtasik, Konsultant w postępowaniu karnym, strona internetowa Prokuratury Okręgowej w Zielonej Górze, http://www.zielona–gora.po.gov.pl/index.php?id=36&ida= 3895 (dostęp: 28.11.2023). [Google Scholar]